Page 34 - รายงานฉบับสมบูรณ์ เหลียวหลังแลหน้า 2 ทศวรรษ สิทธิมนุษยชนในสังคมไทย
P. 34
สาธารณะ มีตัวแทนจากทางองค์กรภาครัฐเข้าร่วมบ้าง ทว่างดที่จะแสดงความคิดเห็นทำให้ขาด
ข้อมูลในส่วนของภาครัฐที่เกี่ยวข้องไปอย่างน่าเสียดาย
อนึ่ง คณะผู้ศึกษามีข้อสังเกตว่า บรรยากาศทางการเมืองอาจส่งผลต่อการแสดงความ
คิดเห็น ด้วยในช่วงที่กำลังดำเนินการศึกษาอยู่นั้น บรรยากาศทางการเมือง สิทธิเสรีภาพและการ
แสดงความคิดเห็นทางการเมืองค่อนข้างถูกจำกัด เห็นได้จากการจับกุมตั้งข้อกล่าวหาประชาชนกลุ่ม
ต่าง ๆ ที่ออกมาเคลื่อนไหวเรียกร้องทางการเมืองไม่ว่าจะเรื่องสุขภาพ สิ่งแวดล้อม หรือแม้กระทั่ง
สวัสดิการและคุณภาพชีวิตในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19
จริยธรรมในการวิจัยในมนุษย์
สืบเนื่องจากแนวปฏิบัติของสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) เรื่องการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับ
มนุษย์หรือจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ กำหนดให้งานวิจัยทุกชิ้นที่เกี่ยวข้องกับมนุษย์ต้องดำเนินการ
ภายใต้การพิจารณาของคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์เพื่อให้มีหลักประกันในการปกป้อง
ความเสียหายที่อาจจะเกิดขึ้นกับผู้ให้ข้อมูล และเป็นหลักประกันในการรักษาความลับส่วนบุคคล
การศึกษาครั้งนี้มีการเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึก และการจัดสนทนากลุ่ม และการเก็บข้อมูล
จากแบบสอบถามกลุ่มเป้าหมายที่เป็นผู้ให้ข้อมูลมีอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป จึงจำเป็นต้องยื่นขอ
พิจารณาจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ โดยได้ยื่นขอรับการพิจารณา เมื่อวันที่ 14 ตุลาคม 2564 และ
ได้รับการพิจารณารับรองจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ เมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน 2564 โดยการรับรอง
นี้จะสิ้นสุดในวันที่ 9 พฤศจิกายน 2565 ตามเอกสารรับรองเลขที่ MU-CIRB 2021/448.1810
วิธีการศึกษา
ขั้นตอนที่ 1 การศึกษารวบรวมจากเอกสาร
การศึกษานี้เก็บรวบรวมข้อมูลจากการทบทวนเอกสารที่เกี่ยวข้องกับมุมมองย้อนหลังและ
มุมมองในปัจจุบันต่อ กสม. ทั้งที่เป็นงานวิจัย ข่าวเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้อง และเอกสารอื่น ๆ ตลอดจน
กรอบแนวคิดที่เกี่ยวข้องเพื่อนำมาเป็นส่วนประกอบในการวิเคราะห์สังเคราะห์มุมมองและสร้าง
ข้อเสนอเพื่อการสร้างยุทธศาสตร์ในอนาคต และการทบทวนวรรณกรรมในที่นี้จะเป็นฐานสำหรับการ
พัฒนาคำถามทั้งในส่วนที่เป็นคำถามสัมภาษณ์เชิงลึก คำถามสำหรับการสนทนากลุ่ม และคำถามใน
แบบสอบถาม ทั้งนี้ กรอบคิดในการออกแบบคำถามทั้งหมดในโครงการนี้วางอยู่บนหลักการของ
บริหารจัดการองค์กรสมัยใหม่ที่มุ่งเน้นงานที่ใส่ใจกับการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญของจิตสำนึก
วัฒนธรรม และระบบสังคม (Wilber, 2013, แปลและเรียบเรียงโดย ชาญชัย ชัยสุขโกศล และคณะ,
2564: 15) ซึ่งงานด้านสิทธิมนุษยชนเป็นงานที่อยู่ในข่ายที่ต้องการความใส่ใจอย่างลึกซึ้งต่อการ
เปลี่ยนแปลงทั้งในระดับกรอบคิด จิตสำนึก และวัฒนธรรมการทำงานเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลง
ทางวัฒนธรรมในระบบสังคมให้มีมิติการเคารพสิทธิมนุษยชนมากยิ่งขึ้น ดังที่ปรากฎเป็นบทบาท
หน้าที่และความรับผิดชอบหลักของ กสม. ดังนั้น คำถามที่นำมาใช้กับทุกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลจึงมุ่งหวังให้
เกิดการร่วมย้อนถอดบทเรียนแบบเสริมพลังด้วยการไตร่ตรองและนำเสนอทางออกจากความท้าทาย
อย่างสร้างสรรค์ โดยในกระบวนสัมภาษณ์เชิงลึกหรือสนทนากลุ่มเพื่อถอดบทเรียนร่วมกัน คณะที่
ปรึกษาผู้ศึกษาทำหน้าที่เป็นทั้งผู้ตั้งคำถาม ผู้ฟัง ผู้ตีความ และผู้สังเกตการณ์การสนทนาไปด้วย โดย
ตั้งคำถามให้ครบทั้ง อะไร อย่างไร และทำไม (What/How/Why) และครบในโครงสร้างคำถามที่มี
ความลึก 3 ระดับ กล่าวคือ ระดับผลลัพธ์ (outcome) กระบวนการ (process) และคุณค่า (value)
และใช้วิธีการฟังอย่างลึกซึ้ง (deep listening) เพื่อให้สัมผัสถึงคุณค่าทางจิตใจ และการใช้ปัญญา
-25-
