Page 328 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

304

ตามกฎหมายสิทธิพลเมืองสหรัฐอเมริกา (Civil Right Act) นั้น การฟูองคดีด๎วยเหตุเลือกปฏิบัติ
โดยนายจ๎างนั้นโจทก์ต๎องแสดงวําการปฏิบัติเกี่ยวกับการจ๎างงานของนายจ๎างนั้นกํอให๎เกิดผลกระทบทางลบ
181
ด๎วยเหตุแหํงเชื้อชาติ สีผิว ศาสนา เพศ ชาติกําเนิด นายจ๎างอาจตํอสู๎โดยแสดงวําการปฏิบัติเชํนนั้น
182
เกี่ยวข๎องและจําเป็นกับงานและสอดคล๎องกับความจําเป็นทางธุรกิจ แตํแม๎กระนั้นลูกจ๎างผู๎ถูกเลือก
183
ปฏิบัติยังอาจตํอสู๎ได๎อีกวํานายจ๎างยังมีหนทางเลือกอื่น (Alternative Practice) ซึ่งกํอให๎เกิดผลกระทบ
ในทางลบน๎อยกวําเพื่อบรรลุวัตถุประสงค์อันชอบธรรมที่นายจ๎างอ๎างนั้น

อยํางไรก็ตาม การนําปัจจัยผลกระทบทางลบมาพิจารณานั้นจํากัดอยูํเฉพาะในคดีการเลือกปฏิบัติ
ในบริบทของกฎหมายสิทธิพลเมือง เนื่องจากหากเป็นกรณีการเลือกปฏิบัติซึ่งเอกชนเรียกร๎องสิทธิตํอรัฐตาม
184
รัฐธรรมนูญนั้น ศาลสูงสุดเคยวางหลักไว๎วํา กฎเกณฑ์ที่พิพาทยังไมํอาจถือได๎วําเป็นการเลือกปฏิบัติอันจะ
ขัดตํอรัฐธรรมนูญเพียงเพราะมีผลกระทบในทางลบหรือผลกระทบอยํางไมํได๎สัดสํวน กลําวคือ แม๎วําเจตนา
(Intention) มิใชํองค์ประกอบสําคัญในการพิจารณาตามกฎหมายสิทธิพลเมือง แตํโจทก์จะต๎องแสดงให๎เห็น
วํารัฐบาลมีเจตนาในการเลือกปฏิบัติ เพื่อที่จะพิสูจน์วํารัฐบาลฝุาฝืนหลักความเทําเทียมกันตามรัฐธรรมนูญ

ฉบับแก๎ไขครั้งที่ 14

จะเห็นได๎วํา ปัจจัยการพิจารณาความเทําเทียมกันจากผลกระทบเชิงลบ (Disparate Impact) นั้น

เป็นการพิจารณาจากผลที่เกิด (Effect) จากมาตรการหรือกฎเกณฑ์ที่พิพาทหรืออ๎างวําเป็นการเลือกปฏิบัติ
นั้น ดังนั้น หลักการพิจารณาผลกระทบเชิงลบอันมุํงไปสูํความเทําเทียมกันเชิงสาระ (Substantive
Equality) นั้นก็คือการมุํงขจัดการเลือกปฏิบัติทางอ๎อม (Indirect Discrimination) นั่นเอง หรืออาจกลําว
ได๎อีกนัยหนึ่งวํา การเลือกปฏิบัติโดยอ๎อมนั้นแม๎วําไมํขัดตํอหลักความเทําเทียมกันในเชิงรูปแบบ (Form)

เพราะโดยเนื้อหาภายนอกแล๎ว กฎเกณฑ์หรือมาตรการนั้นใช๎บังคับกับทุกคนโดยไมํเลือกปฏิบัติ แตํหาก
สํงผลกระทบทางลบให๎เกิดความไมํเทําเทียมกันในทางปฏิบัติระหวํางบุคคลแล๎วก็จะขัดตํอหลักความเทํา
เทียมกันในเชิงสาระ (Substance)

4.5.2 หลักความเสมอภาคหรือความเท่าเทียมกันตามกฎหมายต่างประเทศ

ในสํวนนี้จะชี้ให๎เห็นหลักความเสมอภาคหรือหลักความเทําเทียมกันตามกฎหมายประเทศตํางๆ ซึ่ง
อาจมีการระบุรับรองไว๎ในรัฐธรรมนูญ รวมทั้งอาจระบุไว๎ในกฎหมายเฉพาะที่เกี่ยวข๎อง

4.5.2.1 หลักความเท่าเทียมกันตามกฎหมายแอฟริกาใต้

181 42 USC 2000e-2(k)(1)(A)(i)
182 42 USC 2000e-2(k)(1)(A)(i)
183 42 USC 2000e-2(k)(1)(A)(ii) and (C)
184
Washington v. Davis 426 US 229, 96 S Ct 2040 (1976) (US Supreme Court) at 239