Page 314 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ
P. 314
290
มนุษยชนแห่งชาติด าเนินการตรวจสอบใหม่ได้..” (รายงานผลพิจารณาที่ 952/2558) โดยคณะกรรมการ
สิทธิมนุษยชนแหํงชาติมีอํานาจตรวจสอบวํากระบวนการที่กลําวอ๎างในคําร๎องนั้นมีการละเมิดสิทธิใน
กระบวนการยุติธรรมหรือไมํ มีการดําเนินการตามขั้นตอนตามที่กฎหมายกําหนดแล๎วหรือไมํ (รายงานผล
พิจารณาที่ 375/2557)
จากการจําแนกทั้ง 4 กรณีข๎างต๎น อาจสรุปได๎วํา กรณีที่มีการกลําวอ๎างวําเกิด “การเลือกปฏิบัติ”
แตํเมื่อพิจารณาในกรอบกฎหมายสิทธิมนุษยชนแล๎วเป็นกรณีการปฏิบัติในลักษณะเป็นกลาง (Neutral) ที่มี
ผลกับทุกคน หรือเป็นกรณีการปฏิบัติแตกตํางกันซึ่งไมํเกี่ยวข๎องกับเหตุแหํงการเลือกปฏิบัติตามกฎหมาย
สิทธิมนุษยชน แตํก็ยังอาจอยูํในขอบเขตอํานาจการตรวจสอบของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหํงชาติได๎
เพราะอาจเป็นการกระทบ “สิทธิมนุษยชน” ในแงํอื่นๆ ของผู๎ร๎อง “ที่ได๎รับการรับรองหรือคุ๎มครองตาม
รัฐธรรมนูญแหํงราชอาณาจักรไทย หรือ ตามกฎหมายไทย หรือ ตามสนธิสัญญาที่ประเทศไทยมีพันธกรณีที่
จะต๎องปฏิบัติตาม” เชํน การปฏิบัติที่แตกตํางกันอันกระทบตํอเสรีภาพในการแสดงออกทางศาสนา สิทธิ
เสรีภาพทางการศึกษา ศักดิ์ศรีของมนุษย์ สิทธิในความเป็นอยูํสํวนตัว เสรีภาพในการสื่อสาร สิทธิของบุคคล
ในกระบวนการยุติธรรม เป็นต๎น
สรุปการวิเคราะห์
จากการวิเคราะห์ขอบเขตของการเลือกปฏิบัติในหัวข๎อนี้ อาจสรุปได๎วํา จากการศึกษาคดีปกครอง
ที่ศาลตัดสินประเด็นการเลือกปฏิบัตินั้น ในหลายคดีศาล พิจารณาคําสั่งทางปกครองที่พิพาทซึ่งถูกกลําวอ๎าง
วําเป็นการเลือกปฏิบัติประกอบประเด็นอื่นๆโดยเฉพาะการใช๎ดุลพินิจโดยมิชอบซึ่งอาจครอบคลุมเหตุตํางๆ
นอกเหนือจากเหตุแหํงการเลือกปฏิบัติโดยทั่วไป นอกจากนี้ในหลายคดีจะเห็นได๎วํา ศาลตัดสินวํามีการ
เลือกปฏิบัติแม๎การปฏิบัติที่แตกตํางกันดังกลําวเกิดจากเหตุซึ่งมิได๎จัดอยูํในเหตุแหํงการเลือกปฏิบัติดังเชํน
เพศ เชื้อชาติ ศาสนา ฯลฯ ทั้งนี้เนื่องจากเหตุผลสําคัญคือ คดีดังกลําวเป็นคดีปกครองซึ่งศาลปกครองมี
อํานาจพิจารณาพิพากษาหรือมีคําสั่งตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง
พ.ศ. 2542 มาตรา 9 ซึ่งกําหนดอํานาจของศาลปกครองในการพิจารณาคดีพิพาทเกี่ยวกับการที่หนํวยงาน
ทางปกครองหรือเจ๎าหน๎าที่ของรัฐกระทําการอัน “มีลักษณะเป็นการเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรม..หรือเป็นการ
153
ใช๎ดุลพินิจโดยมิชอบ” โดยพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองฯ ก็มิได๎กําหนดนิยามความหมายหรือ
ขอบเขตของ “การเลือกปฏิบัติที่ไมํเป็นธรรม” ไว๎แตํอยํางใด ทําให๎ศาลสามารถพิจารณาโดยนําปัจจัยตํางๆ
มาประกอบได๎อยํางกว๎างขวาง นอกจากนี้ศาลปกครองยังได๎วินิจฉัยโดยอาศัยหลักกฎหมายปกครอง
โดยเฉพาะอยํางยิ่งในกรณีที่เกี่ยวกับการบริการสาธารณะที่มีหลักวํา หนํวยงานทางปกครองที่มีอํานาจ
หน๎าที่จัดทํากิจการบริการสาธารณะต๎องจัดทําบริการสาธารณะให๎มีความตํอเนื่องไมํหยุดชะงัก ...และไมํ
153
พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 มาตรา 9 กําหนดวํา “ศาลปกครองมีอํานาจ
พิจารณาพิพากษาหรือมีคําสั่งในเรื่องดังตํอไปนี้ (1) คดีพิพาทเกี่ยวกับการที่หนํวยงานทางปกครองหรือเจ๎าหน๎าที่ของรัฐ
กระทําการโดยไมํชอบด๎วยกฎหมายไมํวําจะเป็นการออกกฎ คําสั่ง หรือ การกระทําอื่นใดเนื่องจากการกระทําโดยไมํมี
อํานาจหรือนอกเหนืออํานาจหน๎าที่หรือไมํถูกต๎องตามกฎหมาย หรือไมํถูกต๎องตามรูปแบบขั้นตอน...หรือมีลักษณะเป็นการ
เลือกปฏิบัติที่ไมํเป็นธรรม..หรือเป็นการใช๎ดุลพินิจโดยมิชอบ”
