Page 409 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติ

“การกระท�าใด ๆ อันมีลักษณะทางเพศใด ๆ และไม่เป็นที่พึงประสงค์ ซึ่งส่งผลกระทบโดยค�าพูด
หรือไม่ใช้ค�าพูด (Verbal or non-verbal) หรือการกระท�าที่ส่งผลกระทบทางกายภาพหรือทางจิตใจ
(Psychological or physical harassment) โดยการกระท�าดังกล่าว

ก. ผู้ถูกกระท�ารับรู้โดยมีเหตุผลอันสมควรว่าการกระท�านั้นส่งผลเป็นการวางเงื่อนไขในการจ้างงานของตน
ข. ผู้ถูกกระท�ารับรู้โดยมีเหตุผลอันสมควรว่าการกระท�านั้นเป็นการคุกคามต่อสภาพชีวิตความเป็นอยู่
ของตน แต่ไม่มีความเชื่อมโยงโดยตรงกับการท�างาน”

การจ�าแนกประเภทของการคุกคามทางเพศ
แนวปฏิบัติข้อ ๕ ยังได้อธิบำยขยำยควำมจำกค�ำนิยำมข้ำงต้น โดยกำรคุกคำมทำงเพศอำจจ�ำแนกเป็น ๒
ประเภท กล่ำวคือ

กำรบังคับทำงเพศ (Sexual coercion) เป็นกำรคุกคำมทำงเพศซึ่งมีผลโดยตรงกับกำรท�ำงำนของ
ผู้ถูกคุกคำม ตัวอย่ำงเช่น ผู้บังคับบัญชำที่มีอ�ำนำจในกำรก�ำหนดเงินเดือนและกำรเลื่อนต�ำแหน่ง พยำยำมใช้วิธี

กำรใด ๆ เพื่อบีบบังคับให้ผู้ใต้บังคับบัญชำยอมให้กำรปฏิบัติทำงเพศเป็นพิเศษกับตน (Sexual favour) หำก
ผู้ใต้บังคับบัญชำยอมตำมก็จะได้รับผลตอบแทนเกี่ยวกับกำรท�ำงำน แต่หำกปฏิเสธก็จะไม่ได้รับผลประโยชน์หรือ
ควำมก้ำวหน้ำในกำรท�ำงำน

กำรก่อกำรรบกวนทำงเพศ (Sexual annoyance) ซึ่งมีลักษณะก้ำวร้ำวและสร้ำงควำมเดือดร้อนร�ำคำญ
(offensive, intimidating) โดยกำรกระท�ำดังกล่ำวไม่มีควำมเชื่อมโยงโดยตรงกับผลประโยชน์เกี่ยวกับกำรท�ำงำน
แต่ก่อให้เกิดสภำพแวดล้อมในกำรท�ำงำนที่ผู้ถูกคุกคำมจ�ำต้องทนเพื่อท�ำงำนต่อไป กำรคุกคำมประเภทนี้อำจเกิด

ขึ้นระหว่ำงพนักงำนด้วยกันเอง รวมทั้งกำรคุกคำมที่เกิดระหว่ำงลูกค้ำกับพนักงำนด้วย
แนวปฏิบัติข้อ ข้อ ๖ ก�ำหนดว่ำ กำรคุกคำมทำงเพศในที่ท�ำงำนครอบคลุมถึงกำรคุกคำมที่เกี่ยวข้อง
กับกำรท�ำงำนอันเกิดนอกสถำนที่ท�ำงำน โดยเป็นผลมำจำกควำมรับผิดชอบของกำรท�ำงำน (as a result of

employment responsibility) หรือควำมสัมพันธ์ในกำรจ้ำงแรงงำน ตัวอย่ำงเช่น
กำรคุกคำมที่เกิดขึ้นในกิจกรรมทำงสังคมที่เกี่ยวกับงำน กำรคุกคำมที่เกิดขึ้นเกี่ยวกับงำนที่ได้รับมอบหมำย

นอกสถำนที่ท�ำงำน กำรคุกคำมที่เกิดขึ้นในกำรประชุมหรืออบรม กำรคุกคำมที่เกิดขึ้นระหว่ำงกำรเดินทำงที่
เกี่ยวข้องกับกำรท�ำงำน กำรคุกคำมที่เกิดขึ้นทำงอิเล็กทรอนิกส์ เช่น อีเมล์ โทรศัพท์เคลื่อนที่
แนวปฏิบัติ ข้อ ๗ วำงหลักว่ำ กำรคุกคำมทำงเพศนั้นเป็นกรณีที่ไม่พึงประสงค์และไม่เป็นที่ยอมรับ

(unwanted and unwelcome) ของผู้ถูกกระท�ำ

รูปแบบของการคุกคามทางเพศ (Forms of sexual harassment)

แนวปฏิบัติ ข้อ ๘ ได้จ�ำแนกรูปแบบของกำรคุกคำมทำงเพศไว้ ๕ รูปแบบ ได้แก่
๑. กำรคุกคำมทำงวำจำ (Verbal harassment) เช่น กำรกล่ำวควำมเห็น เรื่องตลก ล้อเลียน
๒. กำรคุกคำมที่มิใช่ทำงวำจำ (Non-verbal / gestural harassment ) เช่น กำรคุกคำมโดยกริยำท่ำทำง

๓. กำรคุกคำมต่อสำยตำ (Visual harassment) เช่น กำรใช้ภำพลำมก กำรใช้ภำพถ่ำยหรือภำพที่
สร้ำงขึ้นด้วยวิธีต่ำง ๆ เพื่อกำรคุกคำม
๔. กำรคุกคำมทำงจิตใจ (Psychological harassment) เช่น กำรส่งค�ำเชื้อเชิญอันไม่พึงประสงค์ซ�้ำ ๆ

๕. กำรคุกคำมทำงกำยภำพ (Physical harassment) เช่น กำรสัมผัสเนื้อตัวร่ำงกำยในลักษณะต่ำง ๆ

408