Page 212 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 212
ผังเมืองกับก�รคุ้มครองสิทธิชุมชน
และสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
ปัญหาของกระบวนการผังเมืองภายหลังผ่านการมีมติเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีแล้วนั้น ส่วนใหญ่
เป็นประเด็นปัญหาความล่าช้าในการดำาเนินการ เพื่อให้มีการประกาศบังคับใช้เป็นกฎหมาย ซึ่งปัญหา
ความล่าช้าในการประกาศบังคับใช้เป็นกฎหมายดังกล่าว นำามาสู่ประเด็นปัญหาอื่นๆ ตามมา ดังนี้
5.2.1 กรมโยธาธิการและผังเมือง โดยเจ้าพนักงานการผังไม่ใช้อำานาจในการกำาหนด
หลักเกณฑ์การใช้ประโยชน์ในทรัพย์สินเพื่อประโยชน์ในการวางผังและจัดทำา
ผังเมืองรวม ตามมาตรา 15 (3) แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518
ในระหว่างที่ผังเมืองยังไม่มีการประกาศบังคับใช้ มีกฎหมายที่สามารถกำาหนดมาตรการเพื่อคุ้มครอง
พื้นที่ได้ กล่าวคือ ตามมาตรา 15 (3) แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 ซึ่งให้อำานาจเจ้าพนักงาน
การผังในการกำาหนดหลักเกณฑ์การใช้ประโยชน์ในทรัพย์สิน เพื่อประโยชน์ในการวางและจัดทำาผังเมือง
รวมได้
พระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 มาตรา 15 ได้บัญญัติให้อำานาจเจ้าพนักงานการผัง
ในการดำาเนินการมาตรการต่างๆ เพื่อให้สามารถบรรลุเจตนารมณ์ของกฎหมาย โดยบัญญัติว่า “ในระหว่าง
กำาหนดเวลาที่พระราชกฤษฎีกากำาหนดเขตที่ดินที่จะทำาการสำารวจใช้บังคับให้เจ้าพนักงานการผังเมือง
มีอำานาจดังต่อไปนี้
(1) เข้าทำาการอันจำาเป็นเพื่อการสำารวจ
(2) กำาหนดเขตที่ดินที่ประสงค์จะให้เป็นเขตผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะ
(3) กำาหนดหลักเกณฑ์การใช้ประโยชน์ในทรัพย์สินเพื่อประโยชน์ในการวางผังและจัดทำา
ผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะ ทั้งนี้เมื่อได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการผังเมืองแล้ว
(4) ทำาเครื่องหมายระดับ ขอบเขต และแนวเขตตามความจำาเป็น
(5) แจ้งให้หน่วยราชการ องค์การของรัฐหรือรัฐวิสาหกิจส่งแผนที่หรือแผนผังแสดงเขตที่ดินเพียง
เท่าที่จำาเป็น เพื่อประโยชน์ในการวางและจัดทำาผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะ...”
โดยเฉพาะบทบัญญัติมาตรา 15 (3) ซึ่งบัญญัติเกี่ยวกับการกำาหนดหลักเกณฑ์การใช้ประโยชน์
ทรัพย์สิน แสดงให้เห็นถึงเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 ที่ต้องการให้เจ้าพนักงาน
การผังมีอำานาจใช้ดุลพินิจในการพิจารณาว่าควรจะต้องดำาเนินมาตรการบางอย่างเพื่อประโยชน์ในการวางผัง
และจัดทำาผังเมืองรวมให้บรรลุผลหรือไม่ ซึ่งขั้นตอนในการจัดทำาร่างกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวม
ตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงการประกาศเป็นกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมให้มีผลใช้บังคับนั้น ต้องใช้ระยะ
เวลาดำาเนินการระยะหนึ่ง ซึ่งเมื่อถึงเวลาประกาศกฎกระทรวงให้ผังเมืองรวมมีผลบังคับใช้ในพื้นที่ สภาพ
พื้นที่ตามร่างผังเมืองอาจเปลี่ยนแปลงสภาพไปจากสภาพเดิมในขณะที่มีการสำารวจเพื่อจัดทำาร่างผังเมือง
รวม อันจะทำาให้กระบวนการจัดทำาผังเมืองรวมซึ่งใช้ทรัพยากรของรัฐไปจำานวนมากไม่สามารถบรรลุ
211
