Page 230 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ

206

88
ความเห็นทั่วไป (General comment) ของกลไกตามสนธิสัญญา ICESCR ได๎อธิบายโดยจําแนก
ความแตกตํางระหวํางการเลือกปฏิบัติโดยตรงและโดยอ๎อมไว๎อยํางชัดเจน กลําวคือ

“การปฏิบัติที่แตกตํางกัน (Differentiation treatment) ทั้งโดยตรงและโดยอ๎อม อาจเข๎า
องค์ประกอบของการเลือกปฏิบัติภายใต๎มาตรา 2 ของสนธิสัญญานี้

การเลือกปฏิบัติโดยตรง เกิดขึ้นเมื่อบุคคลได๎รับการปฏิบัติในลักษณะที่พึงพอใจน๎อยกวําบุคคลอื่น
ในสถานการณ์เดียวกันด๎วยเหตุแหํงการเลือกปฏิบัติ เชํน การจ๎างงานในสถาบันการศึกษาหรือการสมัคร

สมาชิกในสหภาพการค๎านั้นอยูํบนพื้นฐานของความคิดเห็นทางการเมืองของลูกจ๎างหรือผู๎สมัคร การเลือก
ปฏิบัติทางตรงรวมถึงการกระทําที่สํงผลร๎ายหรือการละเว๎นการกระทําบางอยํางบนพื้นฐานจากเหตุแหํงการ
เลือกปฏิบัติเมื่อไมํมีสถานการณ์เหมือนกันให๎เปรียบเทียบได๎

การเลือกปฏิบัติโดยอ๎อม เป็นกรณีที่กฎหมาย นโยบาย การปฏิบัติ ซึ่งโดยสภาพทั่วไปภายนอกแล๎ว
มีลักษณะเป็นกลาง แตํสํงผลกระทบในทางลบตํอการใช๎สิทธิตามสนธิสัญญานี้บนพื้นฐานของเหตุแหํงการ
เลือกปฏิบัติ เชํน การกําหนดให๎การสมัครเข๎าเรียนในโรงเรียนต๎องใช๎ใบสูติบัตร สํงผลกระทบเป็นการเลือก

ปฏิบัติตํอชนกลุํมน๎อยหรือผู๎ไมํมีสัญชาตินั้นหรือผู๎ซึ่งถูกปฏิเสธการออกสูติบัตร ทําให๎บุคคลเหลํานี้ไมํมีสิทธิ
ได๎รับการศึกษา”

จะเห็นได๎วําความเห็นทั่วไปนี้มีการจําแนกการเลือกปฏิบัติออกเป็นสองประเภทอยํางชัดเจน
รวมทั้งอธิบายความหมายของการเลือกปฏิบัติทั้งสองด๎วย

นอกจากนี้ในความเห็นทั่วไปเกี่ยวกับการเลือกปฏิบัติด๎วยเหตุแหํงเพศตาม ICESCR นั้น CESCR
89
อธิบายวํา “การเลือกปฏิบัติโดยอ๎อมเกิดขึ้นเมื่อกฎหมาย นโยบาย หรือโปรแกรม มิได๎ปรากฏให๎เห็นถึง
การเลือกปฏิบัติ แตํมีผลในเชิงเลือกปฏิบัติเกิดขึ้นเมื่อนํากฎหมาย นโยบาย หรือโปรแกรมนั้นไปทําให๎เกิดผล
ในทางปฏิบัติ เชํน กฎหมายที่เป็นกลางทางเพศ (Gender-neutral law) ที่มีขอบเขตใช๎บังคับกับทั้งหญิง
และชาย แตํสํงผลทําให๎ผู๎หญิงไมํสามารถเข๎าถึงหรือได๎รับสิทธิบางอยํางที่กําหนดขึ้นในทางปฏิบัติเมื่อ
เปรียบเทียบกับผู๎ชาย”

88
General comment NO. 20 Non-discrimination in economic, social and cultural rights (Art. 2, para. 2, of
the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights)
89 UN Committee on Economic, Social and Cultural Rights (CESCR), General Comment No. 16: The
Equal Right of Men and Women to the Enjoyment of All Economic, Social and Cultural Rights (Art. 3 of
the Covenant), 11 August 2005, E/C.12/2005/4.