Page 239 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

215

กฎหมายห๎ามการเลือกปฏิบัติ (Non-Discrimination Act (1325/2014) ของฟินแลนด์ได้จ าแนก
การเลือกปฏิบัติโดยตรงและโดยอ้อมออกจากกันอย่างชัดเจน ส าหรับการเลือกปฏิบัติโดยอ้อม (Indirect
109
Discrimination) กฎหมายวางหลักวํา “การเลือกปฏิบัติโดยอ๎อมเกิดขึ้นเมื่อกฎเกณฑ์ แนวปฏิบัติที่มี
ลักษณะเป็นกลางอยํางชัดแจ๎ง ได๎สํงผลให๎บุคคลเกิดความเสียเปรียบเมื่อเปรียบเทียบกับบุคคลอื่นด๎วยเหตุ
แหํงคุณลักษณะของบุคคลนั้น เว๎นแตํกฎเกณฑ์ หรือแนวปฏิบัติดังกลําวมีวัตถุประสงค์ที่ชอบด๎วยกฎหมาย
และวิธีการที่ใช๎เพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ดังกลําวนั้นมีความเหมาะสมและจําเป็น”

4.2.3.3 ประเทศสวีเดน

ประเทศสวีเดนได๎บัญญัติกฎหมายเกี่ยวกับการเลือกปฏิบัติให๎เป็นกฎหมายเฉพาะ (Discrimination
110
act) มีหลักสําคัญวํา

“การเลือกปฏิบัติโดยอ๎อม บุคคลที่เสียเปรียบจากการปรับใช๎บทบัญญัติ เกณฑ์ หรือกระบวนการ
ซึ่งโดยทั่วไปปรากฏวํามีลักษณะเป็นกลาง (Neutral) แตํกลับสํงผลให๎บุคคลบางกลุํมอาจได๎รับความ
เสียเปรียบด๎วยเหตุตํางๆ เชํน เพศ ความเชื่อทางศาสนา ความพิการ รสนิยมทางเพศ อายุ เว๎นแตํบท
กฎหมาย เกณฑ์ หรือกระบวนการนั้นมีวัตถุประสงค์ที่ชอบด๎วยกฎหมายและวิธีการที่นํามาใช๎เพื่อบรรลุ

วัตถุประสงค์นั้นมีความเหมาะสมตามความจําเป็นเพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ดังกลําว”

4.2.3.4 ประเทศแอฟริกาใต้

ในกรณีแอฟริกาใต๎นั้นพบวํา หลักการห๎ามเลือกปฏิบัติโดยตรงและโดยอ๎อม ปรากฏอยูํใน
รัฐธรรมนูญ มาตรา 9 กลําวคือ

“....รัฐจะต้องไม่เลือกปฏิบัติอย่างไม่เป็นธรรมทั้งโดยตรงและโดยอ้อมต่อบุคคล ด้วยเหตุแห่งการเลือก
ปฏิบัติซึ่งรวมถึง เชื้อชาติ เพศ การตั้งครรภ์ สถานะความเป็นมารดา ชาติก าเนิด สีผิว รสนิยมทางเพศ อายุ
ความพิการ ศาสนา ความเชื่อ วัฒนธรรม ภาษา และถิ่นก าเนิด

.....บุคคลจะต้องไม่กระท าการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมทั้งโดยตรงและโดยอ้อมต่อบุคคลอื่นด้วยเหตุดัง
ระบุใน (3) ในการนี้รัฐต้องมีกฎหมายเพื่อปูองกันและห้ามการเลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรมดังกล่าว”

จะเห็นได๎วํารัฐธรรมนูญแอฟริกานั้น พิจารณาการเลือกปฏิบัติโดยใช๎เกณฑ์ “ความเป็นธรรม”
(fairness) ของมาตรการหรือการปฏิบัติที่แตกตํางกัน อยํางไรก็ตามในการพิจารณาดังกลําวนั้น ศาลนํา

109 มาตรา 13
110
Discriminatin Act, มาตรา 4