Page 164 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัย เรื่อง การประเมินข้อมูลพื้นฐานระดับชาติด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชน : นโยบาย กฎหมาย และมาตรการที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนของประเทศ
P. 164
ปัญหาที่สอง การค้าที่ไม่เป็นธรรม พบว่ามีปัญหามากขึ้นเรื่อย ๆ ส่วนหนึ่งเนื่องจากพระราชบัญญัติ
การแข่งขันทางการค้าได้มีการปรับปรุงเป็นฉบับใหม่ โดยประเด็นที่สำคัญของปัญหาจะแบ่งออกได้เป็น 4
ประเด็น คือ
1. การรักษาความเหมาะสมระหว่างกฎระเบียบ กฎหมายตาม พระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า
กับผลประโยชน์ที่ประชาชนจะได้รับอย่างแท้จริง โดยประเด็นนี้ต้องเข้าใจเสียก่อนว่า ทฤษฎีทางเศรษฐศาสตร์
ได้บอกว่าการแข่งขันจะนำไปสู่ประโยชน์ของประชาชนในระดับที่สูงที่สุด แต่ไม่ได้บอกว่าการไม่แข่งขันจะเป็น
กรณีที่ประชาชนไม่ได้รับประโยชน์ในทุกกรณี การรักษาสภาพการแข่งขันโดยเอื้อให้กับธุรกิจรายย่อยที่มาก
จนเกินไป อาจจะไม่ได้ทำให้เกิดการแข่งขันที่เพิ่มเติม แต่เป็นการทำให้ธุรกิจขนาดใหญ่ได้รับภาระไม่สามารถที่
จะสร้างสรรค์ผลประโยชน์ให้กับประชาชนได้อย่างดี การจำกัดการแข่งขันในบางกรณีก็อาจจะทำให้เกิดผลดี
เช่น ธุรกิจสามารถที่จะต่อยอดพัฒนาคุณภาพสินค้า พัฒนาเทคโนโลยีทางการผลิต ทำให้ราคาสินค้าและ
บริการถูกลงก็เป็นได้ แต่ในทางตรงกันข้าม ธุรกิจที่ผูกขาดก็อาจจะไม่ได้นำไปสู่การพัฒนาใด ๆ ก็ได้
เช่นเดียวกัน กล่าวโดยสรุป ผลของการไม่แข่งขันอาจจะไม่นำไปสู่กรณีที่เลวร้ายเสมอไป การคำนึงถึงความ
เหมาะสมในการบังคับใช้กฎหมายที่เน้นในสาระสำคัญของการแข่งขันจึงอาจจะไม่มีความเหมาะสมในบางกรณี
ก็เป็นได้ ประเด็นนี้ถือเป็นประเด็นพื้นฐานที่สำคัญของการคุ้มครองสิทธิ
2. ปัญหาในเรื่องของนิยามของการกระทำความผิด พระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า โดย
กฎหมายของไทยจะมีลักษณะที่กำหนดรูปแบบความผิดในลักษณะที่จำกัด มากกว่าที่จะให้อำนาจแก่
หน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่งในการพิจารณาว่ากิจกรรมในรูปแบบใดบ้างที่ถือว่าเป็นการกระทำความผิด ความ
แตกต่างในจุดนี้จะทำให้เกิดความเสี่ยงที่ พฤติกรรมการดำเนินธุรกิจสมัยใหม่บางประการอาจจะเล็ดลอดไม่ถูก
พิจารณาว่าเป็นการกระทำความผิดแม้ว่าการกระทำดังกล่าวจะนำไปสู่การจำกัดการแข่งขันทางการค้า การ
กำหนดนิยามให้มีความครอบคลุมถือเป็นหนึ่งในปัญหาพื้นฐานที่ควรจะต้องได้รับการดูแลอย่างต่อเนื่อง
3. ปัญหาการเข้ามาคุมตลาดของทุนจีน เป็นประเด็นสำคัญในปัจจุบันและอนาคตที่กำลังจะมาถึง โดย
ทุนจีนได้มีการเข้ามาทำธุรกิจแบบเบ็ดเสร็จ และในบางกรณีอาศัยทุนที่สูงกว่าในการทำลายการแข่งขัน และ
นำไปสู่ระบบที่ผูกขาดในที่สุด ประสบการณ์ที่ผ่านมา พบว่ามีหลายประเทศเพื่อนบ้านของไทย และประเทศใน
ทวีปแอฟริกาที่ได้รับผลกระทบ จนกระทั่งเกิดปัญหาข้อพิพาทระหว่างประเทศในหลาย ๆ กรณี เช่น กรณีการ
เข้าไปคุมสวนกล้วยของธุรกิจจีน (ผู้จัดการออนไลน์, 12 กุมภาพันธ์ 2560) หรือการเข้าไปคุมธุรกิจกาสิโนใน
กัมพูชาของกลุ่มทุนจีน (ผู้จัดการออนไลน์, 27 มกราคม 2562)
4. ปัญหาการตรวจสอบนโยบายภาครัฐ และการดำเนินงานของรัฐวิสาหกิจว่ามีการเคารพสิทธิในห่วง
โซ่อุปทานมากน้อยเพียงใด โดยในปัจจุบันยังไม่พบว่ามีการตรวจสอบโดยคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า
แต่การตรวจสอบนโยบายภาครัฐและการดำเนินงานของรัฐวิสาหกิจเป็นหนึ่งในขอบเขตอำนาจหน้าที่ของ
คณะกรรมการที่จะเข้ามาตรวจสอบได้
ปัญหาที่สาม คือ การผลักดันให้เกิดการเคารพสิทธิมนุษยชนในห่วงโซ่อุปทาน ในส่วนนี้จะเห็นความ
พยายามเป็นอย่างมากของธุรกิจส่งออกขนาดใหญ่ของไทยที่ส่งออกไปยังประเทศปลายทางที่มีการคำนึงถึง
104
