Page 23 - รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน (ฉบับสมบูรณ์)

บทที่ 2
แนวคิดในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ถูกเอาไป ถูกครอบครอง ถูกใช้ หรือถูกท าให้เสียหาย โดยปราศจากการยินยอมที่ได้มีการ

บอกกล่าวล่วงหน้าให้ข้อมูลอย่างเพียงพอ และมีอิสระในการตัดสินใจ (ข้อ 28)
(14) สิทธิในการอนุรักษ์ ฟื้นฟู และปกป้องสภาพแวดล้อมและศักยภาพในการผลิตในที่ดินหรือเขต

แดนและทรัพยากรของตน (ข้อ 29)

(15) สิทธิที่จะธ ารง รักษา ควบคุม คุ้มครอง และพัฒนามรดกทางวัฒนธรรม องค์ความรู้ ตาม
ประเพณี และการแสดงออกทางวัฒนธรรมของชนพื้นเมืองดั้งเดิม เช่นเดียวกับการแสดงออก

ทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และวัฒนธรรมของชนพื้นเมืองดั้งเดิม (ข้อ 31)
(16) สิทธิในการตัดสินใจและพัฒนาล าดับความส าคัญและยุทธศาสตร์ส าหรับการพัฒนาหรือการใช้

ที่ดิน ดินแดน และทรัพยากรอื่นๆ ของชนพื้นเมืองดั้งเดิม
(17) สิทธิตัดสินใจในการก าหนดอัตลักษณ์หรือสมาชิกภาพที่สอดคล้องตามจารีตและประเพณีของ

ชนพื้นเมืองดั้งเดิม รวมถึงสิทธิในการตัดสินใจเกี่ยวกับโครงสร้างและการคัดเลือกสมาชิกภาพ

ของสถาบันตามกระบวนการของชนพื้นเมืองดั้งเดิม
(18) สิทธิในการส่งเสริม พัฒนา และธ ารงรักษาโครงสร้างทางสถาบัน และจารีตประเพณี จิตวิญญาณ

วัฒนธรรม กระบวนการและปฏิบัติการที่มีลักษณะแตกต่าง

(19) สิทธิในการก าหนดความรับผิดชอบของปัจเจกบุคคลที่มีต่อชุมชนของชนพื้นเมืองดั้งเดิม
(20) สิทธิในการยอมรับ เคารพ และบังคับใช้สนธิสัญญา ข้อตกลงในเชิงสร้างสรรค์

(21) สิทธิในการเข้าถึงและตัดสินใจที่ทันเหตุการณ์โดยผ่านกระบวนการที่ดีและยุติธรรมในการ
แก้ปัญหาความขัดแย้งและข้อพิพาทกับรัฐ และคนกลุ่มอื่นๆ

สิทธิของชุมชนพื้นเมืองดั้งเดิมนั้นยังได้มีการรับรองไว้ในค าพิพากษาต่างประเทศ ในคดี Ogiek
10
โดยศาลสิทธิมนุษยชนและประชาชนแห่งแอฟริกาตัดสินว่ามีการละเมิดสิทธิในทางวัฒนธรรมของกลุ่มชน

พื้นเมืองดั้งเดิม เนื่องจากรัฐบาลเคนยาได้ออกประกาศให้ชนชาวพื้นเมืองต้องออกจากพื้นที่ซึ่งได้อยู่อาศัย
มาเป็นระยะเวลายาวนาน ถือว่าเป็นการกระทบถึงการเปลี่ยนแปลงทางด้านอัตลักษณ์และวัฒนธรรมของ

กลุ่มชนชาวพื้นเมือง

นอกจากนี้ รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “ความเชื่อมโยงระหว่างสิทธิชุมชนกับทรัพยากรธรรมชาติ

และสิ่งแวดล้อมภายใต้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560” ยังได้ท าการวิเคราะห์ถึง

แนวโน้มในการน าสิทธิชุมชนพื้นเมืองดั้งเดิมมาปรับใช้กับสิทธิชุมชนโดยทั่วไปว่า การน าหลักการคุ้มครองสิทธิ
ของชุมชนของชนพื้นเมืองดั้งเดิมมาปรับใช้แก่สิทธิชุมชนทั่วไปนั้น สอดคล้องกับแนวทางกฎหมายระหว่าง

ประเทศในกรณีของการใช้เป็นกลไกเพื่อคุ้มครองสิ่งแวดล้อมแต่โดยต้องตระหนักว่าสิทธิชุมชนทั่วไปยังไม่ได้รับ
การรับรองเป็นสิทธิมนุษยชนเช่นเดียวกับชุมชนของชนพื้นเมืองดั้งเดิมที่มีสิทธิมนุษยชนอยู่ก่อนการโดนบุกรุก

10 Case No. 006/2012, 26 May 2017, the African Court of Human and Peoples’ Rights handed down its first
judgement on the rights of indigenous peoples in the matter of African Commission of Human and Peoples’
Rights v The Republic of Kenya.

สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย 2-5