Page 28 - รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน (ฉบับสมบูรณ์)

รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดท าข้อเสนอแนะ มาตรการ หรือแนวทางในการส่งเสริมและ
คุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

Committee of Social Rights ยังมีค าตัดสินว่าการบังคับชุมชนชาวยิปซีออกจากที่ดินเพื่อสร้างนั้นไม่สามารถ

กระท าได้ และยืนยันสิทธิของครอบครัวในการได้รับความคุ้มครองทางสังคม รวมถึงกฎหมายและเศรษฐกิจ
23
ตามกฎบัตรสังคมยุโรปนั้นเกี่ยวข้องกับการมีบ้านและที่ดินด้วย

(5) สิทธิในกระบวนการเยียวยาที่มีประสิทธิภาพ (right to an effective remedy) ผู้ถูกละเมิด
สิทธิมนุษยชนควรเข้าถึงกระบวนการเยียวยาที่มีประสิทธิภาพ โดยรัฐเป็นผู้มีหน้าที่ในการสืบสวนและด าเนินคดี

24
เพื่อลงโทษผู้กระท าความผิด ซึ่งจากแนวทางของสหประชาชาติ สิทธิของเหยื่อในการได้รับการเยียวยานั้น
ประกอบด้วย (1) การเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมอย่างเท่าเทียมและมีประสิทธิภาพ (2) การได้รับการชดเชย
ที่เหมาะสมและรวดเร็ว และ (3) การเข้าถึงข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการละเมิดสิทธิและกระบวนการเยียวยา

(6) สิทธิในเสรีภาพในการเดินทางและตั้งถิ่นฐาน (rights to freedom of movement and

residence) ปัจจุบันจ านวนผู้ที่มีความจ าเป็นต้องออกจากที่อยู่อาศัยหรือที่ดินของตนมีเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งมักเป็นผล

จากความขัดแย้งที่มีการใช้อาวุธ (armed conflict) หรือภัยธรรมชาติ ท าให้บุคคลผู้พลัดถิ่นถูกจ ากัดให้อยู่ใน
บริเวณใดบริเวณหนึ่งเท่านั้น นอกจากนี้ เสรีภาพในการเดินทางและเลือกที่อยู่อาศัยยังส่งผลต่อการเข้าถึงงาน

การศึกษา ชีวิตและการรักษาพยาบาลอีกด้วย

(7) สิทธิในเสรีภาพที่จะมีและแสดงความคิดเห็น และสิทธิในการรวมกลุ่มและก่อตั้งสมาคม (rights

to freedom of opinion, expression, assembly and association) เนื่องจากการจ ากัดสิทธิในการแสดง
ความคิดเห็นและการรวมกลุ่มนั้น เป็นอุปสรรคส าคัญของนักต่อสู้เพื่อสิทธิมนุษยชนในประเด็นที่ดิน รวมถึง

สิทธิในการรวมกลุ่มโดยสงบของผู้อาศัยอยู่ในที่ดินอย่างไม่เป็นทางการ (informal settlements) ที่มักจะถูก

จ ากัดด้วยเหตุผลทางการเมืองและความมั่นคง

(8) สิทธิในเสรีภาพในการนับถือศาสนา (right to freedom of religion) ที่ดินและสิ่งก่อสร้างทาง

ศาสนามีความส าคัญต่อความเชื่อของบุคคล ชุมชน รวมถึงกลุ่มชนพื้นเมือง การใช้ที่ดินเพื่อการประกอบ
กิจการทางศาสนาหรือด าเนินพิธีกรรมตามความเชื่ออาจถูกจ ากัดโดยกฎหมาย ข้อบังคับหรือการกระท าของรัฐ

ได้ จากรายงานของผู้รายงานพิเศษของสหประชาชาติว่าด้วยเสรีภาพในการนับถือศาสนาหรือความเชื่อ
ได้รายงานว่าการจ ากัดสถานที่ในการด าเนินพิธีกรรมตามศาสนาหรือความเชื่อไม่เพียงแต่ส่งผลต่อบุคคลปัจเจก

เท่านั้น แต่จะกระทบต่อทั้งกลุ่มบุคคลและชุมชนทั้งหมด สอดคล้องกับค าตัดสินของคณะกรรมาธิการสิทธิ
มนุษยชนและสิทธิปวงชนแห่งแอฟริกัน ซึ่งพิจารณาว่าการที่ประเทศเคนย่าบังคับให้ชุมชนชาว Endorois ออก

จากพื้นที่ เป็นการละเมิดต่อกฎบัตรแอฟริกันว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและประชาชนหลายข้อ โดยเน้นย้ าถึง

ผลกระทบต่อสิทธิในการมีเสรีภาพทางศาสนาและสิทธิทางวัฒนธรรมตามข้อ 8 และ 17 เนื่องจากชุมชน

23 European Roma Rights Centre v. Greece, Communication No. 15/2003 (8 December 2004)
24 Basic Principles and Guidelines on the Right to a Remedy and Reparation for Victims of Gross Violations of
International Human Rights Law and Serious Violations of International Humanitarian Law, General Assembly
resolution 60/147, para. 11.

2-10 สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย