Page 36 - รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน (ฉบับสมบูรณ์)

รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดท าข้อเสนอแนะ มาตรการ หรือแนวทางในการส่งเสริมและ
คุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

ประการที่สาม รัฐธรรมนูญฉบับปี พ.ศ. 2550 ได้ก าหนดเพิ่มเติมให้รัฐจัดให้มีกระบวนการรับ

ฟังความคิดเห็นของประชาชนอย่างทั่วถึง ในเรื่องของการวางแผนพัฒนาสังคม เศรษฐกิจ การเมือง และ
วัฒนธรรม การเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ การวางผังเมือง โดยเฉพาะการก าหนดเขตการใช้ประโยชน์ในที่ดินและ

การออกกฎที่อาจมีผลกระทบต่อส่วนได้เสียส าคัญของประชาชน

 หน้าที่ของรัฐต่อสิทธิชุมชน

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
มาตรา 79 รัฐต้องส่งเสริมและสนับสนุนให้ประชาชนมีส่วน มาตรา 85 รัฐต้องด าเนินการตามแนวนโยบายด้านที่ดิน
ร่วมในการสงวน บ ารุงรักษา และใช้ประโยชน์จาก ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ดังต่อไปนี้
ทรัพยากรธรรมชาติและความหลากหลายทาง (1) ก าหนดหลักเกณฑ์การใช้ที่ดินให้ครอบคลุมทั่วประเทศ โดย
ชีวภาพอย่างสมดุล รวมทั้งมีส่วนร่วมในการ ให้ค านึงถึงความสอดคล้องกับสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ
ส่งเสริมบ ารุง รักษาและคุ้มครองคุณภาพ ทั้งผืนดิน ผืนน้ า วิถีชีวิตของชุมชนท้องถิ่น และการดูแล
สิ่งแวดล้อมตามหลักการการพัฒนาที่ยั่งยืน รักษาทรัพยากรธรรมชาติอย่างมีประสิทธิภาพ และก าหนด
ตลอดจนควบคุมและก าจัดภาวะมลพิษที่มีผลต่อ มาตรฐานการใช้ที่ดินอย่างยั่งยืน โดยต้องให้ประชาชนใน
สุขภาพอนามัย พื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากหลักเกณฑ์การใช้ที่ดินนั้นมีส่วน
สวัสดิภาพ และคุณภาพชีวิตของประชาชน ร่วมในการตัดสินใจด้วย
(2) กระจายการถือครองที่ดินอย่างเป็นธรรมและด าเนินการ
ให้เกษตรกรมีกรรมสิทธิ์หรือสิทธิในที่ดินเพื่อประกอบ
เกษตรกรรมอย่างทั่วถึงโดยการปฏิรูปที่ดินหรือวิธีอื่น
รวมทั้งจัดหาแหล่งน้ าเพื่อให้เกษตรกรมีน้ าใช้อย่างพอเพียง
และเหมาะสมแก่การเกษตร
(3) จัดให้มีการวางผังเมือง พัฒนา และด าเนินการตามผังเมือง
อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล เพื่อประโยชน์ในการ
ดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน
(4) จัดให้มีแผนการบริหารจัดการทรัพยากรน้ าและทรัพยากร-
ธรรมชาติอื่นอย่างเป็นระบบและเกิดประโยชน์ต่อส่วนรวม
ทั้งต้องให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการสงวน บ ารุงรักษา และ
ใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติและความหลากหลาย
ทางชีวภาพอย่างสมดุล
(5) ส่งเสริม บ ารุงรักษา และคุ้มครองคุณภาพสิ่งแวดล้อมตาม
หลักการพัฒนาที่ยั่งยืน ตลอดจนควบคุมและก าจัดภาวะ
มลพิษที่มีผลต่อสุขภาพอนามัย สวัสดิภาพ และคุณภาพ
ชีวิตของประชาชน โดยประชาชน ชุมชนท้องถิ่นและองค์กร
ปกครองส่วนท้องถิ่น ต้องมีส่วนร่วมในการก าหนดแนว
ทางการด าเนินงาน

นอกจากการส่งเสริมและสนับสนุนการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ

ในรัฐธรรมนูญฉบับปี พ.ศ. 2540 แล้ว ในฉบับปี พ.ศ. 2550 ยังได้เพิ่มเติมแนวนโยบายด้านที่ดิน ได้แก่

การก าหนดหลักเกณฑ์การใช้ที่ดินโดยประชาชนมีส่วนร่วมอย่างเหมาะสม การกระจายการถือครองที่ดินอย่าง
เป็นธรรม การจัดการและด าเนินการตามผังเมืองอย่างมีประสิทธิภาพ และการจัดการทรัพยากรที่เป็นระบบ

2-18 สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย