Page 79 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

รายงานการศึกษาวิจัย
โครงการการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

ส าหรับการพัฒนาตราสารสิทธิมนุษยชนโดยกลไกสิทธิมนุษยชนอื่นๆ ของอาเซียน มีทิศทางของ
แต่ละองค์กรหลัก ดังนี้

6.3.1 คณะกรรมาธิการระหว่างรัฐบาลอาเซียนว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (AICHR)
ส าหรับ AICHR ซึ่งเป็นองค์กรสิทธิมนุษยชนหลักของอาเซียนที่จัดตั้งขึ้นตั้งแต่ปี
พ.ศ. 2552 ในการประชุมผู้น าที่หัวหิน เป็นองค์กรที่ยกร่างและเจรจาปฏิญญาสิทธิมนุษยชนอาเซียน

และนับตั้งแต่มีการประกาศใช้ปฏิญญาดังกล่าวในปี พ.ศ. 2555 ในการประชุมผู้น าอาเซียนที่กรุงพนมเปญ
มีแนวทางในการหารือเกี่ยวกับการพัฒนาตราสารด้านสิทธิมนุษยชนในภูมิภาคอาเซียนที่ส าคัญสองประการ
คือ

1. การจัดท ารายงานสิทธิมนุษยชนเฉพาะเรื่อง (Thematic Studies on Human
Rights)
การจัดท ารายงานสถานการณ์สิทธิมนุษยชนเฉพาะเรื่องในอาเซียน (Thematic
studies) เป็นอ านาจหน้าที่ประการหนึ่งของ AICHR โดยในวาระแรก (พ.ศ. 2553-2555) AICHR ได้มีมติ
53
ให้จัดท ารายงานสองเรื่องคือ ความรับผิดชอบต่อสังคมของบริษัท (Thematic studies on Corporate
Social Responsibilities) และแรงงานข้ามชาติ (Migration) และในวาระที่สอง (พ.ศ 2556-2558) ได้มีมติ
ให้จัดท ารายงานเพิ่มเติมอีกหลายเรื่อง ได้แก่ สิทธิในสันติภาพ (Rights to Peace) สิทธิในชีวิตเฉพาะใน

ประเด็นโทษประหารชีวิต (Right to Life: Death Penalty) การให้ความช่วยเหลือทางกฎหมาย (Legal
Aid) การจัดการภัยพิบัติโดยเฉพาะต่อสตรีซึ่งเป็นกลุ่มเสี่ยง (Disaster Management especially on
women) ซึ่งรายงานทั้งหมดที่มีมติให้จัดท าในวาระที่สองนี้ จะเริ่มด าเนินการในปี พ.ศ. 2559 หรือปีที่
เริ่มต้นของวาระที่สามของ AICHR ทั้งนี้ การขาดความพร้อมของประเทศสมาชิกในการคัดเลือกผู้จัดท า
รายงานสถานการณ์ของแต่ละประเทศตลอดจนความซับซ้อนของประเด็นปัญหาสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวข้อง

ท าให้การจัดท ารายงานมีความล่าช้ามาโดยตลอด ซึ่งนับถึงปี พ.ศ. 2558 มีการน าเสนอรายงานสถานการณ์
สิทธิมนุษยชนเพียงฉบับเดียว คือฉบับที่ว่าด้วยความรับผิดชอบต่อสังคมของบริษัท (CSR) ส่วนฉบับที่สอง
คือรายงานว่าด้วยแรงงานข้ามชาติยังอยู่ระหว่างการจัดท าในขั้นตอนสุดท้าย

AICHR ได้มีการหารือถึงแนวทางที่จะจัดกิจกรรมต่อเนื่องเมื่อมีการสรุปผลรายงาน
เฉพาะเรื่องและมีการเผยแพร่รายงานดังกล่าวแล้ว โดยแนวทางหนึ่งคือการพัฒนาตราสารในระดับภูมิภาค
เช่น ในกรณีประเด็นความรับผิดชอบต่อสังคมของบริษัท อาจมีการจัดท าแผนการระดับภูมิภาคว่าด้วย

การน าหลักการของสหประชาชาติว่าด้วยแนวทางเกี่ยวกับธุรกิจและสิทธิมนุษยชน (Guiding Principles
on Business and Human Rights) อย่างไรก็ตามแนวทางนี้ก็ยังไม่ปรากฏความชัดเจนในการด าเนินการ
เนื่องจากวิธีปฏิบัติของ AICHR ยังให้ประเทศที่เป็นผู้รับผิดชอบหลักในการจัดท ารายงานเฉพาะเรื่องเป็น
ผู้เสนอแนวทางการด าเนินการต่อเนื่อง

53 เอกสารขอบเขตอ านาจหน้าที่ ข้อ 4.12

National Human Rights Commission of Thailand 68