Page 143 - รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน (ฉบับสมบูรณ์)
P. 143
บทที่ 4
ผลการวิเคราะห์สภาพปัญหา
ผังเมืองจะเป็นการวางแผนการใช้ที่ดิน การก าหนดเขตและการก าหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินแล้ว ยังเป็นการ
วางทิศทางในการพัฒนาที่ดินในฐานะ ‘ธรรมนูญท้องถิ่น’ อีกด้วย
อย่างไรก็ตาม มาตรา 32 แห่งพระราชบัญญัติเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก พ.ศ. 2561 ได้ก าหนดให้
ผังเมืองตามกฎหมายว่าด้วยการผังเมืองในส่วนที่ใช้บังคับในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออกเป็นอันยกเลิกไป
เมื่อแผนผังใหม่ที่จัดท าขึ้นโดยได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการนโยบายและได้รับการอนุมัติโดยคณะรัฐมนตรี
แล้ว การก าหนดยกเว้นผังเมืองเดิมที่จัดท าไว้ดังกล่าวจึงเป็นก าหนดสาระส าคัญใหม่ ซึ่งอาจแตกต่างจากแผน
ที่วางไว้เดิม โดยประชาชนที่อยู่อาศัยในพื้นที่ไม่มีส่วนร่วมในการตัดสินใจ จึงอาจส่งผลกระทบหลายประการ
ทั้งต่อผู้อยู่อาศัยในผังเมืองเดียวกันและผู้ที่ซื้อที่ดินหรือผู้ไม่ได้อาศัยอยู่ในผังเมืองดังกล่าว เช่น การซื้อที่ดินใน
ขณะที่ผังเมืองเดิมใช้บังคับอยู่และระบุว่าเป็นเขตที่อยู่อาศัย โดยคาดหวังว่าจะใช้เป็นที่อยู่อาศัยในอนาคต
แต่เมื่อผังเมืองถูกยกเลิกก็ไม่อาจทราบได้ว่าที่ดินรอบข้างที่ดินดังกล่าวจะถูกน าไปใช้ประโยชน์ในลักษณะใด
และไม่สามารถวางแผนรับมือได้ เป็นต้น นอกจากนี้ การประกาศเขตพื้นที่พัฒนาเศรษฐกิจที่มีผลเป็นการ
ยกเลิกผังเมืองนั้น ยังส่งผลเป็นการท าลายธรรมนูญท้องถิ่น ขาดทิศทางและมติมหาชนในการพัฒนาพื้นที่
ที่ชัดเจนอีกด้วย
(2) การควบคุมอาคาร โรงงาน และการสาธารณสุข
พระราชบัญญัติเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก พ.ศ. 2561 มาตรา 43 ก าหนดให้เลขาธิการ
คณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาเศรษฐกิจภาคตะวันออกมีอ านาจอนุมัติ อนุญาต ออกใบอนุญาต หรือ
ให้ความเห็นชอบแทนหน่วยงานของรัฐหรือคณะกรรมการซึ่งเป็นผู้รักษาการตามกฎหมายต่างๆ ซึ่งรวมถึง
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับความปลอดภัยหลายฉบับ ได้แก่ กฎหมายว่าด้วยการขุดดินและถมดิน กฎหมายว่าด้วย
การควบคุมอาคาร กฎหมายว่าด้วยการสาธารณสุข และกฎหมายว่าด้วยโรงงาน โดยเลขาธิการคณะกรรมการฯ
มิได้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านเช่นเดียวกับหน่วยงานหรือคณะกรรมการที่รักษาการตามกฎหมายอยู่เดิม
ถือเป็นการลดมาตรฐานความปลอดภัย ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อที่ดินโดยรอบ
(3) การประเมินผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม
การจัดท ารายงานการประเมินผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม (Environmental Impact Assessment:
EIA) เป็นการศึกษาเพื่อคาดการณ์ผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมทั้งในทางบวกและทางลบ จากการพัฒนาโครงการ
หรือกิจการ และก าหนดมาตรการป้องกันและแก้ไขผลกระทบสิ่งแวดล้อม รวมถึงใช้ในการประกอบการ
11
ตัดสินใจพัฒนาโครงการ โดยมีการแบ่งประเภทและขนาดของโครงการที่ต้องมีการประเมินผลกระทบ
11 รายงานของสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศด้านสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม. เรื่อง การปฏิรูปด้านระบบการประเมินผลกระทบ
สิ่งแวดล้อมของประเทศไทย. มกราคม 2560.
สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย 4-9
