Page 285 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติ

 กรณี ผู้ร้องร้องเรียนว่ำข้ำรำชกำรส่วนท้องถิ่นที่ได้รับเงินเดือน กำรขอพระรำชทำนเครื่องรำช
อิสริยำภรณ์ไม่เท่ำเทียมและไม่เสมอภำคกับข้ำรำชกำรส่วนท้องถิ่นบำงต�ำแหน่งและข้ำรำชกำรประเภทอื่น กรณีนี้
จะเห็นได้ว่ำ เป็นกำรเปรียบเทียบกันระหว่ำง ข้ำรำชกำรท้องถิ่น ข้ำรำชกำรประเภทอื่น แม้จะมีควำมแตกต่ำงกัน

แต่ก็ไม่เกี่ยวข้องกับเหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติตำมกฎหมำยสิทธิมนุษยชน คณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติเห็นว่ำ
ยังไม่มีกำรละเลยหรือละเมิดสิทธิมนุษยชน หรือกำรเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมแต่อย่ำงใด (ค�ำร้องที่ ๔๕๙/๒๕๕๖
รำยงำนผลกำรพิจำรณำ ที่ ๔๓๓/๒๕๕๗) ทั้งนี้ อำจพิจำรณำต่อไปว่ำจัดอยู่ในกำรปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมตำมกฎหมำย

ปกครองหรือไม่
 กรณีผู้ร้องอ้ำงว่ำ โรงเรียนไม่ออกเอกสำรแสดงกำรจบหลักสูตรส�ำหรับนักเรียนที่ยังค้ำงค่ำบ�ำรุง

กำรศึกษำ (ค�ำร้องที่ ๒๒๙/๒๕๕๕) กรณีนี้อำจพิจำรณำได้ว่ำเป็นกำรปฏิบัติแตกต่ำงกันระหว่ำงนักเรียนที่ผ่ำนเกณฑ์
มีสิทธิจบกำรศึกษำ ด้วยเหตุที่บำงคนยังค้ำงค่ำบ�ำรุง อย่ำงไรก็ตำม เหตุ “ค้ำงช�ำระค่ำบ�ำรุง” ไม่เกี่ยวข้องกับเหตุแห่ง
กำรเลือกปฏิบัติตำมกฎหมำยสิทธิมนุษยชน นอกจำกนี้ ยังอำจพิจำรณำได้ว่ำ นักเรียนที่มีสิทธิจบกำรศึกษำที่จ่ำย

ค่ำบ�ำรุงครบ กับนักเรียนที่มีสิทธิจบกำรศึกษำที่จ่ำยค่ำบ�ำรุงไม่ครบ เป็นบุคคลสองกลุ่มที่แตกต่ำงกัน จึงอำจได้รับ
กำรปฏิบัติที่แตกต่ำงกันได้ อย่ำงไรก็ตำม หำกมีข้อเท็จจริงว่ำ กำรไม่ออกเอกสำรจบหลักสูตรให้กับนักเรียนบำงคน

มีควำมเกี่ยวข้องกับเหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติ เช่น ไม่ออกเอกสำรให้กับนักเรียนบำงศำสนำ เช่นนี้อำจเป็นกำรเลือก
ปฏิบัติได้
 กรณีที่ผู้ร้องอ้ำงว่ำ นักเรียนที่เรียกร้องสิทธิกลับเข้ำศึกษำต่อโรงเรียนเดิมจ�ำนวน ๓๖ คน ถูกเลือก

ปฏิบัติ เช่น หนังสือเรียนที่ได้รับและกระบวนกำรเรียนกำรสอนก็แตกต่ำงจำกนักเรียนอื่น ๆ (ค�ำร้องที่ ๒๘๒/๒๕๕๕)
กรณีนี้แม้ปรำกฏว่ำมีกำรปฏิบัติที่แตกต่ำงกัน แต่หำกข้อเท็จจริงแสดงว่ำสำเหตุเกิดจำก “กำรเรียกร้องสิทธิของ
นักเรียน” ก็จะเห็นได้ว่ำ มิได้เกี่ยวข้องกับเหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติ เช่น เชื้อชำติ ศำสนำ ฯลฯ ซึ่งหำกเป็นโรงเรียน

ของรัฐอำจต้องพิจำรณำในกรอบกฎหมำยอื่น เช่น กฎหมำยปกครอง เป็นต้น
 กรณีผู้ร้องอ้ำงว่ำถูกทำงโรงเรียนเรียกเก็บเงินค่ำเทอม คนละ ๒๗,๐๐๐ บำท หำกไม่จ่ำยทำง
โรงเรียนให้ลำออก หรือจะคัดชื่อออกจำกโรงเรียน ซึ่งผู้ร้องอ้ำงว่ำไม่เป็นไปตำมกฎหมำยที่มีสิทธิเรียนฟรี ๑๒ ปี

คณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติเห็นว่ำ กรณีนี้เป็นโรงเรียนทำงเลือกที่มีกำรสอนตำมหลักสูตรบูรณำกำร
แตกต่ำงจำกโรงเรียนที่สังกัดภำยใต้กำรก�ำกับดูแลของคณะกรรมกำรกำรศึกษำขั้นพื้นฐำน และมีสิทธิเรียก

เก็บค่ำธรรมเนียมตำมกฎหมำยที่เกี่ยวข้อง จึงไม่ปรำกฏว่ำมีกำรละเมิดสิทธิมนุษยชน (รำยงำนผลกำรพิจำรณำ
ที่ ๑๐๗๙/๒๕๕๘) กรณีนี้จะเห็นได้ว่ำ กำรเรียกเก็บค่ำธรรมเนียมพิเศษมิได้เกี่ยวข้องกับเหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติ
นอกจำกนี้ ยังอำจพิจำรณำได้ว่ำ โรงเรียนดังกล่ำวเรียกเก็บค่ำธรรมเนียมนั้นกับนักเรียนทุกคนจึงไม่เป็นกำรเลือก

ปฏิบัติ แต่มีประเด็นน่ำพิจำรณำว่ำหำกน�ำหลักการเลือกปฏิบัติโดยอ้อมมำพิจำรณำถึงผลกระทบ (Effect) แล้วจะ
มีนักเรียนบำงคนที่อยู่ในกลุ่มเกี่ยวข้องกับเหตุแห่งกำรเลือกปฏิบัติไม่สำมำรถเข้ำเรียนได้หรือไม่ อย่ำงไรก็ตำม เมื่อ

เปรียบเทียบกับโรงเรียนอื่นจะเห็นได้ว่ำ โรงเรียนในกรณีนี้มีลักษณะแตกต่ำงจำกโรงเรียนอื่นที่ไม่เก็บค่ำธรรมเนียม
 กรณีผู้ร้องได้ร้องเรียนว่ำบุตรชำยของผู้ร้องถูกสั่งพักกำรเรียนด้วยเหตุไม่เหมำะสมและ
ไม่เป็นธรรมต่อบุตรผู้ร้อง กรณีเหตุแห่งกำรพักกำรเรียนเกี่ยวข้องกับ “พฤติกรรม” ของนักเรียน คณะกรรมกำร

สิทธิมนุษยชนแห่งชำติเห็นว่ำ เป็นกำรเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมต่อเด็ก (รำยงำนผลกำรตรวจสอบ ที่ ๘๖๕/๒๕๕๕)
กรณีนี้มีข้อน่ำสังเกตว่ำ กำรปฏิบัติที่พิพำทนั้นหำกพิจำรณำในบริบทของกำรเปรียบเทียบระหว่ำงกำรปฏิบัติต่อเด็ก
ผู้นั้นกับกำรปฏิบัติต่อเด็กนักเรียนคนอื่น แล้วจะเห็นได้ว่ำ มิได้มีกำรเลือกปฏิบัติด้วยเหตุที่เด็กซึ่งถูกพักกำรเรียนนั้น

284