Page 333 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

309

มาตรา 15 หรือไมํ โจทก์อ๎างวําตนถูกเลือกปฏิบัติด๎วยเหตุแหํงอายุ แตํศาลเห็นวํากฎเกณฑ์ที่ให๎เงินอุดหนุน
แตกตํางกันระหวํางบุคคลอายุต่ํากวํา 30 และอายุเกิน 30 นั้นมิได๎แสดงให๎เห็นวํากลุํมใดกลุํมหนึ่งได๎รับการ

ปฏิบัติในลักษณะที่เกียรติและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ถูกลดคุณคําลงเมื่อเทียบกับอีกกลุํมหนึ่ง ดังนี้จะ
เห็นได๎วํา ในแงํหนึ่งการนําเอาปัจจัยอื่นๆ เชํน เกียรติและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ มาประกอบการ
พิจารณาวํากฎเกณฑ์หรือนโยบายนั้นเลือกปฏิบัติอันขัดตํอหลักความเทําเทียมกันหรือไมํ เป็นการพิจารณา
หลักความเทําเทียมอยํางกว๎างในกรอบแนวคิด ความไมํเทําเทียมกันเชิงระบบ (Systematic Inequality)

แตํอีกนัยหนึ่ง การกําหนดให๎โจทก์ต๎องพิสูจน์แสดงให๎เห็นความมีอยูํของปัจจัยอื่นๆ ด๎วยนั้น อาจเป็นภาระ
ของฝุายโจทก์เชํนกัน

แม๎การนําปัจจัยอื่นๆ เข๎ามาประกอบเพื่อบํงชี้วํามีความไมํเทําเทียมกันในเชิงสาระเกิดขึ้นอันเป็น
การฝุาฝืนหลักความเทําเทียมกันตามรัฐธรรมนูญ แตํศาลก็ยอมรับวําการนําปัจจัยเกี่ยวกับเกียรติและ
193
ศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์มาประกอบการบํงชี้ดังกลําวนั้นอาจสร๎างความยุํงยากขึ้น โดยเฉพาะสําหรับ
โจทก์ในการกลําวอ๎าง เนื่องจากเกียรติและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ก็มีลักษณะเป็นนามธรรมและอัต
194
วิสัย

195
นอกจากนี้ ในปี 2008 ศาลสูงสุดได๎ตัดสินคดีสําคัญคือ Canada in R. v. Kapp คดีนี้เกิดขึ้นจาก
การอุทธรณ์คําพิพากษาของศาลมลรัฐ British Columbia ซึ่งมีประเด็นวํา การที่รัฐออกใบอนุญาตประมง
ให๎กับกลุํมชนพื้นเมืองบางกลุํมเป็นพิเศษนั้น เป็นการละเมิดตํอหลักความเทําเทียมกันและการห๎ามเลือก
ปฏิบัติตามรัฐธรรมนูญแคนาดามาตรา 15 หรือไมํ ศาลสูงสุดตัดสินวํา กรณีนี้เป็นการปฏิบัติที่แตกตํางกัน
(Distinction) ของโปรแกรมของรัฐบาล อันเกี่ยวข๎องกับเหตุแหํงการเลือกปฏิบัติที่ระบุในรัฐธรรมนูญ แตํไมํ

เป็นการเลือกปฏิบัติตามรัฐธรรมนูญ โดยศาลได๎นําปัจจัย 2 ประการมาประกอบการพิจารณาคือ
วัตถุประสงค์ของโปรแกรม และ กลุํมบุคคลเปูาหมายของโปรแกรม (Target Group) ซึ่งได๎แกํบุคคลผู๎
เสียเปรียบหรือมีโอกาสด๎อยกวํากลุํมอื่น ศาลจึงเห็นวําโปรแกรมของรัฐบาลนั้นจึงมีวัตถุประสงค์ที่ไมํขัดแย๎ง

กับรัฐธรรมนูญเนื่องจากสํงเสริมให๎กลุํมผู๎เสียเปรียบได๎มีโอกาสที่เทําเทียมกันบุคคลอื่นๆ

จะเห็นได๎วํา คําตัดสินของศาลข๎างต๎น สะท๎อนให๎เห็นวํา ศาลยอมรับ หลักความเทําเทียมกันเชิง

สาระ (Substantive Equality) เชํนเดียวกับคดี Andrews v. Law Society of British Columbia โดย
ตีความวํารัฐธรรมนูญครอบคลุมถึงการคุ๎มครองบุคคลจากนโยบาย กฎหมาย แนวปฏิบัติใดๆซึ่งสํง
ผลกระทบกํอให๎เกิดความไมํเทําเทียมกัน (In Effect Create Inequality) โดยในการพิจารณาดังกลําว ศาล
มิได๎พิจารณาเฉพาะรูปแบบภายนอกของกฎเกณฑ์ มาตรการ หรือโปรแกรมที่พิพาทเทํานั้น แตํยังนําเอา

ปัจจัยอื่นๆ เชํน วัตถุประสงค์ของกฎเกณฑ์นั้นและผลกระทบที่เกิดจากกฎเกณฑ์นั้นมาประกอบ ทั้งนี้เพื่อ

193 R v. Kapp 2008 SCC 41 (Supreme Court of Canada)
194 Ontario Human Rights Commission v. Simpsons-Sears Ltd [1985] 2 SCR 53 (Supreme Court of
Canada) at paras.21,22
195
Canada in R. v. Kapp , SCC 41, [2008] 2 S.C.R. 483, 294 D.L.R. (4th)