Page 83 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2565

รายงานผลการประเมินสถานการณ์ 81
ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2565

การให้หนังสืออนุญาต อย่างไรก็ตาม ปัญหาที่มีส่วนใหญ่ ที่ดินของรัฐ โดยไม่เป็นอุปสรรคต่อการพิสูจน์การได้มา
337
เกี่ยวข้องกับการขอให้ออกเอกสารสิทธิ การขอที่ดินท�ากิน ซึ่งสิทธิในที่ดินของประชาชน และกรณีแนวเขตปรับปรุงใหม่
และที่อยู่อาศัย และการแก้ไขปัญหาทับซ้อนของแนวเขต ของอุทยานแห่งชาติทับซ้อนที่ดินท�ากินของประชาชน
ที่ดิน ในปี 2565 คทช. ได้ตั้งคณะท�างานแก้ไขปัญหา ในพื้นที่ จ. ระยอง ท�าให้ประชาชนไม่สามารถอยู่อาศัยและ
332
และศึกษาแนวทางจัดที่ดินท�ากินให้ชุมชนโดยการ ประกอบอาชีพการเกษตรได้ จึงมีข้อเสนอแนะให้หน่วยงาน

ยกระดับโฉนดชุมชนให้เป็นรูปแบบหนึ่งของการจัดที่ดิน ที่เกี่ยวข้องด�าเนินการโดยให้ค�านึงถึงการมีส่วนร่วม
ตามมาตรา 10 (4) ของ พ.ร.บ. คณะกรรมการนโยบาย ของชุมชนรวมทั้งความมั่นคงในการถือครองที่ดินและ

ที่ดินแห่งชาติ พ.ศ. 2562 ให้เป็นไปตามที่ ครม. มอบหมาย การประกอบอาชีพของประชาชน 338
ให้ คทช. ด�าเนินการแก้ไขปัญหาที่ท�ากินตามข้อเรียกร้อง สถานการณ์การจัดการทรัพยากรป่าไม้
ของกลุ่มขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม หรือ

ขปส. (P-move) นอกจากนี้ เมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน การอนุรักษ์และป้องกันการบุกรุกท�าลาย
333
2565 ครม. มีมติเห็นชอบผลการด�าเนินการปรับปรุง ทรัพยากรป่าไม้ตามนโยบายทวงคืนผืนป่าและค�าสั่ง คสช.

แผนที่แนวเขตที่ดินของรัฐแบบบูรณาการ มาตราส่วน เมื่อปี 2557 ส่งผลให้มีการขับไล่และรื้อถอนท�าลาย
1:4000 (One Map) และรับรองเส้นแนวเขตที่ดิน ทรัพย์สิน รวมถึงจับกุมด�าเนินคดีกับประชาชนจ�านวนมาก
ของรัฐเพื่อแก้ไขปัญหาที่ดินทับซ้อนของหน่วยงานรัฐ 9 แม้ต่อมาในปี 2562 รัฐบาลได้ยกเลิกค�าสั่งดังกล่าว

หน่วยงาน จ�านวน 11 จังหวัด โดยมีพื้นที่หลังปรับปรุง แต่ปัจจุบันผลจากการจับกุมด�าเนินคดียังคงปรากฏอยู่
334
แนวเขตฯ รวม 18,954,338 ไร่ 335 จากสถิติการด�าเนินคดีทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของ
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ซึ่งเก็บรวบรวม
ในส่วนของ กสม. ได้ตรวจสอบในประเด็นที่ดิน ตั้งแต่ปี 2554 - 2565 มีจ�านวน 48,764 คดี (ข้อมูล ณ วันที่

ทับซ้อนที่ส�าคัญในปี 2565 อาทิ กรณีการออกหนังสือ 24 มีนาคม 2565) ผู้ถูกด�าเนินคดีส่วนมากได้รับผลกระทบ
ส�าคัญส�าหรับที่หลวง (นสล.) พื้นที่สนามฝึกรบในป่าของ เนื่องจากไม่มีทุนทรัพย์ในการต่อสู้คดี ประเภทคดีส่วนมาก

หน่วยงานทางทหารอาจทับซ้อนกับที่ดินท�ากินของราษฎร ได้แก่ คดีบุกรุกพื้นที่ คดีท�าไม้/ของป่า และคดีเกี่ยวกับ
ใน จ. อุดรธานี จากการตรวจสอบพบว่า พื้นที่ดังกล่าวเป็น สัตว์ป่า ส่วนสถิติการด�าเนินคดีกับผู้กระท�าผิดกฎหมาย

เขตป่าสงวนแห่งชาติ ไม่สามารถด�าเนินการเพื่อออก นสล. ของกรมป่าไม้ ตั้งแต่ปี 2560 - 2564 มีจ�านวน 20,490 คดี
ได้ จึงมีข้อเสนอแนะให้กรมป่าไม้ร่วมกับ คทช. ด�าเนินการ (ข้อมูล ณ วันที่ 19 พฤศจิกายน 2564) เฉพาะในปี
339
จัดที่ดินให้แก่ราษฎรในพื้นที่โดยเน้นกระบวนการ 2565 พบกรณีประชาชนรายหนึ่งใน จ. ล�าปาง อยู่อาศัย
มีส่วนร่วมและยุติกระบวนการออก นสล. กรณีการด�าเนิน และท�ากินในพื้นที่ก่อนการประกาศเป็นป่าสงวนแห่งชาติ
336
โครงการของรัฐที่ จ. สุรินทร์ ทับซ้อนกับที่ดินของ แต่ถูกด�าเนินคดีบุกรุกพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ และศาลฎีกา

ประชาชนโดยมิได้มีการพิสูจน์สิทธิการถือครองที่ดินหรือ พิพากษาให้จ�าคุกและปรับ โดยรอลงอาญา 2 ปี เป็นต้น
340
ตรวจสอบระงับข้อพิพาทให้เสร็จสิ้น ท�าให้ที่ดินได้รับ นอกจากนี้ มีรายงานว่า ยธ. ได้ด�าเนินการตามมติ ครม.

ความเสียหายและไม่สามารถใช้ประโยชน์ได้ จึงมีข้อเสนอแนะ เกี่ยวกับข้อเรียกร้องของกลุ่ม P-move โดยจัดตั้ง
ให้กรมที่ดินพัฒนาระบบการควบคุมตรวจสอบการสร้าง คณะท�างานศึกษาร่างกฎหมายว่าด้วยการนิรโทษกรรม
ระวางแผนที่ไว้ใช้ในราชการ พร้อมทั้งจัดท�าฐานข้อมูล แก่ราษฎรซึ่งได้รับความเสียหายหรือได้รับผลกระทบ

รูปแปลงที่ดินให้ถูกต้อง และให้ คทช. ปรับปรุงแผนที่ จากการด�าเนินนโยบายของรัฐ โดยมีกรอบการพิจารณา เช่น
แนวเขตที่ดินของรัฐแบบบูรณาการมาตราส่วน 1:4000 การนิยามความเสียหายหรือผลกระทบ การก�าหนดฐานความผิด

(One Map) เพื่อน�ามาประกอบการแก้ไขปัญหาแนวเขต ที่จะได้รับการนิรโทษกรรม เป็นต้น ซึ่งมีกลุ่มประชาชน

001-234 V9 CS6.indd 81 3/14/23 8:40 PM