Page 402 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

378

322
Requirement) ทั้งนี้ภายใต๎วัตถุประสงค์ที่ชอบด๎วยกฎหมายและได๎สัดสํวน เชํน องค์กรศาสนาอาจระบุ
คุณสมบัติจ๎างพนักงานที่นับถือศาสนานั้น ศาลยุติธรรมยุโรป (European Court of Justice หรือ ECJ)

เคยตัดสินไว๎วํา การกําหนดอายุขั้นสูงสําหรับผู๎สมัครตําแหนํงพนักงานดับเพลิง แม๎เป็นการปฏิบัติแตกตําง
กันด๎วยเหตุแหํงอายุ แตํการกําหนดคุณสมบัติดังกลําวมีลักษณะ “จําเป็นอยํางแท๎จริงตํอการทํางานหรือ
อาชีพนั้น” (Genuine Occupational Requirement) เนื่องจากการทํางานตําแหนํงนั้นอาศัยความ
323
แข็งแรงทางกายภาพรวมทั้งสุขภาพที่ดี

อยํางไรก็ตาม เมื่อเปรียบเทียบกับกรณีของไทยแล๎วพบวํา ประเทศไทยยังไมํมีกฎหมายที่วางหลัก
ห๎ามเลือกปฏิบัติในลักษณะกฎหมายกลาง นอกจากนี้ ยังไมํมีการวางหลักห๎ามเลือกปฏิบัติด๎วยเหตุประวัติ

อาชญากรรม อีกทั้งไมํมีการกําหนดหลัก“คุณสมบัติที่จําเป็นและเกี่ยวข๎องกับงาน” ไว๎ในกฎหมายใด
โดยเฉพาะ จากการศึกษาคําร๎องและการพิจารณาของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหํงชาติ อาจจําแนกได๎
สองกรณีคือ

กรณีแรก ในส่วนของการท างานในส่วนราชการ ซึ่งเป็นกรณีที่มีกฎหมายกําหนดคุณสมบัติ
เกี่ยวกับประวัติอาชญากรรมในการทํางานภาครัฐ จากตัวอยํางคําร๎องและรายงานผลการพิจารณาที่
43/2555 แม๎วําเกี่ยวข๎องกับกฎหมายไทยที่กําหนดคุณสมบัติในการรับราชการซึ่งผู๎ร๎องอ๎างวําเป็นการเลือก

ปฏิบัติและจํากัดสิทธิในการประกอบอาชีพ แตํมีประเด็นจํากัดเฉพาะตามพระราชบัญญัติระเบียบ
ข๎าราชการรัฐสภา พ.ศ. 2554 เทํานั้น นอกจากนี้ แม๎คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหํงชาติได๎จําแนก
กฎหมายที่เกี่ยวข๎องกับการกําหนดคุณสมบัติเป็น 3 กลุํม อันทําให๎สามารถวางแนวทางพิจารณาวํากฎหมาย
กลุํมใดมีลักษณะเป็นการจํากัดสิทธิในการประกอบอาชีพเกินสมควร แตํหากเปรียบเทียบกับกฎหมาย

ตํางประเทศแล๎วจะเห็นได๎วํา ทั้งกฎหมายไทยฉบับตํางๆ ที่กําหนดคุณสมบัติของบุคคลในการทํางานภาครัฐ
และ การพิจารณาคําร๎องของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหํงชาตินั้น ยังมิได๎มีการนําหลัก “คุณสมบัติอัน
จําเป็นที่เกี่ยวข๎องกับงาน” มาประกอบการพิจารณา นอกจากนี้จะเห็นได๎วํา กฎหมายทั้ง 3 กลุํมที่เกี่ยวข๎อง

กับงานภาครัฐนั้น สํวนมากแล๎วกําหนดคุณสมบัติต๎องห๎ามในกรณี “คําพิพากษาถึงที่สุดให๎จําคุก เว๎นแตํเป็น
โทษสําหรับความผิดที่ได๎กระทําโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ” ซึ่งไมํมีการจําแนกรายละเอียดและ
พิจารณาความสัมพันธ์วําความผิดอาญาที่บุคคลนั้นได๎รับมีความเกี่ยวข๎องอยํางไรกับคุณสมบัติของตําแหนํง
งานที่ประสงค์จะสมัคร อยํางไรก็ตาม กฎหมายเกี่ยวกับกาดํารงตําแหนํงในภาครัฐบางหนํวยงาน มีการ
กําหนดข๎อยกเว๎นที่คํานึงถึงปัจจัยด๎านความแตกตํางของโทษอาญาและความเกี่ยวข๎องกับลักษณะการ

322 Council Directive 2000/78/EC Article 4 (Occupational requirements) : “…Member States may provide
that a difference of treatment which is based on a characteristic related to any of the grounds referred
to in Article 1 shall not constitute discrimination where, by reason of the nature of the particular
occupational activities concerned or of the context in which they are carried out, such a characteristic
constitutes a genuine and determining occupational requirement, provided that the objective is
legitimate and the requirement is proportionate.
323 Colin Wolf v. Stadt Frankfurt am Main. C-229/08 Judgment of the Court (Grand Chamber) of 12
January 2010