Page 396 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

๔.๑๒.๖ ความเสมอภาคและการเลือกปฏิบัติในมิติการศึกษาตามกฎหมายไทย
จำกกำรศึกษำกฎหมำยสหรัฐอเมริกำข้ำงต้นจะเห็นได้ว่ำหลักควำมเท่ำเทียมกัน (Equal Protection

Clause) ปรำกฏในรัฐธรรมนูญฉบับแก้ไขครั้งที่ ๑๔ (Fourteenth Amendment) ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับกฎหมำย
ไทยพบว่ำ รัฐธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทยรับรองหลักควำมเท่ำเทียมกันและในมิติกำรศึกษำนั้นก็มีกำรรับรองควำม
393
เสมอภำคในกำรศึกษำเป็นกำรเฉพำะ นอกจำกนี้ ยังพบว่ำปัจจุบันไทยมีกฎหมำยเฉพำะหลำยฉบับที่วำงหลักรับรอง
394
395
ควำมเท่ำเทียมกันและห้ำมเลือกปฏิบัติ เช่น พระรำชบัญญัติกำรศึกษำแห่งชำติ พระรำชบัญญัติคุ้มครองเด็ก
พระรำชบัญญัติควำมเท่ำเทียมระหว่ำงเพศ เป็นต้น ในประเด็นควำมเสมอภำคและควำมเท่ำเทียมทำงกำรศึกษำนั้น
ผลกำรวิจัยของคณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติชี้ให้เห็นว่ำ โดยภำพรวมระดับประถมศึกษำและมัธยมศึกษำ
ตอนปลำยสำมำรถจัดได้เพียงพอ ส่วนระดับมัธยมศึกษำตอนต้นยังขำดเพียงเล็กน้อย แต่เมื่อพิจำรณำในแต่ละเขตพื้นที่
ปรำกฏว่ำระดับประถมศึกษำและระดับมัธยมศึกษำตอนปลำยไม่สำมำรถรับได้ตำมควำมต้องกำรของผู้เรียน ส�ำหรับ

ประเด็นกำรจัดกำรศึกษำโดยไม่เก็บค่ำใช้จ่ำยนั้น ผลกำรวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่ำผู้บริหำรสถำนศึกษำร้อยละ ๗๘.๙ เห็นว่ำ
396
ค่ำใช้จ่ำยที่รัฐให้กำรสนับสนุนไม่เพียงพอ ผู้ปกครองต้องเสียค่ำใช้จ่ำยเพิ่มให้กับสถำนศึกษำถึงร้อยละ ๗๓.๔
ส�ำหรับประเด็นควำมเสมอภำคและควำมเท่ำเทียมกันในกรณีบุคคลที่เกี่ยวข้องกับเหตุแห่งกำร

เลือกปฏิบัติบำงประกำร เช่น เชื้อชำติ สัญชำตินั้น พบว่ำ ในปี พ.ศ. ๒๕๔๘ คณะรัฐมนตรีมีมติเมื่อวันที่ ๕ กรกฎำคม
๒๕๔๘ เรื่อง กำรขยำยโอกำสทำงกำรศึกษำแก่บุคคลที่ไม่มีหลักฐำนทำงทะเบียนรำษฎร์หรือไม่มีสัญชำติไทย โดย
เห็นชอบแนวปฏิบัติกำรจัดกำรศึกษำแก่บุคคลที่ไม่มีหลักฐำนทะเบียนรำษฎร์หรือไม่มีสัญชำติไทย ตำมแนวปฏิบัติที่เสนอ

397
โดยกระทรวงศึกษำธิกำร ได้แก่

 ขยำยโอกำสทำงกำรศึกษำแก่บุคคลที่ไม่มีหลักฐำนทะเบียนรำษฎร์หรือไม่มีสัญชำติไทย
ซึ่งเดิมเคยจ�ำกัดไว้ให้บำงกลุ่ม บำงระดับกำรศึกษำ เป็นเปิดกว้ำงให้ทุกคนที่อำศัยในประเทศสำมำรถเข้ำเรียน

ได้โดยไม่จ�ำกัดระดับ ประเภท หรือพื้นที่กำรศึกษำ

393
เช่น รัฐธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทย พุทธศักรำช ๒๕๕๐ มำตรำ ๔๙ ซึ่งวำงหลักว่ำ “บุคคลย่อมมีสิทธิเสมอกัน
ในกำรรับกำรศึกษำไม่น้อยกว่ำสิบสองปีที่รัฐจะต้องจัดให้อย่ำงทั่วถึงและมีคุณภำพ โดยไม่เก็บค่ำใช้จ่ำย”
394
มำตรำ ๑๐ วำงหลักว่ำ กำรจัดกำรศึกษำ ต้องจัดให้บุคคลมีสิทธิและโอกำสเสมอกันในกำรรับกำรศึกษำขั้นพื้นฐำนไม่น้อย
กว่ำสิบสองปีที่รัฐต้องจัดให้อย่ำงทั่วถึงและมีคุณภำพโดยไม่เก็บค่ำใช้จ่ำย
395
กฎกระทรวงก�ำหนดแนวทำงกำรพิจำรณำว่ำกำรกระท�ำใดเป็นไปเพื่อประโยชน์สูงสุดของเด็กหรือเป็นกำรเลือกปฏิบัติ
โดยไม่เป็นธรรมต่อเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๙ ข้อ ๒. อธิบำยว่ำ “กำรปฏิบัติต่อเด็กไม่ว่ำกรณีใดโดยไม่เท่ำเทียมกัน เพรำะเหตุควำมแตกต่ำงใน
เรื่องถิ่นก�ำเนิด เชื้อชำติ ภำษำ เพศ อำยุ สภำพทำงกำยหรือสุขภำพ สถำนะของบุคคล ฐำนะทำงเศรษฐกิจหรือสังคม ควำมเชื่อ
ทำงศำสนำ กำรศึกษำอบรม หรือควำมคิดเห็นทำงกำรเมือง ถือเป็นกำรเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมต่อเด็ก”
396
คณะอนุกรรมกำรกำรศึกษำและกำรพัฒนำ คณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติ, รำยงำนกำรวิจัย กำรได้รับสิทธิใน
บริกำรกำรศึกษำขั้นพื้นฐำนจำกรัฐ: ตำมรัฐธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทย พุทธศักรำช ๒๕๔๐ มำตรำ ๔๓ (กรุงเทพมหำนคร: บริษัท
รวยบุญกำรพิมพ์ จ�ำกัด, ๒๕๔๙).
397
ส�ำนักงำนปลัดกระทรวงศึกษำธิกำร, คู่มือและแนวปฏิบัติส�ำหรับกำรจัดกำรศึกษำแก่บุคคลที่ไม่มีหลักฐำนทะเบียนรำษฎร
หรือไม่มีสัญชำติไทย (๒๕๕๕) สืบค้นจำก http://rnedu.go.th/wp-content/uploads/2015/10/kumoue-no-sunchat.pdf

395