Page 30 - รายงานฉบับสมบูรณ์ เหลียวหลังแลหน้า 2 ทศวรรษ สิทธิมนุษยชนในสังคมไทย

ภาพที่ 1 วงจรการถอดบทเรียน
ที่มา: ประยุกต์จาก ศุภวัลย์ พลายน้อย, 2562: 7 อ้างถึงใน พัทธ์ธีรา นาคอุไรรัตน์, 2564: 1

ทั้งนี้ สาระสำคัญสำหรับการถอดบทเรียนเพื่อนำไปสู่การจัดการโดยใช้ความรู้
(management by knowledge) นั้น ศุภวัลย์ (2562: 5) เสนอว่า ควรต้องครอบคลุมประเด็นสำคัญ
ดังต่อไปนี้ คือ
1. รู้ว่าอย่างไร (know how) คือ รู้กระบวนการ เทคนิค ในการทำงาน
2. รู้ว่าทำไม (know why) คือ รู้ยุทธศาสตร์ เข้าใจบริบท เงื่อนไข
3. รู้ว่าอะไร (know what) คือ รู้กิจกรรมที่ทำให้งานสำเร็จ
4. รู้ว่าใคร (know who) คือ รู้คน ความสัมพันธ์ของบุคคล รวมถึงเครือข่าย
5. รู้ว่าที่ไหน (know where) คือ รู้สถานที่ เพื่อแสวงหาข้อมูลที่ถูกต้อง และ
6. รู้ว่าเมื่อใด (know when) คือ รู้เวลาว่าเมื่อใดควรตัดสินใจดำเนินการหรือยุติ

ดังนั้น เมื่อถอดบทเรียนแล้ว จึงควรนำข้อมูลมาจัดจำแนก สังเคราะห์อย่างสร้างสรรค์เพื่อ
นำไปสู่การสร้างนวัตกรรมที่องค์กรอยากจะเห็น ซึ่งเงื่อนไขที่จะเป็นประโยชน์ต่อการทบทวนและถอด
บทเรียนขององค์กรเพื่อขับเคลื่อนไปข้างหน้า มีสิ่งที่พึงพิจารณาเพิ่มเติม คือ องค์กรต้องร่วมกัน
สร้างวิสัยทัศน์เกี่ยวกับความรู้ สร้างคณะจัดการความรู้ สร้างบรรยากาศแลกเปลี่ยนเรียนรู้ควบคู่กับ
การพัฒนานวัตกรรมไปด้วย และที่สำคัญ คือ การสร้างเครือข่ายกับภายนอก (Nonaka &
Takeuchi, 1995) ด้วยการขับเคลื่อนงานด้านสิทธิมนุษยชนในสังคมไทยไม่อาจจะทิ้งไว้ให้องค์กร
กสม. แบกภาระเพียงลำพังในการขับเคลื่อน เพราะโดยหลักการของสิทธิมนุษยชน จำต้องอาศัย
ความร่วมมือของทุกภาคส่วนไม่ว่าจะเป็น รัฐ ประชาชน หรือองค์กรเอกชนอื่น ๆ ด้วยสิทธิมนุษยชน
เป็นเรื่องของคนทุกคน ดังนั้น การจะขับเคลื่อนไปข้างหน้าจำเป็นต้องพิจารณาทั้ง 2 ส่วนไปด้วยกัน
คือ การพัฒนาองค์กรองค์กรด้านสิทธิมนุษยชนโดยเฉพาะ กสม. ซึ่งเป็นองค์กรหลักและเป็นองค์กร
อิสระของชาติในกฎหมายรัฐธรรมนูญไทย ดังนั้น การถอดบทเรียน 2 ทศวรรษที่ผ่านมาจะสามารถ
นำไปสู่การออกแบบการทำงานในอนาคตได้อย่างมีทิศทางมากขึ้น จึงอาจพิจารณากรอบคิดที่สำคัญ
อีกประการ คือ

-21-