Page 133 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงานตามพระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2555 เพื่อส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน
P. 133
126
มีลักษณะอื่นทำนองเดียวกันตามที่กำหนดในกฎกระทรวง” ได้หรือไม่ ซึ่งในปัจจุบันยังไม่มีกฎกระทรวงในเรื่อง
ดังกล่าว
จากปัญหาการบังคับในใช้กฎหมายที่ผ่านมา จะเห็นได้ว่าไม่ครอบคลุมถึงคนไทยพลัดถิ่นกลุ่มอื่นที่
อาศัยอยู่ในประเทศไทย จนทำให้คนไทยพลัดถิ่นกลุ่มอื่นไม่สามารถขอคืนสัญชาติได้ตามกฎหมายเนื่องจาก
ไม่ได้รับการรับรองจากคณะกรรมการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่น จนนำไปสู่การเรียกร้องและฟ้องร้องต่อ
ศาลปกครอง สะท้อนให้เห็นปัญหาการบังคับใช้กฎหมาย ผ่านกรณีกลุ่มคนไทยพลัดถิ่นจากอำเภอแม่ระมาด
และอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ที่ได้ดำเนินยื่นฟ้องรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย คณะกรรมการรับรอง
ความเป็นคนไทยพลัดถิ่น ปลัดกระทรวงมหาดไทย และอธิบดีกรมการปกครอง ต่อศาลปกครองกลาง ในข้อหา
พิจารณาไม่รับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่นให้แก่ผู้ฟ้องคดีทั้ง 351 คน โดยไม่ชอบด้วย พระราชบัญญัติสัญชาติ
พ.ศ.2508 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2555และไม่ถูกต้องชอบธรรมกับประวัติศาสตร์ของกลุ่มคนไทยพลัด
ถิ่นในพื้นที่แม่สอด-เมียวดี จังหวัดตาก ซึ่งส่งผลกระทบต่อสิทธิในสถานะบุคคลของกลุ่มคนไทยพลัดถิ่นสัญชาติ
พม่าเชื้อสายไทยในพื้นที่ จังหวัดตาก
แต่เนื่องจากคนไทยพลัดถิ่นกลุ่มดังกล่าว สามารถพิสูจน์ได้ว่าในสมัยก่อนดินแดนที่เคยอยู่ฝั่งพม่าแถว
เมียวดี ห้วยส้านนั้นเป็นดินแดนไทย ฝั่งแม่น้ำเมยทั้งสองฝั่งเป็นดินแดนของไทยหมด และเพิ่งมีการเอาแม่น้ำ
เมยมาแบ่งเมื่อปีพ.ศ. 2411 ทำให้ดินแดนที่เคยอยู่กลายเป็นดินแดนของประเทศพม่าไป การย้ายกลับมาจึงเข้า
ตามเงื่อนไขทุกอย่าง มีข้อมูลทางประวัติศาสตร์ งานวิชาการ งานวิจัย มายืนยันว่าดินแดนที่อยู่เคยเป็นดินแดน
ของไทยไม่ใช่ดินแดนของประเทศพม่าตั้งแต่แรกและมีการถูกแบ่งไปในช่วงหลัง ทำให้ผู้คนเหล่านั้นอยู่ในการ
ปกครองดูแลของประเทศอื่นและมีการย้ายกลับมาเพราะญาติพี่น้องอยู่ฝั่งไทย และเมื่อกลับมารัฐไทยก็ไม่
ยอมรับการมีสัญชาติไทย โดยคณะกรรมการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่นให้เหตุผลว่า ไม่มีหลักฐานว่าเกิด
138
การเสียดินแดนไปเมื่อไรอย่างไร จึงตัดสิทธิของชาวบ้าน อันสะท้อนให้เห็นถึงกระบวนการบังคับใช้
กฎหมายที่ว่าต้องมีการเรียกร้องให้เกิดการแก้ไขปัญหาก่อน จึงจะบังคับใช้กฎหมายต่อคนไทยพลัดถิ่นกลุ่มอื่น
5.1.2 กฎกระทรวงการพิสูจน์และการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่น พ.ศ. 2555
ประการแรก ปัญหาข้อกฎหมายตามกฎกระทรวงการพิสูจน์และการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่น
พ.ศ. 2555 ซึ่งเป็นข้อปฏิบัติเพื่อให้สอดคล้องกับมาตรา 9/5 แห่งพระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 5) พ.ศ.
2555 ซึ่งบัญญัติไว้ในวรรคท้ายว่า “การพิสูจน์และการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่นให้เป็นไปตาม
หลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่กำหนดในกฎกระทรวง” จึงมีการออกกฎกระทรวงฉบับนี้ ประเด็นปัญหาในเรื่องการ
รับรองพยานหลักฐานโดยใช้ “บุคคลที่น่าเชื่อถือซึ่งมีสัญชาติไทย” ตามกฎกระทรวงฯ ข้อ 2 (5) เพื่อให้การ
รับรองคนไทยพลัดถิ่นว่าไม่ได้ถือสัญชาติของประเทศอื่นอยู่หรือเพื่อรับรองผังเครือญาติในกรณีที่ไม่ได้รับการ
รับรองจากญาติในครอบครัวที่มีสัญชาติไทย ในทางปฏิบัติไม่ได้มีการกำหนดว่าหมายถึงผู้ใดอย่างแจ้งชัดและ
ไม่ได้มีการกำหนดว่าคุณสมบัติของบุคคลที่น่าเชื่อถือว่าควรมีลักษณะอย่างไร เช่น อาศัยอยู่ในหมู่บ้านเดียวกัน
138 ประชาไท, ศาลปกครองรับคำฟ้อง 351 ชาวบ้านไทยพลัดถิ่น จ.ตาก กรณีมหาดไทยไม่รับรองสถานะ, เว็บไซต์
https://prachatai.com/journal/2015/06/59747, สืบค้นวันที่ 25 เมายน 2565
