Page 48 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง โครงการศึกษาวิจัยปัญหาการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมของบุคคลผู้ที่มีอาการตาบอดสี

39

2.5 ความเป็นธรรมในสังคม (Social Equity)

ความเป็นธรรมในสังคมเป็นแนวคิดที่ว่าด้วยความเป็นธรรมในทุกมิติของสังคม มิใช่เพียงแค่

มิติทางด้านกฎหมายเท่านั้น ซึ่งความเป็นธรรมทางสังคมในตัวของมันเอง ก็ตีความได้หลายความหมาย
อาจหมายถึงการปฏิบัติต่อกันอย่างเป็นธรรม หรือการแบ่งปันกันอย่างเป็นธรรมก็ได้ ประเด็นเรื่องความเป็น
ธรรมทางสังคมนั้น เป็นทั้งปัญหาทางปรัชญาและมีความสําคัญในมิติต่างๆ เช่น การเมือง ศาสนา และสังคม
ปัจเจกบุคคลอาจต้องการอยู่ในสังคมที่มีความเป็นธรรมทั้งนั้น อย่างไรก็ดีแต่ละคนอาจมีอุดมการณ์เกี่ยวกับ

“ความเป็นธรรมในสังคม” ที่แตกต่างกัน
2.5.1 ความหมายของความเป็นธรรมในสังคม
การให้นิยามหรือความหมายของความเป็นธรรมในสังคม (Social equity) ของนักวิชาการ
ทั้งหลายมีความแตกต่างหลากหลาย มุมหนึ่งอาจให้ความหมายของความเป็นธรรมในสังคม (Social equity)

ได้ว่า ความเป็นธรรมในสังคมเป็นรูปแบบ/ลักษณะในการบริหารจัดการความเท่าเทียม (Fairness) ยุติธรรม
(Justice) และเสมอภาค (Equitable) ของทุกองค์กร/สถาบันในการรองรับ/สนับสนุนการบริการสาธารณะ
ทั้งในทางตรงหรือในนัยยะของพันธสัญญา (Contract) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของนโยบายสาธารณะ (Public policy) ที่

รัฐจําต้องยึดถือหลักการดังกล่าวในการบริหารจัดการการแปลงนโยบายลงสู่การปฏิบัติที่เป็นรูปธรรม

2.5.2 แนวคิดและทฤษฎีความเป็นธรรมในสังคม
แนวคิดความเป็นธรรมในสังคม (Social equity) เน้นการนิยามไปที่ลักษณะของความสัมพันธ์
ระหว่างรัฐซึ่งเป็นการปฏิบัติอย่างเท่าเทียมกันโดยรัฐในการบริหารจัดการ และประชาชนในการมีสิทธิในการ

ได้รับโอกาสที่เท่าเทียมและเป็นธรรมใน “การเข้าถึง” (Access) กระบวนการพัฒนาศักยภาพและความสามารถ
ของบุคคลทั้งร่างกายและจิตใจซึ่งจําเป็นต้องกําจัดอุปสรรคที่เป็นตัวกีดกันการเข้าถึงโอกาสนั้นๆ เช่น ความไม่เป็น
ธรรมของโอกาสในการเข้าถึงระบบเศรษฐกิจและการเมือง การศึกษาและการบริการสาธารณะขั้นพื้นฐาน เป็นต้น

โดยมีนัยยะในการใช้ครอบคลุมถึงกลุ่มบุคคลในทุกเพศสภาพ ทุกวัย ทุกลักษณะและทุกสถานภาพทางสังคม
กลุ่มบุคคลเหล่านี้จะสามารถเข้ามามีส่วนร่วมในการแบ่งปันผลประโยชน์จากการเข้าถึงโอกาสต่างๆ ในการ
พัฒนาคุณภาพชีวิต
ดังนั้นความเป็นธรรมในสังคมจึงให้ความสําคัญกับการมีส่วนร่วมจากประชาชนทุกภาคส่วน

ในการสร้างกระบวนการพัฒนาคุณภาพชีวิตร่วมกัน (Deutsch, 1975)
ความเป็นธรรมในสังคม (Social equity) จะตั้งอยู่บนพื้นฐานของความยุติธรรม (Justness)
และความเที่ยงธรรม (Fairness) หากเปรียบเทียบในกรณีของรัฐบาลที่ต้องการที่จะดูแลแก้ปัญหาของประชาชน
ที่ทุกคนมีความแตกต่างหลากหลายทางสภาพปัญหาความต้องการและความจําเป็นในแบบเฉพาะ รัฐบาลควร

ก้าวข้ามผ่านความแตกต่างหลากหลายของการนับถือศาสนา ชนชั้น หลักความเชื่อ หรือเพศสภาพและลักษณะ
ต่างๆ ที่เป็นลักษณะเฉพาะที่แตกต่างกันอย่างใดอย่างหนึ่งของแต่ละบุคคลโดยมุ่งเน้นการดูแลแก้ปัญหารักษา
เยียวยาอย่างสอดคล้องกับสภาพการณ์หรือสถานการณ์นั้นๆ (Situation) (Olivia, 2011)