Page 84 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2565
P. 84
82
ที่ถูกด�าเนินคดีจากนโยบายประกาศเขตพื้นที่ทับที่ท�ากิน กำรประเมินสถำนกำรณ์สิทธิมนุษยชน
และการกระท�าความผิดเกี่ยวกับการบุกรุก ครอบครอง รัฐบาลมีความพยายามอย่างต่อเนื่องในการ
หรือกระท�าการใด ๆ ให้สภาพป่าเสื่อมเสียรวมอยู่ด้วย
แก้ไขปัญหาการถือครองที่ดินและความขัดแย้งในพื้นที่
ภายหลังที่รัฐบาลได้ประกาศใช้ พ.ร.บ. อุทยาน ป่าอนุรักษ์ โดยมี คทช. เป็นหน่วยงานหลักร่วมกับหน่วยงานอื่น
แห่งชาติ พ.ศ. 2562 พ.ร.บ. สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า ที่มีบทบาทด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ
พ.ศ. 2562 และ พ.ร.บ. ป่าชุมชน พ.ศ. 2562 หน่วยงาน สิ่งแวดล้อม และด้านที่ดินและการเกษตร โดยมีนโยบาย
ที่เกี่ยวข้องมีหน้าที่ต้องจัดท�ากฎหมายล�าดับรองเพื่อ ยกระดับโฉนดชุมชนเพื่อจัดสรรที่ท�ากินให้แก่ประชาชน
ก�าหนดหลักเกณฑ์ คุณสมบัติ และเงื่อนไขในการ รวมทั้งปรับปรุงแผนที่แนวเขตที่ดินของรัฐแบบบูรณาการ
อยู่อาศัยในพื้นที่ที่ได้มีการส�ารวจและตรวจสอบการ มาตราส่วน 1:4000 (One Map) และรับรองเส้น
ถือครองที่ดินท�ากินและที่อยู่อาศัย อย่างไรก็ตาม ในปี 2565 แนวเขตที่ดินของรัฐเพื่อแก้ปัญหาพื้นที่ทับซ้อนกันของ
การด�าเนินการดังกล่าวยังไม่เสร็จสิ้นและมีความล่าช้า หน่วยงานรัฐ เนื่องจากแต่ละหน่วยงานมีกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ในขณะเดียวกันภาคประชาสังคมได้เรียกร้องให้ หลายฉบับและใช้มาตราส่วนในแผนที่แนบท้ายกฎหมาย
ทบทวนเนื้อหาร่างกฎหมายล�าดับรองที่อาจมีผลกระทบ แตกต่างกัน ทั้งนี้ เพื่อให้มีแนวทางการแก้ไขปัญหา
ต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์และ ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นกับประชาชนจากการปรับปรุง
ใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ ขอบเขตเงื่อนไข แผนที่แนวเขตที่ดินของรัฐซ้อนทับกับแนวเขตที่ดินที่มี
การใช้ประโยชน์ทรัพยากรบางกรณีไม่สอดคล้องกับ เอกสารสิทธิหรือมีการเข้าครอบครองประโยชน์ซึ่งการ
วิถีชีวิตของประชาชน รวมทั้งบทก�าหนดโทษมีความรุนแรง ด�าเนินการดังกล่าวสอดคล้องกับข้อเสนอแนะของ กสม. และ
341
ไม่สอดคล้องกับความเสียหาย นอกจากนี้ มีรายงานว่า รัฐธรรมนูญ มาตรา 72 (3) ที่ก�าหนดให้รัฐกระจายการ
ในการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนในการก�าหนด ถือครองที่ดินเพื่อให้ประชาชนสามารถมีที่ท�ากินได้อย่าง
พื้นที่อุทยานแห่งชาติออบขานในเขต อ. สะเมิง จ. เชียงใหม่ ทั่วถึงและเป็นธรรม รวมทั้งมีความพยายามที่เป็นรูปธรรม
ประชาชนในพื้นที่ประมาณ 300 คน มีความกังวลถึง มากขึ้นเพื่อแก้ไขปัญหาประชาชนที่ได้รับผลกระทบหรือ
ผลกระทบต่อโอกาสในการด�ารงชีวิตและการประกอบอาชีพ ความเสียหายจากการด�าเนินนโยบายของรัฐเกี่ยวกับการ
รวมถึงการไม่ได้รับความคุ้มครองสิทธิในการ อนุรักษ์และจัดการทรัพยากรธรรมชาติของรัฐเพื่อมุ่งไปสู่
ใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติตามที่ก�าหนดไว้ การนิรโทษกรรม และให้ความส�าคัญต่อการมีส่วนร่วมของ
ในมาตรา 64 (การส�ารวจพื้นที่ท�ากินของราษฎร) และ ภาคประชาสังคมในการท�างานร่วมกับกลไกที่เกี่ยวข้อง
มาตรา 65 (การใช้ประโยชน์จากป่า) ตาม พ.ร.บ. อุทยาน
แห่งชาติ พ.ศ. 2562 ทั้งนี้ กสม. ได้จัดท�ารายงานและ
มีข้อเสนอแนะเกี่ยวกับกฎหมายล�าดับรองซึ่งอาศัยอ�านาจ
ตาม พ.ร.บ. อุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562 และ พ.ร.บ.
342
สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 โดยเน้นย�้าให้
หน่วยงานที่บังคับใช้กฎหมายด้านทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อมต้องค�านึงถึงสิทธิชุมชนซึ่งได้รับการรับรองไว้
ตามรัฐธรรมนูญเป็นหลัก รวมทั้งค�านึงถึงการมีส่วนร่วม
ความมั่นคงในการถือครองที่ดินและการประกอบอาชีพ
ของประชาชน ที่มา : ส�านักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
001-234 V9 CS6.indd 82 3/14/23 8:40 PM
