Page 86 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

รายงานการศึกษาวิจัย
โครงการการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

ขอบเขตอ านาจหน้าที่ของ AICHR คือที่ประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน (AMM) กสม. จึงควรผลักดัน
ให้สถาบันสิทธิมนุษยชนระดับชาติอื่นๆ ในอาเซียนมีท่าทีและจัดท าข้อเสนอแนะร่วมกันต่อ AMM ให้เร่ง
ด าเนินการให้มีการทบทวน TOR ของ AICHR เพื่อให้สามารถท าหน้าที่เป็นองค์กรสิทธิมนุษยชนที่ท าหน้าที่

ทั้งในด้านการส่งเสริมและการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในอาเซียนได้อย่างเต็มรูปแบบต่อไป

7.2.2 การผลักดันสิทธิมนุษยชนให้เป็นแนวนโยบายและเป้าหมายของประชาคม

อาเซียน (Mainstreaming of Human Rights in the ASEAN Community)
ดังที่ได้วิเคราะห์ในบทที่ 6 เกี่ยวกับทิศทางการพัฒนาของประชาคมอาเซียนแล้วว่า
ประชาคมอาเซียนก าหนดพันธกรณีนอกเหนือจากมาตรการทางด้านเศรษฐกิจ โดยยังรวมถึงพันธกรณีความ

ร่วมมือในด้านการเมืองและความมั่นคง และด้านสังคมและวัฒนธรรมอีกด้วย ซึ่งในวิสัยทัศน์ในระยะสิบปี
ข้างหน้าของอาเซียนก็ได้น าประเด็นสิทธิมนุษยชนก าหนดเป็นเป้าหมายอย่างชัดเจนในประชาคมสังคมและ
วัฒนธรรม และอย่างชัดเจนยิ่งขึ้นในประชาคมการเมืองและความมั่นคง อย่างไรก็ตามความท้าทายยังคงมี
อยู่ว่า จะท าให้วิสัยทัศน์เหล่านี้มีผลในทางปฏิบัติได้อย่างไร อีกทั้งในประชาคมเศรษฐกิจไม่ปรากฏการ
อ้างอิงหรือแนวคิดเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนที่ชัดเจนมีเพียงหลักการเรื่องการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable

development) ซึ่งยังต้องรอชั้นการอนุวัติการตามวิสัยทัศน์ดังกล่าวว่าจะสามารถพัฒนาและน าแนวคิด
สิทธิมนุษยชนซึ่งเป็นประเด็นพื้นฐานที่มีความเกี่ยวพันกับทุกภาคส่วนของประชาคม (Crosscutting issue)
และรวมถึงการน าเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development Goals) เป็นส่วนหนึ่ง
60
ของการด าเนินการควบคู่กับการพัฒนาทางเศรษฐกิจของอาเซียนว่าจะสามารถด าเนินการได้อย่างมี
ประสิทธิภาพเพียงไร ความท้าทายนี้จึงเป็นประเด็นที่ประเทศไทยจะสามารถแสดงบทบาทการเป็นผู้น าใน
การผลักดันให้มีการน าแนวคิดสิทธิมนุษยชนในด้านต่างๆ เป็นวาระของประชาคมในช่วงเวลาที่เหมาะสม
โดยเฉพาะในประเด็นที่ประเทศไทยมีความเชี่ยวชาญหรือได้รับการยอมรับจากนานาประเทศ เช่นการให้

ความคุ้มครองผู้พิการ หรือการก าหนดนโยบายสาธารณสุขที่ให้สิทธิประชาชนในการเข้าถึงการได้รับการ
รักษาอย่างทั่วถึง (Universal healthcare) และส าหรับ กสม. ประเด็นที่สมควรผลักดันให้ทุกประชาคมของ
อาเซียนก าหนดเป็นวาระระดับภูมิภาคคือการจัดการผลกระทบเชิงลบต่อสิทธิมนุษยชนด้านต่างๆ
(Negative impacts) จากการรวมตัวทางเศรษฐกิจในอาเซียนซึ่งจ าเป็นต้องได้รับความร่วมมือจากสมาชิก

เช่นการขับไล่ประชากรออกจากพื้นที่เพื่อรวบรวมที่ดินในการลงทุน หรือผลกระทบในด้านสิ่งแวดล้อมจาก
การลงทุนซึ่งมีผลกระทบข้ามพรมแดนเป็นต้น

7.2.3 การพัฒนาตราสารสิทธิมนุษยชนส าหรับอาเซียน

ข้อมูลที่แสดงในบทที่ 5 เกี่ยวกับตราสารสิทธิมนุษยชนในอาเซียนแสดงให้เห็นความ
ท้าทายในการพัฒนาตราสารทางกฎหมายในหลายกรณี และประเทศไทยสามารถมีส่วนผลักดันการพัฒนา
ในประเด็นนี้อย่างน้อยในสองด้าน

60 ดูเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนทั้ง 17 ด้านและตัวชี้วัดที่เกี่ยวข้อง 169 ข้อได้ที่
https://sustainabledevelopment.un.org/

National Human Rights Commission of Thailand 75