Page 100 - รายงานฉบับสมบูรณ์ เหลียวหลังแลหน้า 2 ทศวรรษ สิทธิมนุษยชนในสังคมไทย
P. 100
เป็นองค์กรที่ถูกโยนทิ้งไป ปัญหาสำคัญคือสิทธิทางการเมือง และที่สำคัญ
คือเลิกทำตัวเป็นกลาง” (สัมภาษณ์ KI013, 30 พฤศจิกายน 2564)
“กสม. จะแสดงบทบาทเต็มที่ได้ก็ต่อเมื่อเป็นปัญหาไม่ใหญ่มากนัก
เช่น ไม่ใช่คู่ขัดแย้งกับรัฐ ทำไปเพื่อความเป็นธรรม หลายประเด็นปัญหาที่
กสม. ทำ หากไม่ได้เป็นคู่ขัดแย้งกับรัฐโดยตรง หรือกลุ่มทุนขนาดใหญ่มาก
มันก็พอจะทำไปได้อยู่บ้าง พอจะทำให้เกิดความยุติธรรมอยู่ได้บ้าง ผมคิดว่า
เมื่อไรที่ไปกระทบกับใจกลางปัญหาสำคัญของรัฐ กสม. แสดงให้เราเห็นว่า
ไม่สามารถทำงานได้เลย” (สัมภาษณ์ KI013, 30 พฤศจิกายน 2564)
การทำงานเชิงรุกยังต้องพัฒนา
“กสม.ต้องทำงานเชิงรุก ไม่ใช่เชิงรับ หรือไม่ใช่เชิงยืดเยื้อไปเรื่อย ๆ
ไม่มีประโยชน์เสียเวลา เสียงบประมาณ ส่วนดีก็อาจทำให้ทุกคนพูดถึงสิทธิ
มนุษยชนมากขึ้น … แต่ว่าในทางปฏิบัติเราจะทำอย่างไรกับฝ่ายรัฐ … สิทธิ
มนุษยชนไม่ใช่เรื่องเอกชนกับเอกชนประชาชนกับประชาชน หมายถึงว่าคน
โดยทัวไปไม่เข้าว่าเรากำลังเรียกร้องกับรัฐ หากเป็นเอกชนกับเอกชน รัฐก็ทำ
หน้าที่ตำรวจ ศาล ผู้พิพากษา หรืออัยการ คือ มีกลไกของมันอยู่แล้ว ถ้ารัฐ
กับรัฐ รัฐกับประชาชน คนอย่างเรา NGO หรือ กสม. ต้องเข้าไปแทรกแซง
ต้องเข้าไปทำอย่างไรให้รัฐเข้าใจ” (สัมภาษณ์ KI005,13 พฤศจิกายน 2564)
“นอกจากเยียวยา การป้องกันแทบจะไม่ได้ทำเลย ทำไม่ถึงที่สุด …
กรรมการสิทธิมนุษยชนสามารถนำเรื่องนี้เข้าสู่สภาได้ ให้รัฐสภาหรือส.ส.
ทั้งหลาย หรือส.ว. ซึ่งมีหน้าที่ตรวจสอบ นำข้อมูลนี้ไปตรวจสอบรัฐบาลต่อ
ก็สามารถทำได้ … กระบวนการยุติธรรม นำไปสู่ศาลได้ ให้ศาลตัดสินว่า
เจ้าหน้าที่ได้ละเมิดหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ข้อไหนอย่างไรบ้างแทบไม่ได้
ทำเลย” (สนทนากลุ่มภายนอก, 26 มกราคม 2565)
“… ความอิสระของกสม.ในการทำงาน ถูกกดดันจากภาครัฐโดย
ตลอด ไม่มากก็น้อยทำให้รู้สึกว่ากสม. ถูกครอบงำ … ประกอบกับ
วัฒนธรรมแบบไทย ๆ ความเกรงใจ ทำให้ความเป็นอิสระในการทำงานเชิง
รุกของกสม. ไปไม่ดีเท่าที่ควร เพราะเกรงใจจะตรวจสอบ การกระทำผิดของ
เจ้าหน้าที่รัฐเป็นหลัก … กสม. ไม่สามารถจัดการกับการใช้อำนาจที่เกิดเลย
ของเจ้าหน้าที่รัฐ … ถ้ายังทำงานด้วยความเกรงใจ ไม่ตรวจสอบอย่างเต็มที่
ไม่จัดการกับปัญหาการละเมิดสิทธิอย่างเต็มที่ ไม่นำข้อเสนอที่จะนำสู่การ
แก้ปัญหาเชิงโครงสร้างหรือนโยบายการละเมิดสิทธิก็ยังคงเป็นปัญหา
ต่อไป” (สนทนากลุ่มภายนอก, 26 มกราคม 2565 )
“ปัญหาที่ดิน … กำลังอยู่หน้าสภา กสม.ทำอะไรอยู่ ปัญหาภาคใต้
กับการใช้อำนาจ กสม.ได้ขยับบ้างหรือไม่ ทำไม่เต็มที่ ไม่รุกอย่างเต็มที่ แค่
รับเรื่องร้องเรียน ซึ่งเป็นงาน routine … กสม.จึงต้องทำงานอย่างเป็น
อิสระและทำงานเชิงรุกให้ชัดเจนเพื่อแก้ปัญหา (สนทนากลุ่มภายนอก วันที่
26 มกราคม 2565)
-93-
