Page 50 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง โครงการศึกษาวิจัยปัญหาการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมของบุคคลผู้ที่มีอาการตาบอดสี

41

2.5.4.3 ความเป็นธรรมในกระบวนการ (Process equity) เป็นหลักประกันความมั่นคง
ในระดับของการบริการสาธารณะโดยไม่คํานึงถึงเกณฑ์ของการจัดสรรแบ่งปันผลประโยชน์ที่เคยใช้มาก่อน
2.5.4.4 ความแตกต่างของผลลัพธ์ (Outcome disparities) เพื่อค้นหาเหตุผลว่า ทําไม

ความแตกต่างของผลลัพธ์ยังคงมีอยู่ในรูปของผลลัพธ์ของนโยบายและโครงการที่อาจเชื่อมโยงถึงความสัมพันธ์
กับเกณฑ์ของปัจจัยนําเข้า (Input criteria) แต่จากการกําหนดเกณฑ์ในการวัดผลการบรรลุผลสําเร็จของการ
ประเมินผลความเป็นธรรมในสังคมดังกล่าวยังคงเป็นการกําหนดแบบกว้างๆ และไม่เฉพาะเจาะจงในเนื้อหา
(2010) จึงรวบรวมเรียบเรียงเกณฑ์ในการวัดผลดังกล่าวโดยมีพื้นฐานจากการประยุกต์ใช้หลักเกณฑ์เดิมเพื่อให้
สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของการวิจัยใน 3 หลักเกณฑ์ ดังต่อไปนี้ (Kristen Norman-Major, 2010)

1) ความเป็นธรรมพื้นฐานและความเป็นธรรมในการปฏิบัติ
2) ความเป็นธรรมในการจัดสรรแบ่งปันผลประโยชน์เพื่อลดระดับความไม่เสมอภาค
ของการบริการสาธารณะ

3) ความเป็นธรรมในการจัดสรรแบ่งปันผลประโยชน์ใหม่เพื่อการจัดระดับและ
การกําหนดนโยบายและโครงการบริการสาธารณะที่สอดคล้องกับบริบทและความต้องการของประชาชน เพื่อ
เป็นหลักเกณฑ์ร่วมในการสร้างความเสมอภาคในโอกาสและการเข้าถึงการบริการสาธารณะของประชาชน
จากการศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับความเป็นธรรมในสังคม คณะผู้วิจัยจึงสรุปความหมายของความเป็น

ธรรมในสังคม สําหรับการวิจัยในครั้งนี้ว่า “ความเป็นธรรมในสังคม (Social equity) หมายถึง รูปแบบหรือ
ลักษณะในการบริหารจัดการความเท่าเทียม (Fairness) ความยุติธรรม (Justice) และเสมอภาค (Equitable)
ของทุกองค์กรทุกสถาบันในการรองรับและสนับสนุนการบริการสาธารณะทั้งในทางตรงหรือในนัยยะของพันธ
สัญญา (Contract)”

2.6 การเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรม (Unfair Discrimination)

หลักการว่าด้วยการไม่เลือกปฏิบัติเป็นวิธีการหนึ่งที่จะนําไปสู่ความเสมอภาค ทุกการเลือกปฏิบัติ
มิได้หมายความว่าจะก่อให้เกิดความไม่เสมอภาค เนื่องจากการเลือกปฏิบัติต้องอยู่บนพื้นฐานของเหตุอันไม่เป็นธรรม
ด้วยจึงจะถือว่าเป็นการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรม การเลือกปฏิบัติจึงเกิดผลได้ 2 ประการ ได้แก่ 1) เป็นการ

เลือกปฏิบัติเพราะเหตุอันไม่เป็นธรรม ย่อมก่อให้เกิดความไม่เสมอภาค 2) การเลือกปฏิบัติที่ก่อให้เกิดได้หากเป็น
การเลือกปฏิบัติเพื่อลดความเหลื่อมล้ําที่มีอยู่ในสังคม จึงอาจเรียกการปฏิบัติทั้งสองกรณีว่าเป็นการเลือกปฏิบัติ
เพื่อแก้ไขความไม่เสมอภาค หากจะตรวจสอบว่าการเลือกปฏิบัตินั้นเป็นธรรมหรือไม่ ต้องพิจารณาว่าการเลือก
ปฏิบัตินั้นก่อให้เกิดความเสมอภาคหรือไม่ หากไม่ก่อให้เกิดความเสมอภาค การเลือกปฏิบัติดังกล่าวก็ถือเป็น

การเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรม
2.6.1 ความหมายของการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรม
การเลือกปฏิบัติ ตรงกับคําในภาษาอังกฤษว่า “Discrimination” ซึ่งมีการให้นิยามศัพท์ไว้
ในสนธิสัญญาระหว่างประเทศและตัวบทกฎหมายของประเทศต่างๆ โดยจะนํามากล่าวไว้ในที่นี้ดังนี้