Page 508 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ
P. 508
484
497
(1) วิเคราะห์ “Hate Speech” ภายใต้องค์ประกอบกฎหมายไทยที่เกี่ยวข้อง
ข๎อพิจารณาในเบื้องต๎นก็คือ ในบริบทกฎหมายแล๎ว การสื่อสารอันมีลักษณะ “Hate Speech”
นั้นมีความแตกตํางจากความผิดเกี่ยวกับการสื่อสารตามกฎหมายอื่น เชํน การหมิ่นประมาท การดูหมิ่น ตาม
กฎหมายอาญา ดังที่ได๎กลําวมาแล๎วในหัวข๎อความหมายและลักษณะของ “Hate Speech” ทั้งนี้แม๎วําใน
บางกรณีอาจมีความทับซ๎อนคาบเกี่ยวกับฐานความผิดอื่นตามกฎหมายอาญา แตํมีความแตกตํางกันดังจะ
จําแนกให๎เห็นตํอไปนี้
498
- หากพิจารณา “Hate Speech” ในกรอบความผิดฐานหมิ่นประมาทตามกฎหมายอาญา
จะพบวํา กฎหมายอาญาฐานหมิ่นประมาทไมํครอบคลุมการกระทําในลักษณะ “Hate Speech”
กรณี “Hate Speech” ที่อยูํภายใต๎ขอบเขตกฎหมายอาญาฐานหมิ่นประมาท : การสื่อสารที่สร๎าง
ความเกลียดชังอาจกระทําตํอบุคคลโดยเฉพาะเจาะจง ด๎วยเหตุแหํงการเลือกปฏิบัติ เชํน นาย ก ใสํความ
นาย ข ซึ่งนับถือศาสนาหนึ่งตํอบุคคลที่สามวํา เป็นพวกกํอการร๎าย กรณีเชํนนี้อาจจัดอยูํในองค์ประกอบ
ความผิดฐานหมิ่นประมาท หรือการสื่อสารในลักษณะ “Hate Speech” ที่มุํงตํอบุคคลกลุํมจํากัดอันระบุ
ตัวบุคคลในกลุํมได๎ อาจจัดอยูํในขอบเขตกฎหมายหมิ่นประมาท
กรณี “Hate Speech” ที่ไมํอยูํภายใต๎ขอบเขตกฎหมายอาญาฐานหมิ่นประมาท” หากเป็นกรณี
การแสดงความเกลียดชังตํอกลุํมคนที่ไมํเจาะจงตัว การเผยแพรํข๎อความอันแสดงถึงการเหยียดหยามเชื้อ
ชาติ ศาสนา ความเชื่อ เชํน นาย ก โพสต์ข๎อความให๎ร๎ายบุคคลที่นับถือศาสนาหนึ่งวําเป็นพวกกํอการร๎าย
กรณีเชํนนี้ไมํสามารถระบุเจาะจงตัวผู๎ถูกใสํความได๎ จึงไมํสามารถปรับใช๎กฎหมายหมิ่นประมาทกับการ
สื่อสารลักษณะนี้ แม๎วําจะเป็นการสื่อสารที่เกี่ยวข๎องหรือสืบเนื่องจากเหตุแหํงการเลือกปฏิบัติ เชํน เชื้อชาติ
ศาสนา ก็ตาม
จะเห็นได๎วํา หมิ่นประมาท ตามกฎหมายอาญา กับ “Hate Speech” นั้นอยูํบนพื้นฐานแนวคิดที่
แตกตํางกัน เนื่องจาก “Hate Speech” มุํงคุ๎มครองบุคคลในกลุํมเสี่ยงหรือเปราะบางอันมีความสัมพันธ์กับ
“เหตุแหํงการเลือกปฏิบัติ” ในขณะที่ความผิดฐานหมิ่นประมาทมุํงคุ๎มครองชื่อเสียงของบุคคลใดบุคคลหนึ่ง
โดยเฉพาะ และการทําให๎เสื่อมเสียชื่อเสียงนั้นไมํจําต๎องเกี่ยวข๎องกับ “เหตุแหํงการเลือกปฏิบัติ”
497
หมายเหตุ : ข้อมูลในส่วนนี้เป็นการวิเคราะห์ในช่วงกลางปี 2559 โปรดดูข้อมูลเพิ่มเติมในภาคผนวก
498 ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 มีหลักวํา “ผู๎ใดใสํความผู๎อื่นตํอบุคคลที่สาม โดยประการที่นําจะ ทําให๎ผู๎อื่นนั้นเสีย
ชื่อเสียง ถูกดูหมิ่นหรือถูกเกลียดชัง ผู๎นั้นกระทําความผิดฐานหมิ่นประมาท ต๎องระวางโทษจําคุกไมํเกินหนึ่งปี หรือ ปรับไมํ
เกินสองหมื่นบาทหรือทั้งจําทั้งปรับ” หากการสื่อสารที่สร๎างความเกลียดชังได๎กระทําตํอสาธารณะ ก็จะเกี่ยวข๎องกับ
ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 328 มีหลักวํา ถ๎าความผิดฐานหมิ่นประมาทได๎กระทําโดยการโฆษณา ด๎วยเอกสาร
ภาพวาด ภาพระบายสี ภาพยนตร์ ภาพหรือตัวอักษรที่ ทําให๎ปรากฏด๎วยวิธีใด ๆ แผํนเสียง หรือสิ่งบันทึกเสียง บันทึกภาพ
หรือบันทึกอักษร กระทําโดยการกระจายเสียง หรือการกระจายภาพ หรือโดยกระทําการปุาวประกาศด๎วยวิธีอื่น ผู๎กระทํา
ต๎องระวางโทษ จําคุกไมํเกินสองปีและปรับไมํเกินสองแสนบาท
