Page 223 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง กฎหมายว่าด้วยความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ
P. 223
199
4.1.6 การเลือกปฏิบัติโดยตรงตามกฎหมายไทย
รัฐธรรมนูญแหํงราชอาณาจักรไทยมิได๎จําแนกความแตกตํางระหวํางการเลือกปฏิบัติโดยตรงกับ
การเลือกปฏิบัติโดยอ๎อม สําหรับกฎหมายเฉพาะฉบับตํางๆ ที่เกี่ยวข๎องก็มิได๎กําหนดไว๎ชัดเจนถึงการเลือก
ปฏิบัติโดยตรงกับการเลือกปฏิบัติโดยอ๎อม ดังนั้นจึงอาจกลําวได๎วําตามกฎหมายไทยไมํได๎มีการกําหนด
นิยามหรือคําอธิบายของการเลือกปฏิบัติโดยจําแนกประเภทการเลือกปฏิบัติดังเชํนที่ปรากฏในการตีความ
กฎหมายสิทธิมนุษยชนระหวํางประเทศและกฎหมายตํางประเทศบางประเทศดังที่ได๎กลําวมาแล๎ว สําหรับ
การเลือกปฏิบัติโดยตรงตามแนวคําพิพากษาอาจพิจารณาได๎ดังตํอไปนี้
หลักการเลือกปฏิบัติปรากฏจากคําพิพากษาศาลปกครอง ดังจะเห็นได๎จาก การวินิจฉัยคดีเกี่ยวกับ
หลักความเสมอภาคหรือความเทําเทียมกันตามรัฐธรรมนูญ คดีซึ่งมีประเด็นวํากฎเกณฑ์ที่รัฐออกมานั้นเป็น
การเลือกปฏิบัติหรือไมํ ศาลปกครองอธิบายถึงการเลือกปฏิบัติไว๎ใน คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุด ที่ ฟ.8
– ฟ.10/2546 โดยอาจแยกเป็นสองกรณีคือ
- ออกหลักเกณฑ์ให๎มีผลปฏิบัติที่ไมํเสมอภาคแกํบุคคลที่เหมือนกันในสาระสําคัญอยํางเดียวกัน
กรณีนี้จัดวําเป็นการเลือกปฏิบัติ
- ออกหลักเกณฑ์ให๎มีผลปฏิบัติตํอบุคคลแตกตํางกันในสาระสําคัญที่แตกตํางกันออกไปตาม
ลักษณะเฉพาะของแตํละบุคคล กรณีนี้จัดวําเป็นการปฏิบัติที่แตกตํางกันตํอสิ่งที่มีสาระสําคัญแตกตํางกันจึง
ไมํเป็นการเลือกปฏิบัติ
นอกจากนี้ คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ ฟ.18/2547 ก็ได๎วางหลักไว๎วํา
“มาตรา 30 ของรัฐธรรมนูญแหํงราชอาณาจักรไทย บัญญัติให๎บุคคลยํอมเสมอกันในกฎหมายและ
ได๎รับความคุ๎มครองตามกฎหมายเทําเทียมกัน ชายและหญิงมีสิทธิเทําเทียมกัน การเลือกปฏิบัติโดยไมํเป็น
ธรรมตํอบุคคลเพราะเหตุแหํงความแตกตํางในเรื่องถิ่นกําเนิด เชื้อชาติ ภาษา เพศ อายุ สภาพทางกายหรือ
สุขภาพ สถานะทางบุคคล ฐานะทางเศรษฐกิจหรือสังคม ความเชื่อทางศาสนา การศึกษาอบรม หรือความ
คิดเห็นทางการเมืองอันขัดตํอบทบัญญัติแหํงรัฐธรรมนูญ จะกระทํามิได๎ ซึ่งเป็นการวางหลักการให๎รัฐปฏิบัติ
ตํอบุคคลบนพื้นฐานความเสมอภาคเทําเทียมกัน ทั้งนี้ โดยไมํออกหลักเกณฑ์ให๎มีผลปฏิบัติที่แตกตํางกันตํอ
บุคคลที่เหมือนกันในสาระสําคัญอยํางเดียวกัน หรือไมํออกหลักเกณฑ์ให๎มีผลปฏิบัติอยํางเดียวกันตํอบุคคล
ที่แตกตํางกันในสาระสําคัญ”
ศาลปกครองยังได๎อธิบายหลักความเสมอภาคตามรัฐธรรมนูญไว๎ ในคําพิพากษาศาลปกครองสูงสุด
ที่ อ.22/2551 มีใจความสําคัญวํา “หลักความเสมอภาคตามรัฐธรรมนูญแหํงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช
2540 มีหลักวําจะต๎องปฏิบัติตํอสิ่งที่มีสาระสําคัญเหมือนกันอยํางเทําเทียมกัน และจะต๎องปฏิบัติตํอสิ่งที่มี
สาระสําคัญที่แตกตํางกันให๎แตกตํางกันไป
