Page 171 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัย เรื่อง การประเมินข้อมูลพื้นฐานระดับชาติด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชน : นโยบาย กฎหมาย และมาตรการที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนของประเทศ
P. 171
2. สิทธิที่จะแสดงความคิดเห็นในฐานะตัวแทนผู้บริโภคเพื่อให้ได้รับประโยชน์ที่พึงได้ รวมทั้งกำหนด
หลักเกณฑ์ร่วมกับรัฐบาลในการบริหารจัดการ
3. สิทธิที่จะได้รับความรู้และไหวพริบอันจำเป็นต่อการบริโภคอย่างเท่าทัน เป็นสิทธิที่จะได้รับความรู้
ที่ควรรู้ ควรมี เพื่อที่จะใช้ในการตัดสินใจต่อสิ่งต่าง ๆ ที่มีผลกระทบต่อผู้บริโภค
4. สิทธิที่จะดำรงชีวิตอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดี และยังชีพได้อย่างปลอดภัย เป็นสิทธิที่จะได้อยู่ใน
สิ่งแวดล้อมที่ทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น ซึ่งหมายรวมถึงสิทธิที่จะได้รับการป้องกันจากปัญหาสิ่งแวดล้อมที่
ผู้บริโภคแต่ละคนไม่สามารถควบคุมได้เอง สิทธินี้ต้องครอบคลุมถึงความต้องการที่จะได้รับการคุ้มครองและ
ปรับปรุงสิ่งแวดล้อมในระยะยาวอีกด้วย
ปัญหาที่ห้า คือ ช่องโหว่ของกฎหมายผู้บริโภคในบางประเด็นที่สำคัญ ซึ่งจากการสัมภาษณ์ สคบ. จะ
พบว่ามี 3 ประเด็นที่ควรจะมีการต่อยอดเพิ่มเติมการคุ้มครองผู้บริโภคให้ดียิ่งขึ้น ได้แก่
1) การออกกฎหมายความรับผิดต่อสินค้าบกพร่อง เพื่อให้การคุ้มครองผู้บริโภคเพิ่มเติม
2) การพัฒนากลไกการเยียวยาข้ามแดน
3) การพัฒนากลไกการไกล่เกลี่ยแบบออนไลน์
ปัญหาที่หก คือ ประเด็นสำคัญที่เป็นปัญหาในปัจจุบันและอนาคตของไทย ได้แก่ ปัญหามาตรฐาน
อาหาร ซึ่งในปัจจุบันพบปัญหาในเรื่องของมาตรฐานอาหารที่ค่อนข้างเยอะ ทั้งที่เป็นอาหารในหาบเร่ แผงลอย
ร้านขายสินค้าที่ระลึก ตลอดจนอาหารและเครื่องดื่มสมัยใหม่กลับพบว่ามีการใช้สารที่ไม่เหมาะสมกับสุขภาพ
ในปริมาณที่มาก นอกจากนี้ การซื้อขายสินค้าออนไลน์ในปัจจุบันมีแนวโน้มจะเพิ่มมากขึ้น และมีธุรกรรม
จำนวนมากที่เป็นการค้าขายข้ามพรมแดน กลไกการคุ้มครองผู้บริโภคในส่วนนี้จะมีความสำคัญทั้งกับผู้บริโภค
ที่เป็นคนไทย และผู้บริโภคชาวต่างประเทศไปพร้อม ๆ กัน
ปัญหาที่เป็นประเด็นที่สำคัญอย่างสุดท้าย คือ ปัญหาที่เกิดขึ้นกับสินค้าอัจฉริยะ ในปัจจุบันสินค้า
อัจฉริยะได้เข้ามามีบทบาทต่อชีวิตของผู้บริโภคมากยิ่งขึ้น แต่ในขณะเดียวกัน สินค้าอัจฉริยะก็ได้มีการเก็บ
รวบรวมข้อมูลต่าง ๆ ของผู้บริโภคเอาไว้ด้วยเช่นเดียวกัน อาจเป็นเหตุให้เกิดการละเมิดสิทธิของผู้บริโภคใน
ด้านความเป็นส่วนตัวได้ อาทิเช่น การได้รับอันตรายเนื่องจากการเปิดเผยข้อมูลผู้บริโภคแบบเรียลไทม์ การถูก
ก่อกวนจากโฆษณา การบิดเบือนความต้องการผ่านการโฆษณาเฉพาะบุคคล เป็นต้น ประเด็นปัญหาในส่วนนี้
บางส่วนยังคงมีความไม่ชัดเจนว่าเส้นแบ่งความเป็นส่วนตัวกับการประกอบธุรกิจบนฐานข้อมูลผู้บริโภคที่
71
เหมาะสมควรเป็นเช่นไร ดังนั้น จึงควรที่จะต้องมีการศึกษาวิจัยในประเด็นนี้ในเชิงลึกต่อไป
เมื่อพิจารณาประเด็นปัญหาที่สำคัญทั้ง 6 ข้อ จะพบว่ากลไกการคุ้มครองทางด้านสิทธิมนุษยชนของ
ภาครัฐที่ควรจะเป็น มีดังนี้
71 ข้อเสนอแนะจากผู้ทรงคุณวุฒิได้มีการยกประเด็นว่าสิทธิความเป็นส่วนตัวอาจจะเกิดขึ้นกับสินค้าที่ไม่ใช่สินค้าอัจฉริยะ
อย่างไรก็ดี การออกพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลฉบับใหม่ได้มีส่วนช่วยทำให้ปัญหาในประเด็นนี้อาจจะไม่ได้มี
ความเร่งด่วนมากนัก
111
