Page 125 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงานตามพระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2555 เพื่อส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

118

- การได้สัญชาติในสถานการณ์ปกติ ได้แก่ พ่อไทย แม่ไทย เกิดในประเทศไทย สมรสกับคนไทย มี

สถานะเป็นคนไทยพลัดถิ่นและการแปลงสัญชาติเป็นไทย

- การได้สัญชาติในสถานการณ์พิเศษ ได้แก่ ตามมาตรา 23 พระราชบัญญัติสัญชาติ 2551 ที่ได้

สัญชาติโดยการเกิดตามหลักดินแดน
สำหรับเรื่องของคนไทยพลัดถิ่นของภาคใต้ถือเป็นปัญหาเพียงเสี้ยวหนึ่งเท่านั้น เนื่องจากคนไทยพลัด

ถิ่นมีนัยยะของ oversea people เพราะยังมีคนไทยพลัดถิ่นจำพวกอื่นอีก เช่น คนไทยพลัดถิ่นชาวเขา

สมัยก่อนในหลวงรัชกาลที่ 9 มีการมอบเหรียญชาวเขาให้แก่ชาวเขาดั้งเดิม ในสมัยสถานการณ์ที่แถบชายแดน

ประเทศพม่ายังมีความรุนแรง ชาวเขาเหล่านั้นก็ไปช่วยสู้รบที่ประเทศพม่าแล้วก็กลับมา มีนัยยะของการย้ายไป

ย้ายมาระหว่างดินแดนไทย พม่าอยู่ตลอดเวลา คนไทยพลัดถิ่นไม่ใช่แค่คนจากมะริด ทวาย ตะนาวศรีที่อพยพ
เข้ามา แต่รวมถึงแรงงานอิระวดี มักจะถูกเรียกอย่างเข้าใจผิดว่าเป็นแรงงานต่างชาติ แรงงานต่างด้าว เป็นต้น

และเมื่อพิจารณาถึงประเด็นทางกฎหมายเกี่ยวกับการคืนสัญชาติไทยแก่คนไทยพลัดถิ่น พบว่า

1) ปัญหาเกี่ยวกับนิยามของคนไทยพลัดถิ่น ตามพระราชบัญญัติสัญชาติ พ.ศ.2508 แก้ไขเพิ่มเติม

(ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2555มาตรา 4 “คนไทยพลัดถิ่น” หมายความว่าผู้ซึ่งมีเชื้อสายไทยที่ต้อง

กลายเป็นคนในบังคับของประเทศอื่นโดยเหตุอันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงอาณาเขตของ

ราชอาณาจักรไทยในอดีตซึ่งปัจจุบันผู้นั้นมิได้ถือสัญชาติของประเทศอื่น และได้อพยพเข้ามาอยู่
อาศัยในประเทศไทยเป็นระยะเวลาหนึ่งและมีวิถีชีวิตเป็นคนไทย โดยได้รับการสำรวจจัดทำ

ทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยการทะเบียนราษฎร ภายใต้หลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่คณะรัฐมนตรี

กำหนดหรือเป็นผู้ซึ่งมีลักษณะอื่นทำนองเดียวกันตามที่กำหนดในกฎกระทรวง”

คำว่า “ผู้นั้นมิได้ถือสัญชาติของประเทศอื่น” เป็นการเลือกปฏิบัติในเรื่องของเสรีภาพใน

การถือสัญชาติตามกฎหมายสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ ซึ่งมีคนไทยจำนวนมากที่ถือสอง

สัญชาติแต่คนไทยพลัดถิ่นต้องอยู่ภายใต้กรอบของกฎหมายว่า ต้องถือสัญชาติเดียว ในทางปฏิบัติ
อาจให้การรับรองไปก่อนแล้วค่อยยกเลิกทางทะเบียนภายหลังก็ได้

คำว่า “มีวิถีชีวิตแบบคนไทย” แล้วกรณีของคนไทยพลัดถิ่นที่เป็นมุสลิมที่ไม่ได้มีวิถีชีวิตแบบ

คนไทยจะทำอย่างไร เพราะตอนนี้คนไทยพลัดถิ่นที่เป็นมุสลิมมีปัญหามาก

คำว่า “ได้รับการสำรวจจัดทำทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยทะเบียนราษฎรภายใต้

หลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่คณะรัฐมนตรีกำหนด” ใส่เอาไว้เพื่อกระบวนการจะไปสู่การกลั่นกรอง

ว่าใครเป็นผู้ที่มีเชื้อสายไทย ซึ่งเป็นกลั่นกรองตามมติคณะรัฐมนตรี และเดิมทีเมื่อปี 2550 มีการ
สำรวจและออกบัตรเลข 0 ซึ่งสำรวจคือ การกลั่นกรองชั้นหนึ่งก่อนและมีเอกสารที่สำรวจความ

เป็นเชื้อสายไทย ถ้าหากมีเอกสารดังกล่าวก็ไม่ต้องเข้าสู่กระบวนการพิสูจน์ ไม่ต้องทำผังเครือญาติ