Page 529 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ
P. 529
505
แล๎ว หลักความเสมอภาคผูกพันผู๎ใช๎อํานาจรัฐทั้งหมด กลําวคือ องค์กรฝุายบริหาร ตุลาการ และนิติบัญญัติ
สําหรับเอกชนนั้น มีความอิสระในการกํอให๎เกิดนิติสัมพันธ์ตํอกันซึ่งเป็นไปตามหลักในการให๎ความเคารพตํอ
ความเป็นอิสระของเอกชน จึงไมํนําหลักความเสมอภาคมาใช๎กับเอกชน แตํการใช๎อํานาจของเอกชนในเรื่อง
ใดที่เอกชนมีอํานาจในการกําหนดเรื่องใดเรื่องหนึ่งอันมีผลตํอบุคคลอื่น เชํน สิทธิในการกําหนดอัตราจ๎าง
เชํนนี้เอกชนนั้นต๎องผูกพันตํอรัฐธรรมนูญ หรือในกรณีการใช๎บทบัญญัติของกฎหมายแพํงนั้น หลักความ
เสมอภาคเข๎ามามีผลในทางอ๎อม โดยเฉพาะเสรีภาพในการทําสัญญาอันเป็นหลักพื้นฐาน แตํกรณีบุคคลที่
535
เป็นผู๎ผูกขาดในการให๎บริการหรือผลิตสินค๎ากรณีนี้เชํนนี้ต๎องคํานึงถึงหลักความเสมอภาคด๎วย ดังนั้นจะ
เห็นได๎วํา โดยหลักแล๎ว ผู๎ที่ต๎องผูกพันตามหลักความเสมอภาค ก็คือองค์กรของรัฐ โดยผู๎ทรงสิทธิที่จะอ๎าง
หลักความเสมอภาคขึ้นยันรัฐก็คือเอกชนในลักษณะของการผลบังคับในเชิงแนวตั้ง (Vertical Application)
นั่นเอง
นอกจากนี้ นักวิชาการยังได๎ชี้ให๎เห็นข๎อจํากัดอื่นๆ ในการอ๎างหลักความเสมอภาคและการห๎าม
เลือกปฏิบัติตามรัฐธรรมนูญโดยเอกชน เชํน ศาสตราจารย์ ดร. วิษณุ เครืองาม ยังได๎อธิบายวํา “..โดยหลัก
บุคคลธรรมดาทั่วไปย่อมอ้างหลักความเสมอภาคตามรัฐธรรมนูญได้ ซึ่งการอ๎างหลักดังกลําวเป็นผลมา
จากลักษณะของสิทธิตามมาตรา 30 ซึ่งบัญญัติไว๎อยํางชัดแจ๎งวํา บุคคลยํอมเสมอกันในกฎหมายและได๎รับ
ความคุ๎มครองตามกฎหมายอยํางเทําเทียม กัน...” อยํางไรก็ตาม ได๎ชี้ให๎เห็นถึงข๎อจํากัดวําบุคคลธรรมดาซึ่ง
จะอ้างหลักความเสมอภาคตามรัฐธรรมนูญนี้ยังมีข้อจ ากัดเฉพาะบุคคลสัญชาติไทย โดยอธิบายวํา “...
จากชื่อหมวดที่บัญญัติให๎เป็นหมวดวําด๎วยสิทธิและเสรีภาพของชนชาวไทย จึงทําให๎บทบัญญัติของสิทธิ
เสรีภาพตามหมวด 3 บังคับใช๎กับปวงชนชาวไทยหรือคนสัญชาติ ดังนั้นบุคคลตํางด๎าวไมํสามารถเป็นผู๎ทรง
สิทธิในความเสมอภาคตามบทบัญญัติแหํงรัฐธรรมนูญได๎ แม๎หลักแหํงความเสมอภาคจะเป็นหลักการแหํง
สิทธิมนุษยชนก็ตาม ซึ่งเมื่อพิจารณาจากบทบัญญัติเรื่องสิทธิและเสรีภาพแล๎วจะพบวําเป็นเรื่องของการใช๎
สิทธิและเสรีภาพของบุคคลในการแสดงเจตจํานงทางการเมืองซึ่งโดยหลักก็เป็นเรื่องของคนในรัฐนั้นๆเองจึง
ถือเป็นเหตุผลอันอาจยกขึ้นอ๎างของการปฏิบัติตํอบุคคลอันมิใชํบุคคลสัญชาติอยํางไมํเทําเทียมกันได๎ หาก
รัฐธรรมนูญจะให๎สิทธิเสรีภาพแกํบุคคลตํางด๎าวประการใดก็ต๎องบัญญัติไว๎ในรัฐธรรมนูญโดยเฉพาะในกรณี
ที่รัฐธรรมนูญไม่ได้บัญญัติไว้คนต่างด้าวจะมีสิทธิเพียงใดย่อมเป็นไปตามสนธิสัญญาและกฎหมายอื่นซึ่ง
536
ไม่ใช่ของรัฐธรรมนูญ...”
535 บรรเจิด สิงคะเนติ, หลักพื้นฐานเกี่ยวกับสิทธิเสรีภาพและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ (กรุงเทพมหาชน: วิญญูชน, 2558),
หน๎า 132-133.
536
วิษณุ เครืองาม, กฎหมายรัฐธรรมนูญ, พิมพ์ครั้งที่ 3 (กรุงเทพมหานคร: นิติธรรม, 2530).
