Page 596 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

572

(2). กรณีที่อาจคาบเกี่ยวระหว่างการเลือกปฏิบัติกับการละเมิดเสรีภาพในทางศาสนา กรณี

ปัญหาลักษณะนี้มีตัวอย่างเช่นระเบียบในสถานที่ท างานหรือสถานศึกษาเกี่ยวกับการแต่งกายตามศาสนา
เช่น ศาสนาอิสลาม (เช่น ค าร้องที่ 344/2553 ,รายงานผลการพิจารณาที่ 457/2556, ค าร้องที่

567/2553 , รายงานผลพิจารณาที่ 298/2554) กรณีเหล่นี้ อาจจ าแนกพิจารณาได้สองมิติคือ ใน

มิติแรก หากกฎระเบียบดังกล่าวมีผลใช้บังคับกับลูกจ้างหรือนักเรียนทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน เช่นนี้ หาก
พิจารณาตามหลักของการเลือกปฏิบัติโดยตรงแล้วจะเห็นได้ว่า กฎระเบียบหรือแนวปฏิบัติดังกล่าวมี

ลักษณะเป็นกลาง (Neutral) จึงไม่เป็นการเลือกปฏิบัติ แต่แม้ว่าจะพิจารณาในกรอบการเลือกปฏิบัติโดย
อ้อม ก็ยังมีข้อจ ากัดเนื่องจากต้องมีการน าปัจจัยอื่นมาพิจารณา เช่น ปัจจัยเกี่ยวกับความเหมาะสมและ

ความจ าเป็นในการประกอบอาชีพ เป็นต้น (ตัวอย่างเช่น กรณี Singh Bhinder v Canada , Communication

No. 208/1986 , และกรณีตามรายงานผลการพิจารณาที่ 191/2556) ในมิติที่สอง กฎระเบียบที่ส่งผล

จ ากัดการแต่งกายตามความเชื่อศาสนานั้น แม้ว่าใช้บังคับกับบุคคลทุกคนและไม่เป็นการเลือกปฏิบัติก็ตาม
แต่ส่งผลกระทบกับเสรีภาพในการแสดงออกซึ่งศาสนา ที่ได้รับการรับรองไว้ในปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิ

มนุษยชน และ กติการะหว่างประเทศว่าด้วย สิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง แต่ก็ต้องชั่งน้ าหนักกับ

เหตุผลอื่น เช่น การรักษาความปลอดภัย ความสงบเรียบร้อย สุขอนามัย หรือศีลธรรมของประชาชน เป็น
ต้น

(3) กรณีที่อาจคาบเกี่ยวระหว่างการเลือกปฏิบัติและการละเมิดสิทธิเสรีภาพทางการศึกษา ค า

ร้องต่อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติหลายกรณี มีประเด็นเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติต่อนักเรียน
นักศึกษา ที่แตกต่างกัน โดยบางกรณีก็ไม่เกี่ยวข้องกับเหตุแห่งการเลือกปฏิบัติตามกฎหมายสิทธิมนุษยชน

เช่น กรณีเหตุแห่งการพักการเรียนเกี่ยวข้องกับ “พฤติกรรม” ของนักเรียน (รายงานผลการตรวจสอบที่
865/2555) กรณีที่ผู้ร้องอ้างว่า นักเรียนที่เรียกร้องสิทธิกลับเข้าศึกษาต่อโรงเรียนเดิมจ านวน 36 คน

ถูกเลือกปฏิบัติ(ค าร้องที่ 282/2555) กรณีผู้ร้องอ้างว่า โรงเรียนไม่ออกเอกสารแสดงการจบหลักสูตร

ส าหรับนักเรียนที่ยังค้างค่าบ ารุงการศึกษา (ค าร้องที่229/2555) กรณีกล่าวอ้างว่ามีการเลือกปฏิบัติ
เกี่ยวกับหลักเกณฑ์การรับสมัครนักเรียนเข้าศึกษาต่อ(ค าร้อง 573/2555 และ33/2556) กรณี

เหล่านี้หากปรากฏข้อเท็จจริงว่าการปฏิบัติที่แตกต่างกันเกี่ยวข้องกับเหตุแห่งการเลือกปฏิบัติ เช่น เชื้อชาติ
ศาสนา เพศ ฯลฯ อาจจัดเป็นการเลือกปฏิบัติตามกฎหมายสิทธิมนุษยชนได้ แต่หากไม่เกี่ยวข้องก็จะต้อง

พิจารณาว่ากระทบสิทธิมนุษยชนในด้านอื่น โดยเฉพาะสิทธิเสรีภาพในการศึกษาที่รัฐธรรมนูญคุ้มครองไว้

หรือไม่

(4) กรณีที่อาจคาบเกี่ยวระหว่างการเลือกปฏิบัติและการละเมิดสิทธิของบุคคลในกระบวนการ

ยุติธรรม จากการศึกษาค าร้องต่อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พบว่า กรณีที่มีการร้องเรียนหลาย

กรณี เกี่ยวข้องกับการที่ ผู้ร้องอ้างว่าไม่ได้รับความเป็นธรรมในการด าเนินการที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการ
ยุติธรรม เช่น อ้างว่าร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนแต่คดีไม่คืบหน้า (ค าร้องที่ 131/2557) อ้าง

เปรียบเทียบข้อเท็จจริงของการด าเนินการในกระบวนการยุติธรรมว่ามีความแตกต่างกันส าหรับกรณี