Page 81 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

รายงานการศึกษาวิจัย
เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

7 บทบาทของประเทศไทยในการผลักดันประเด็นด้านสิทธิมนุษยชนในอาเซียน

ประเทศไทยมีบทบาทที่ส าคัญในภูมิภาคอาเซียน นอกเหนือจากข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์ที่ส าคัญ
สองประการคือการที่ประเทศไทยเป็นหนึ่งในห้าประเทศผู้ก่อตั้งอาเซียนและเป็นแหล่งก าเนิดของอาเซียนใน
ปี พ.ศ. 2510 และของ AICHR ในปี พ.ศ. 2552 แล้ว ประเทศไทยยังอยู่ในต าแหน่งที่เป็นศูนย์กลางทาง

ภูมิศาสตร์ของอาเซียนและมีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับ 2 ของอาเซียน ในทางตรงกันข้าม อาเซียนก็มี
55
ความส าคัญต่อประเทศไทยอย่างยิ่งทั้งในทางเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ในทางเศรษฐกิจ ในทาง
เศรษฐกิจ การค้าระหว่างกันระหว่างประเทศสมาชิกภายในอาเซียนมีปริมาณถึงร้อยละ 25.5 ของมูลค่าการ
ส่งออกทั้งหมดของประเทศสมาชิกรวมกัน นอกจากนั้น เมื่ออาเซียนเข้าสู่การเป็นประชาคมอย่าง
56
เต็มรูปแบบในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2558 (หรือตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2559) แล้ว ความสัมพันธ์และ
การพึ่งพิงระหว่างรัฐสมาชิกอาเซียนย่อมเพิ่มขึ้น เนื่องจากการเคลื่อนย้ายปัจจัยการผลิตทั้งสินค้า บริการ
เงินทุนและการจัดตั้งกิจการระหว่างรัฐสมาชิก และที่ส าคัญที่สุดคือประชากรอาเซียนที่จะมีการเดินทางไป
มาระหว่างรัฐสมาชิกทั้งเพื่อการท่องเที่ยว ท างานหรือประกอบกิจการ ซึ่งการรวมตัวที่เพิ่มมากขึ้นนี้
57
ย่อมน ามาทั้งโอกาสและความเสี่ยงในด้านเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมและการเมืองต่อประเทศสมาชิกซึ่ง
รวมถึงประเทศไทย และแน่นอนว่า โอกาสและความเสี่ยงดังกล่าวย่อมมีต่อประเด็นด้านสิทธิมนุษยชนด้วย
เช่นกัน ความเจริญและก้าวหน้าทางด้านเศรษฐกิจจะท าให้ความเป็นอยู่ของประชาชนโดยทั่วไปดีขึ้นและใน
เวลาเดียวกันจะก่อให้เกิดประเด็นความอ่อนไหวต่อประชากรบางกลุ่มที่อาจถูกละเมิดสิทธิมนุษยชนมาก

ยิ่งขึ้นจากการรวมตัวทางเศรษฐกิจที่เพิ่มความเข้มข้นยิ่งขึ้นนี้ นอกจากนั้น การที่อาเซียนตั้งเป้าหมายเป็น
ประชาคมที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลางและที่เน้นความส าคัญต่อประชาชน (People-Centred and People
Oriented Community) ย่อมท าให้เกิดความคาดหวังของประชาชนในภูมิภาคอาเซียนที่จะเห็นการพัฒนา

สิทธิมนุษยชนในประเด็นต่างๆ และกลไกการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นใน
อาเซียน โอกาสและความเสี่ยงตลอดจนความคาดหวังต่อการพัฒนาหลักการและกลไกสิทธิมนุษยชนใน
อาเซียนย่อมเพิ่มมากขึ้นเมื่อจะครบรอบการจัดตั้งอาเซียน 50 ปี ในปี พ.ศ. 2560 (ซึ่งประเทศฟิลิปปินส์จะ
เป็นประธานอาเซียน) และส าหรับประเทศไทยซึ่งจะเป็นประธานอาเซียนอีกครั้งในปี พ.ศ. 2562 ดังนั้น
ประเทศไทยจึงมีบทบาทที่ส าคัญในการผลักดันประเด็นด้านสิทธิมนุษยชนด้านต่างๆ ในอาเซียน และสมควร

ที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องด้านสิทธิมนุษยชนโดยเฉพาะคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) จะแสดง
บทบาทการเป็นผู้น าในการผลักดันให้เกิดการยกระดับมาตรฐานสิทธิมนุษยชนและการสร้างเครือข่ายการ
ส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นในอาเซียน

55 วัดจากผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product) (เดือนสิงหาคม2558) มีมูลค่า 307,872 ล้าน
ดอลล่าร์สหรัฐ เป็นรองจากอินโดนีเซีย ที่มี GDP อันดับหนึ่งในอาเซียนทีมูลค่า 983,571 ล้านดอลล่าร์สหรัฐ ข้อมูลจาก
<<http://www.asean.org/images/2015/september/selected-key-
indicators/table1_as%20of%20Aug%202015.pdf>> เข้าเมื่อวันที่ 1 ธันวาคม 2558
56 ข้อมูลเดือนมิถุนายน 2558 จาก
<<http://www.asean.org/images/2015/July/external_trade_statistic/table18_asof17June15.pdf>> เข้าเมื่อ
วันที่ 1 ธันวาคม 2558
57 แม้ว่าพันธกรณีด้านเศรษฐกิจของประชาคมอาเซียนในด้านการเคลื่อนย้ายของบุคคลธรรมดา (Movement of Natural
Persons) จะก าหนดให้สิทธิเฉพาะแรงงานที่มีฝีมือหรือแรงงานวิชาชีพก็ตาม แต่แรงงานโดยทั่วไปก็มีการเคลื่อนย้าย
เช่นเดียวกันและมีจ านวนมากกว่าแรงงานวิชาชีพด้วย (เนื่องจากแรงงานวิชาชีพจะย้ายการประกอบวิชาชีพได้เฉพาะเมื่อ
เข้าเงื่อนไขและด าเนินการหลักเกณฑ์การรับรองคุณสมบัติ (Mutual Recognition) แล้ว)

National Human Rights Commission of Thailand 70