Page 344 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ
P. 344
320
หนึ่ง แตํก็อยูํในมาตราเดียวกัน ในขณะที่รัฐธรรมนูญตํางประเทศ เชํน แคนาดา กลําวถึงหลักความเทําเทียม
กันและการห๎ามเลือกปฏิบัติไว๎ในวรรคเดียวกัน แตํเมื่อพิจารณาจากโครงสร๎างการบัญญัติรัฐธรรมนูญใน
หลายประเทศดังกลําวแล๎วจะเห็นได๎วํา การเลือกปฏิบัตินั้นเป็นส่วนขยายของหลักความเสมอภาคหรือ
หลักความเท่าเทียมกันนั่นเอง หรืออาจกลําวได๎วําหลักการเลือกปฏิบัตินั้นเป็นส่วนหนึ่งของหลักความ
เสมอภาคดังจะเห็นได๎จากคําพิพากษาศาลที่ตัดสินตามหลักการนี้ เชํน คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ ฟ.
18/2547 อธิบายวํา “ มาตรา 30 ของรัฐธรรมนูญแหํงราชอาณาจักรไทย บัญญัติให๎บุคคลยํอมเสมอกันใน
กฎหมายและได๎รับความคุ๎มครองตามกฎหมายเทําเทียมกัน ชายและหญิงมีสิทธิเทําเทียมกัน การเลือก
ปฏิบัติโดยไมํเป็นธรรมตํอบุคคลเพราะเหตุแหํงความแตกตํางในเรื่องถิ่นกําเนิด เชื้อชาติ ภาษา เพศ อายุ
สภาพทางกายหรือสุขภาพ สถานะทางบุคคล ฐานะทางเศรษฐกิจหรือสังคม ความเชื่อทางศาสนา
การศึกษาอบรม หรือความคิดเห็นทางการเมืองอันขัดตํอบทบัญญัติแหํงรัฐธรรมนูญ จะกระทํามิได๎ ซึ่งเป็น
การวางหลักการให๎รัฐปฏิบัติตํอบุคคลบนพื้นฐานความเสมอภาคเทําเทียมกัน ทั้งนี้ โดยไม่ออกหลักเกณฑ์
ให้มีผลปฏิบัติที่แตกต่างกันต่อบุคคลที่เหมือนกันในสาระส าคัญอย่างเดียวกัน หรือไม่ออกหลักเกณฑ์ให้
มีผลปฏิบัติอย่างเดียวกันต่อบุคคลที่แตกต่างกันในสาระส าคัญ” ศาลปกครองยังได๎อธิบายหลักความเสมอ
ภาคตามรัฐธรรมนูญไว๎ ในคําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ อ.22/2551 มีใจความสําคัญวํา “หลักความ
เสมอภาคตามรัฐธรรมนูญแหํงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 มีหลักวําจะต้องปฏิบัติต่อสิ่งที่มี
สาระส าคัญเหมือนกันอย่างเท่าเทียมกัน และจะต้องปฏิบัติต่อสิ่งที่มีสาระส าคัญที่แตกต่างกันให้แตกต่าง
กันไป ในสํวนตํอไปจะได๎พิจารณาแนวคําพิพากษาศาลไทย โดยใช๎หลักความเทําเทียมกันเชิงรูปแบบ และ
หลักความเทําเทียมกันเชิงสาระ
- กรณีพิพาทเกี่ยวกับกฎ ซึ่งศาลพิจารณาวํากฎที่พิพาทใช๎กับ ที่ดิน ที่เกาะ ซึ่งผู๎ครอบครองยังมิไดมี
หลักฐานการครอบครองทุกแหงเสมอเหมือนกัน (คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุด ที่ ฟ.8 – ฟ.10/2546) จะ
เห็นได๎วําคดีนี้เกี่ยวข๎องกับความเทําเทียมกันในเชิงรูปแบบ (Formal Equality) กลําวคือเนื้อหาของกฎนี้ใช๎
กับบุคคลที่เหมือนกันอยํางเทําเทียมกัน
- การประเมินผลงานโดยจัดแบงขาราชการออกเปน 2 กลุม แตก็ใชหลักเกณฑเดียวกันและ
พิจารณาครบถวนตามหลักเกณฑทุกดาน ศาลจึงเห็นวาการประเมินผลการปฏิบัติงานในการพิจารณาแต
งตั้งครั้งนี้ไมเปนการเลือกปฏิบัติที่ไมเปนธรรมตอผูฟองคดีแตอยางใด (คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุด ที่ อ.
134/2548) จะเห็นได๎วําคดีนี้เกี่ยวข๎องกับความเทําเทียมกันในเชิงรูปแบบหรือเนื้อหา (Formal equality)
กลําวคือ หลักเกณฑ์การประเมินเดียวกันสําหรับผู๎ถูกประเมินเพื่อเข๎าสูํตําแหนํงเดียวกัน
- การกําหนดเงื่อนไขบางอยํางกับผู๎ยื่นขอดํารงตําแหนํงเดียวกับบุคคลอื่น ซึ่งบุคคลอื่นที่ขอดํารง
ตําแหนํงเดียวกันไมํต๎องกระทําการตามเงื่อนไขนั้น กรณีเชํนนี้ศาลเห็นวํามีการปฏิบัติตํอบุคคลประเภท
เดียวกันให๎แตกตํางกันในสาระสําคัญอันเป็นการเลือกปฏิบัติ” (คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ อ.
