Page 76 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

รายงานการศึกษาวิจัย
โครงการการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

แลกเปลี่ยนข้อมูลและความเห็นเกี่ยวกับงานด้านสิทธิมนุษยชนในอาเซียน แต่การขาดหลักเกณฑ์พิจารณา
คุณสมบัติขององค์กรเหล่านี้มักถูกหยิบยกขึ้นเป็นประเด็นที่ท าให้ไม่สามารถติดต่อประสานงานระหว่างทั้ง
สองฝ่าย นอกจากนั้นยังต้องพิจารณาว่า แนวทางที่คณะผู้แทนถาวรจัดท าขึ้นเหมาะสมหรือสอดคล้องกับ

ลักษณะการติดต่อประสานงานระหว่างองค์กรภาคประชาสังคมและคณะกรรมาธิการในด้านการส่งเสริม
และคุ้มครองสิทธิมนุษยชนซึ่งอาจต้องเปิดโอกาสให้องค์กรที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมอย่างกว้างขวางหรือไม่ เมื่อ
มีการแต่งตั้งผู้แทน AICHR ในรอบที่สอง ผู้แทนไทยใน AICHR ได้ริเริ่มการปรับปรุงร่างเอกสารแนวทาง
ความสัมพันธ์ระหว่าง AICHR และ CSO (Guidelines on AICHR’s Relations with CSOs) ซึ่ง AICHR ได้

52
ใช้เวลาตลอดปี พ.ศ. 2557 เจรจาและได้ลงมติรับรองแนวทางร่างเอกสารดังกล่าวในต้นปี พ.ศ. 2558
และในปลายปี พ.ศ. 2558 ได้มีการรับรอง CSO แล้วจ านวน 5 แห่ง

6. ขอบเขตอ านาจหน้าที่และทิศทางการท างาน
การเปิดประชาคมอาเซียนในปลายปี พ.ศ. 2558 จะน ามาสู่การเคลื่อนย้ายสินค้า
บริการ เงินทุนและประชากรในภูมิภาคอาเซียนโดยเฉพาะประเทศในกลุ่มภูมิภาคลุ่มน้ าโขงซึ่งรวมประเทศ
ไทย ลาว เวียดนาม เมียนมาร์และกัมพูชา ซึ่งย่อมน ามาสู่ประเด็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนที่จะมีประเภท
ของปัญหาที่มากขึ้นและทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น แม้ว่าการประกอบอาชีพของแรงงานในประชาคม

อาเซียนจะเปิดเสรีเฉพาะภาคแรงงานมีฝีมือเท่านั้น แต่การเปิดพรมแดนและการเดินทางติดต่อของ
ประชากรอาเซียนเพื่อการค้าขาย ท่องเที่ยวและท างานย่อมท าให้เกิดความเสี่ยงของประชากรที่จะถูกละเมิด
สิทธิมนุษยชนในรูปแบบต่างๆ สภาพของปัญหาที่จะมีความซับซ้อนมากยิ่งขึ้นนี้ ท าให้ต้องพิจารณาว่า การ

ท างานของคณะกรรมาธิการภายใต้ขอบเขตอ านาจหน้าที่และข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นตลอดหกปีที่ผ่านมาจะ
สามารถเป็นกลไกที่มีประสิทธิภาพในการขับเคลื่อนให้เกิดการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนใน
ประชาคมอาเซียนได้อย่างแท้จริงหรือไม่

6.2.2 ความท้าทายในการปรับปรุงกลไกสิทธิมนุษยชนอาเซียน
ความท้าทายประการส าคัญที่จะเกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2557 ต่อเนื่องกับปี พ.ศ. 2558
ซึ่งเป็นระยะเวลาที่ครบ 6 ปีนับตั้งแต่มีการประกาศใช้เอกสารขอบเขตอ านาจหน้าที่คือการทบทวนเอกสาร

ดังกล่าวซึ่งผู้วิจัยเห็นว่า คณะผู้ยกร่างเอกสารขอบเขตอ านาจหน้าที่ของคณะกรรมาธิการตระหนักถึง
อุปสรรคในการเจรจาขอบเขตอ านาจหน้าที่ของคณะกรรมาธิการในระยะเริ่มแรก จึงได้ก าหนดกระบวนการ
ให้มีการทบทวน (Review) ขอบเขตอ านาจหน้าที่ของคณะกรรมาธิการเมื่อครบระยะเวลา 5 ปีนับตั้งแต่มี
การประกาศใช้ซึ่งที่ประชุมรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศอาเซียนเป็นผู้มีอ านาจด าเนินการทบทวน

โดยคณะกรรมาธิการจะท าการประเมินการด าเนินงานและจัดท าข้อเสนอแนะเพื่อการทบทวนขอบเขต
อ านาจหน้าที่ต่อที่ประชุมรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศอาเซียน ซึ่งในแผนงาน 5 ปีของ
คณะกรรมาธิการ ได้ก าหนดให้คณะกรรมาธิการเริ่มการพิจารณากระบวนการทบทวนขอบเขตอ านาจหน้าที่
เพื่อเสริมภารกิจในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของคณะกรรมาธิการ ในการนี้ประเทศสมาชิก

หลายประเทศได้เสนอแผนงานส าหรับปี พ.ศ. 2557 หลายประการเพื่อให้มีการพิจารณาประเด็นที่เกี่ยวข้อง
กับการปรับปรุงเอกสารขอบเขตอ านาจหน้าที่ เช่น อินโดนีเซีย สิงคโปร์และไทยจะร่วมกันเป็นเจ้าภาพ

52 ดูแนวทางดังกล่าวได้ที่ http://aichr.org/documents/

National Human Rights Commission of Thailand 65