Page 243 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

219

ดังกลําวสํงผลเป็นการสร๎างหลักการเชิงเหมารวม (Stereotype) วําผู๎เลํนกีฬากอล์ฟจะต๎องเป็นผู๎มีฐานะดี
อันอาจมองวําเป็นการกีดกันการเข๎าถึงกีฬากอล์ฟของผู๎มีรายได๎น๎อยซึ่งประสงค์จะเลํนกีฬาดังกลําว ดังนั้น

ประกาศนี้อาจเป็นการเลือกปฏิบัติโดยอ๎อมบนพื้นฐานของเหตุแหํงการเลือกปฏิบัติด๎านฐานะเศรษฐกิจหาก
พิจารณาในแงํผลกระทบที่เกิดขึ้น

หากพิจารณาจากคําร๎องตํอคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหํงชาติ พบวํา มีหลายกรณีที่เกี่ยวข๎อง
กับ การเลือกปฏิบัติโดยอ๎อม เชํน

- การที่บริษัทเอกชนมีนโยบายให๎ตรวจหาเชื้อเอชไอวีสําหรับพนักงานที่ผํานการสัมภาษณ์กํอนเริ่ม
ปฏิบัติงานทุกคน บริษัทอ๎างวํานโยบายดังกลําวใช๎บังคับกับผู๎สมัครงานทุกคนโดยไมํเลือกปฏิบัติ (คําร๎องที่
544/2552 และ35/2557 และรายงานผลการพิจารณาที่ 308-309/2558) กรณีนี้จะเห็นได๎วํา ไมํเป็นการ
เลือกปฏิบัติโดยตรง เนื่องจากมาตรการหรือนโยบายมีลักษณะเป็นกลาง (Neutral) ใช๎กับทุกคนเหมือนกัน

แตํหากพิจารณาตามหลักของการเลือกปฏิบัติโดยอ๎อมแล๎ว เห็นได๎วํา สํงผล (Effect) ให๎บุคคลบางกลุํมที่มี
ลักษณะเปราะบางและเกี่ยวข๎องกับเหตุแหํงการเลือกปฏิบัติ ได๎รับผลกระทบและเกิดความไมํเทําเทียมกัน
บุคคลอื่น

- การกฎระเบียบในการแตํงกายซึ่งกําหนดเงื่อนไขหรือเครื่องแบบสําหรับทุกคนเหมือนกัน แตํ
สํงผลให๎บุคคลที่นับถือศาสนาบางศาสนาที่ต๎องแตํงกายตามหลักศาสนาของตนได๎รับผลกระทบ (กรณีการ

แตํงกายของผู๎นับถือศาสนาอิสลามในบริบทของการทํางาน การศึกษา มีกรณีดังเชํน คําร๎องที่ 124/2554
กรณีการแตํงกายของผู๎นับถือศาสนาอิสลามในบริบทของการเข๎ารับปริญญามีกรณีดังเชํน คําร๎องที่
567/2553) กรณีเหลํานี้จะเห็นได๎วํา ไมํเป็นการเลือกปฏิบัติโดยตรง เนื่องจากมาตรการหรือนโยบายมี
ลักษณะเป็นกลาง (Neutral) ใช๎กับทุกคนเหมือนกัน แตํหากพิจารณาตามหลักของการเลือกปฏิบัติโดยอ๎อม
แล๎ว เห็นได๎วํา สํงผล (Effect) ตํอบุคคลบางกลุํมซึ่งเกี่ยวข๎องกับเหตุแหํงการเลือกปฏิบัติคือ “ศาสนา”

อยํางไรก็ตามกรณีเครื่องแตํงกายตามศาสนานี้ เป็นกรณีที่ กระทบต่อสิทธิมนุษยชนอีกประการหนึ่งคือ
“เสรีภาพในการแสดงออกซึ่งความเชื่อ ศาสนา” ซึ่งได๎รับการรับรองจากกฎหมายสิทธิมนุษยชนระหวําง
ประเทศเชํนกัน หากเปรียบเทียบกับกรณีของตํางประเทศ ผู๎ร๎องถูกเลิกจ๎างเพราะไมํปฏิบัติตามกฎเกณฑ์

ด๎านความปลอดภัยในการทํางานที่รัฐบาลแคนาดากําหนดขึ้นโดยไมํยอมสวมหมวกนิรภัยขณะปฏิบัติงาน
โดยผู๎ร๎องต๎องโพกผ๎าคลุมศีรษะ ซึ่งเป็นการแสดงออกถึงความเชื่อทางศาสนาอันได๎รับการคุ๎มครองตาม
มาตรา 18 ของ ICCPR คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหํงสหประชาชาติเห็นวํา กฎเกณฑ์เพื่อความปลอดภัย
นี้สํงผลให๎เกิดการเลือกปฏิบัติในทางพฤตินัย (Discrimination de facto) ตํอผู๎นับถือศาสนา Sikh แตํเห็น

วํากฎเกณฑ์ดังกลําวมีเหตุผลอันสมควรและมุํงตํอวัตถุประสงค์ที่ชอบด๎วยกฎหมาย ตามเงื่อนไขของมาตรา
113
18 ดังนี้จะเห็นได๎วํา การกําหนดกฎเกณฑ์ นโยบาย มาตรการที่มีลักษณะเป็นกลางหรือใช๎บังคับกับ
บุคคลทุกคนเหมือนกัน แตํสํงผลกระทบตํอความเชื่อทางศาสนาของบุคคลบางกลุํม เป็นการเลือกปฏิบัติ
ทางอ๎อมหรือที่เรียกวํา การเลือกปฏิบัติโดยพฤตินัย อยํางไรก็ตาม การกระทําดังกลําวอาจไมํขัดตํอกฎหมาย

113
Singh Bhinder v. Canada, Communication No. 208/1986.