Page 199 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2560
P. 199
ข. ค�าสั่งหัวหน้า คสช. ที่ ๓๑/๒๕๖๐ เรื่อง การใช้ที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตามกฎหมายว่าด้วยการปฏิรูปที่ดิน
เพื่อเกษตรกรรมให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่เกษตรกรและประโยชน์สาธารณะของประเทศ
เมื่อวันที่ ๒๓ มิถุนายน ๒๕๖๐ หัวหน้า คสช. ได้มี
ค�าสั่งที่ ๓๑/๒๕๖๐ เรื่องการใช้ที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
ตามกฎหมายว่าด้วยการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมให้เกิด
ประโยชน์สูงสุดแก่เกษตรกรและประโยชน์สาธารณะของ
ประเทศ โดยมีสาระส�าคัญให้สามารถน�าที่ดินในเขตปฏิรูป
ที่ดินไปใช้เพื่อประโยชน์ในกิจการอื่นนอกเหนือจากการท�า
เกษตรกรรมหรือกิจการที่ต่อเนื่องหรือเกี่ยวข้องได้ ซึ่งการ
ออกค�าสั่งดังกล่าวมีผลเป็นการกระทบต่อเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. ๒๕๑๘
ที่มีสาระส�าคัญเพื่อแก้ไขปัญหาที่ดินท�ากินของเกษตรกร โดยมีสาระส�าคัญให้สามารถน�าที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดินไปใช้เพื่อ
ประโยชน์ในกิจการอื่นนอกเหนือจากการท�าเกษตรกรรมหรือกิจการที่ต่อเนื่องหรือเกี่ยวข้องได้ การออกค�าสั่งดังกล่าว
จึงกระทบต่อสิทธิในการครอบครองท�ากินของเกษตรกรที่ได้รับการจัดสรรที่ดินตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อ
เกษตรกรรม พ.ศ. ๒๕๑๘ ๓๘๒
ค. ร่างพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ....
เมื่อวันที่ ๒๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบร่างพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพ
สิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. .... ซึ่งเป็นการปรับปรุงแก้ไขพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ
พ.ศ. ๒๕๓๕ ทั้งฉบับ โดยให้เหตุผลว่า เพื่อให้เป็นไปตามรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน ซึ่งมีสาระส�าคัญเกี่ยวกับเรื่องการจัดท�ารายงาน
ผลกระทบสิ่งแวดล้อม และสภานิติบัญญัติแห่งชาติได้มีมติรับหลักการแห่งร่างพระราชบัญญัติดังกล่าวในการประชุม
เมื่อวันที่ ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๖๐
อย่างไรก็ตาม ในร่างพระราชบัญญัติฉบับดังกล่าวมีบทบัญญัติในมาตรา ๕๓ วรรค ๔ ให้มีการด�าเนินการให้ได้มาซึ่ง
เอกชนผู้รับด�าเนินการตามโครงการหรือกิจการไปพลางก่อนได้ ในระหว่างรอผลการพิจารณารายงานการประเมินผลกระทบ
สิ่งแวดล้อม ซึ่งองค์กรภาคประชาชนเห็นว่าเป็นการละเมิดรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฯ มาตรา ๕๘ ที่ก�าหนดให้รัฐ
ต้องด�าเนินการให้มีการศึกษาและประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมและรับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้เสียก่อนการอนุมัติ
หรืออนุญาตโครงการ
นอกจากนี้ ในทางปฏิบัติ หน่วยงานของรัฐเปิดรับฟังความคิดเห็นของประชาชนและผู้มีส่วนได้เสียต่อร่างพระราชบัญญัติฯ
โดยการให้แสดงความคิดเห็นผ่านเว็บไซต์ ภายใน ๑๕ วัน ตามแนวทางขั้นต�่าตามมติคณะรัฐมนตรี ซึ่งองค์กรภาคประชาชน
เห็นว่า เป็นช่องทางและระยะเวลาที่น้อยเกินไปเมื่อเทียบกับความส�าคัญและผลกระทบต่อประชาชนในวงกว้าง
๓๘๓
๑.๔ กฎหมายและค�าพิพากษาที่เอื้ออ�านวยต่อสิทธิของประชาชน
ก. เมื่อวันที่ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๕๙ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและหัวหน้า คสช. ได้ออกค�าสั่งหัวหน้า
คสช. ที่ ๗๒/๒๕๕๙ สั่งห้ามหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่ออายุประทานบัตรและใบอนุญาต และให้ผู้ประกอบการเหมืองแร่ทองค�า
ระงับการประกอบกิจการตั้งแต่วันที่ ๑ มกราคม ๒๕๖๐ เพื่อแก้ปัญหาผลกระทบจากการท�าเหมืองแร่ทองค�า ทั้งนี้
การประกอบกิจการเหมืองแร่ทองค�าในประเทศไทยได้รับการร้องเรียนจากหลายชุมชนว่า มีผลกระทบต่อสภาพแวดล้อม และสุขภาพ
อนามัยของประชาชนที่อาศัยอยู่ในบริเวณใกล้เคียงเป็นอย่างมาก
๓๘๒ รายงานข้อเสนอแนะที่ ๕/๒๕๖๐ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ.
๓๘๓ แถลงการณ์เครือข่ายประชาชนเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนเรื่อง ข้อเสนอภาคประชาชนต่อการจัดทาร่างกฎหมายพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. ....
(หมวดการจัดท�ารายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม).
198 | รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี ๒๕๖๐
