Page 18 - ประมวลความเห็นทางกฎหมาย ระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน 2559 ถึงวันที่ 15 สิงหาคม 2560

๑๖

บันทึกความเห็นทางกฎหมาย
ตอพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมบทบัญญัติแหงกฎหมาย
ที่เกี่ยวกับความรับผิดในทางอาญาของผูแทนนิติบุคคล พ.ศ. ๒๕๖๐

๑. ความเปนมา

สํานักกฎหมายและคดีไดรับมอบหมายใหศึกษาและจัดทําความเห็นเบื้องตนตอ
พระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมบทบัญญัติแหงกฎหมายที่เกี่ยวกับความรับผิดในทางอาญาของผูแทนนิติบุคคล

พ.ศ. ๒๕๖๐ ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ ๑๑ กุมภาพันธ ๒๕๖๐ และมีผลบังคับใชตั้งแตวันที่
๑๒ กุมภาพันธ ๒๕๖๐ เพื่อเสนอเลขาธิการคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ และนําเรียนเสนอ
นายสุรเชษฐ สถิตนิรมัย กรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ พิจารณา

๒. ขอคิดเห็นและขอเสนอแนะ

๒.๑ เกี่ยวกับหลักการของพระราชบัญญัติแกไขเพิ่มเติมบทบัญญัติแหงกฎหมายที่
เกี่ยวกับความรับผิดในทางอาญาของผูแทนนิติบุคคล พ.ศ. ๒๕๖๐

พระราชบัญญัติฉบับนี้ มีหลักการและเหตุผล คือ โดยที่ศาลรัฐธรรมนูญไดมีคําวินิจฉัย

ที่ ๑๒/๒๕๕๕ ลงวันที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๕๕ วา พระราชบัญญัติขายตรงและตลาดแบบตรง พ.ศ. ๒๕๔๕
มาตรา ๕๔ เฉพาะในสวนที่สันนิษฐานใหกรรมการผูจัดการ ผูจัดการ หรือบุคคลใดซึ่งรับผิดชอบในการ
ดําเนินงานของนิติบุคคล ตองรับโทษทางอาญารวมกับการกระทําความผิดของนิติบุคคล โดยไมปรากฏวา
มีการกระทําหรือเจตนาประการใดอันเกี่ยวกับการกระทําความผิดของนิติบุคคลนั้น ขัดตอหลักนิติธรรม

และขัดตอรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๓๙ วรรคสอง ที่บัญญัติไววา
ในคดีอาญาตองสันนิษฐานไวกอนวาผูตองหาหรือจําเลยไมมีความผิดจนกวาจะมีคําพิพากษาถึงที่สุดวา
เปนผูกระทําผิด มีผลใหบทบัญญัติดังกลาวเปนอันใชบังคับไมไดตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๖ และตอมา ศาลรัฐธรรมนูญไดมีคําวินิจฉัยในลักษณะดังกลาวทํานอง

เดียวกัน คือ พระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. ๒๕๓๗ มาตรา ๗๔ พระราชบัญญัติการประกอบกิจการ
9
10
โทรคมนาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ มาตรา ๗๘ พระราชบัญญัติสถานบริการ พ.ศ. ๒๕๐๙ มาตรา ๒๘/๔ 11
12
และพระราชบัญญัติปุย พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๗๒/๕ ขัดหรือแยงตอรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๓๙ วรรคสอง เปนอันใชบังคับไมไดตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย

พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๖ ดังนั้น เพื่อแกไขบทบัญญัติของกฎหมายดังกลาวและกฎหมายอื่นที่มี
บทบัญญัติในลักษณะเดียวกันมิใหขัดหรือแยงตอรัฐธรรมนูญฯ รัฐจึงจําเปนตองตราพระราชบัญญัตินี้ขึ้น
เพื่อใหมีผลเปนการแกไขเพิ่มเติมบทบัญญัติแหงกฎหมาย ระดับประมวลกฎหมาย พระราชบัญญัติ

และพระราชกําหนด รวม ๗๖ ฉบับ ในเรื่องความรับผิดในทางอาญาของผูแทนนิติบุคคล เฉพาะในสวนที่

9 คําวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ ที่ ๕/๒๕๕๖ ลงวันที่ ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๕๖
1 0 คําวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ ที่ ๑๐/๒๕๕๖ ลงวันที่ ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๕๖
1 1 คําวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ ที่ ๑๑/๒๕๕๖ ลงวันที่ ๓๑ กรกฎาคม ๒๕๕๖
1 2 คําวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ ที่ ๑๙ - ๒๐/๒๕๕๖ ลงวันที่ ๑๘ ธันวาคม ๒๕๕๖