Page 190 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2560
P. 190
บทที่ ๖ การประเมินสถานการณ์ด้าน
สิทธิมนุษยชนใน ๕ ประเด็นร่วม
“คุ้มครอง-เคารพ-เยียวยา” (United Nations Guiding Principles on Business and Human Rights: Implementing
the United Nations “Protect, Respect and Remedy” Framework : UNGPs) และมีการผลักดันให้ประเทศต่าง ๆ
๓๖๔
น�าหลักการชี้แนะ UNGPs ไปใช้ให้เกิดผลในประเทศของตน ในขณะที่ช่วงเวลาใกล้เคียงกัน คือ ในปี ๒๕๕๓ องค์การ
สหประชาชาติ ได้ประกาศข้อตกลงโลกแห่งสหประชาชาติ (United Nations Global Compact: UNGC) ซึ่งเป็นมาตรการ
โดยความสมัครใจของภาคธุรกิจภายใต้หลักการใหญ่ ได้แก่ เรื่อง สิทธิมนุษยชน แรงงาน สิ่งแวดล้อม และการต่อต้านการ
คอรัปชั่น
ในช่วงปี ๒๕๖๐ รัฐบาลได้ด�าเนินนโยบายและมาตรการ ตลอดจนการปรับปรุงกฎหมายที่ส�าคัญหลายประการที่
เกี่ยวข้องกับการป้องกันและแก้ไขปัญหาผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนที่เกิดจากการด�าเนินธุรกิจ อาทิ
บทบัญญัติเกี่ยวกับสิทธิแรงงานในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ ซึ่งได้ประกาศใช้เมื่อวันที่ ๖ เมษายน ๒๕๖๐ ได้มีบทบัญญัติ
ด้านแรงงานอันเกี่ยวเนื่องกับการด�าเนินธุรกิจปรากฏตามมาตรา ๓๐ ที่มิให้มีการเกณฑ์แรงงาน เว้นแต่โดยอาศัยอ�านาจ
ตามบทบัญญัติแห่งกฎหมาย และมาตรา ๔๒ ที่ระบุถึงเสรีภาพในการรวมกันเป็นสมาคม สหกรณ์ สหภาพ ชุมชน หรือ
๓๖๕
หมู่คณะอื่น ๓๖๖
๓๖๔ “การคุ้มครอง (protect)” รัฐมีหน้าที่ในการคุ้มครองทุกคนภายใต้เขตอ�านาจรัฐ (jurisdiction) มิให้เกิดการละเมิดสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวข้องกับการด�าเนินธุรกิจ รัฐจะต้องมีกระบวนการที่
เหมาะสมในการปกป้อง สืบสวนสอบสวน ลงโทษ และเยียวยาผ่านนโยบาย กฎหมาย ระเบียบ และข้อบังคับที่มีประสิทธิภาพ บทที่
“การเคารพ (respect)” ธุรกิจมีความรับผิดชอบในการเคารพสิทธิมนุษยชน โดยบริษัทต้องรู้และแสดง (know and show) ว่าตนได้เคารพสิทธิมนุษยชน บริษัทต้องรู้ผลกระทบ หลีกเลี่ยง ๖
การละเมิดสิทธิมนุษยชนของบุคคลต่างๆ ในทุกที่ที่มีการประกอบกิจการ ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจขนาดใดหรือธุรกิจประเภทใด และระบุผลกระทบที่จะเกิดขึ้น ถ้าบริษัทพบว่าเป็นสาเหตุหรือเป็น
ส่วนหนึ่งของผลกระทบทางลบต่อสิทธิมนุษยชน บริษัทต้องจัดให้มีหรือมีส่วนในกระบวนการเยียวยาที่มีประสิทธิภาพ
“การเยียวยา (remedy)” เมื่อเกิดการละเมิดสิทธิมนุษยชนขึ้น รัฐต้องมีกระบวนการที่ท�าให้แน่ใจได้ว่าเหยื่อ/ผู้เสียหายสามารถเข้าถึงการเยียวยาที่มีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะเป็นกลไกทาง
ศาลหรือกลไกที่นอกเหนือจากศาล หรือกระบวนการทางปกครอง และเมื่อปรากฏว่า ธุรกิจกระท�าหรือมีส่วนท�าให้เกิดผลกระทบทางลบต่อสิทธิมนุษยชน บริษัทถูกคาดหวังให้ริเริ่มหรือ
เป็นส่วนหนึ่งในกระบวนการบรรเทาผลกระทบต่อบุคคล/ชุมชนในระดับปฏิบัติการที่มีประสิทธิภาพ.
๓๖๕ มาตรา ๓๐ การเกณฑ์แรงงานจะกระท�ามิได้ เว้นแต่โดยอาศัยอ�านาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายที่ตราขึ้นเพื่อป้องกันภัยพิบัติสาธารณะ หรือในขณะที่มีการประกาศสถานการณ์ฉุกเฉิน
หรือประกาศใช้กฎอัยการศึก หรือในระหว่างเวลาที่ประเทศอยู่ในภาวะสงครามหรือการรบ.
๓๖๖ มาตรา ๔๒ บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการรวมกันเป็นสมาคม สหกรณ์ สหภาพ องค์กร ชุมชน หรือหมู่คณะอื่น
การจ�ากัดเสรีภาพตามวรรคหนึ่งจะกระท�ามิได้ เว้นแต่โดยอาศัยอ�านาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายที่ตราขึ้นเพื่อคุ้มครองประโยชน์สาธารณะ เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อย หรือศีลธรรม
อันดีของประชาชน หรือเพื่อการป้องกันหรือขจัดการกีดกันหรือการผูกขาด.
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ | 189
