Page 161 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2560
P. 161
นอกจากนั้น โดยที่มีความจ�าเป็นที่จะต้องสร้างความชัดเจนของการปฏิบัติงาน และโครงสร้างระหว่างส�านักงาน
ต�ารวจแห่งชาติ ตามพระราชบัญญัติคนเข้าเมือง พ.ศ.๒๕๒๒ กับหน่วยงานอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ท�าให้คณะรัฐมนตรี
๓๐๗
๓๐๘
มีมติเมื่อวันที่ ๑๐ มกราคม ๒๕๖๐ จัดตั้งคณะกรรมการคัดกรองบุคคล และน�าเสนอแนวทางการแก้ไขปัญหา โดยพยายาม
ปรับปรุงการเสนอแนวทาง “การคัดกรองเข้าเมือง” เป็นหน้าที่ของส�านักงานตรวจคนเข้าเมือง (ตรวจ/คัดกรองลักษณะของ
บุคคลก่อนการเข้าเมือง) และ “การดูแลบุคคลที่อยู่ภายในประเทศ” เป็นหน้าที่ของกระทรวงมหาดไทย (การดูแลบุคคล
ที่ปรากฏตัวในประเทศไทย และมีปัญหาสถานะบุคคล) ๓๐๙
ทั้งนี้ การตรวจสอบยังพบว่า ลักษณะการปฏิบัติงานในด้านการทะเบียนราษฎร์ ณ ปัจจุบัน ผู้ปฏิบัติงานยังยึดติด
แบบฟอร์ม/แบบบันทึก ในกรณีที่มีการท�าเอกสารสูญหาย และมีการขอคัดเอกสารดังกล่าวจากส�านักทะเบียนราษฎร
ทั้ง ๆ ที่เอกสารอื่น ๆ ที่มีอยู่ก็มีข้อมูลที่ส�าคัญหรือจ�าเป็นแล้ว ไม่จ�าเป็นต้องขอแบบฟอร์ม/แบบบันทึก (ซึ่งไม่มีระเบียบ
รองรับ) จนท�าให้เกิดความคุ้นชินในการปฏิบัติและเข้าใจกันไปเอง จนสร้างภาระโดยไม่จ�าเป็นในการพิสูจน์สถานะบุคคล
ซึ่งในภายหลังกระทรวงมหาดไทยก็ออกค�าสั่งให้รับรองเอกสารต่าง ๆ (อาทิ ใบ ท.ร. ๑๐๐)
ในกรณีการจ�าหน่ายรายการบุคคลออกจากทะเบียนราษฎร โดยเหตุที่มีการสงสัยเรื่องข้อมูลหรือการขาดหลักฐาน
ที่ชัดเจนเกี่ยวกับการก�าหนดรายการบุคคลในทะเบียนราษฎร หากมีการพิสูจน์ภายหลัง กฎหมายก�าหนดให้บุคคลสามารถ
ขอคืนรายการบุคคลได้ หรือหากมีการทุจริต หากมีการยกเลิกการจ�าหน่ายรายการบุคคลแล้วก็สามารถขอเพิ่ม
๓๑๐
ชื่อบุคคลใหม่ (ได้เลขประจ�าตัวบุคคลใหม่) ได้ ทั้งนี้ ยังพบว่า ในปี ๒๕๖๐ มีชนกลุ่มน้อยหรือกลุ่มชาติพันธุ์ในหลายกรณี
๓๑๑
ถูกจ�าหน่ายรายการบุคคล และการระงับการเคลื่อนไหวทางทะเบียนราษฎรแบบกลุ่มหรือรวมทั้งหมด ซึ่งส่งผลกระทบต่อ
๓๐๗ ประเทศไทย ประกาศใช้กฎหมายคนเข้าเมือง ปี ๒๔๗๐ ดังนั้น การเข้ามาของบุคคลต่างด้าวก่อนเวลานั้นให้สันนิษฐานเป็นบุคคลสัญชาติไทย
๓๐๘ อาทิ การใช้อ�านาจตามมาตรา ๑๗ พระราชบัญญัติคนเข้าเมือง พ.ศ.๒๕๒๒ บัญญัติว่า “ในกรณีพิเศษเฉพาะเรื่อง รัฐมนตรีโดยอนุมัติของคณะรัฐมนตรีจะอนุญาตให้คนต่างด้าวผู้ใดหรือ
จ�าพวกใดเข้ามาอยู่ในราชอาณาจักรภายใต้เงื่อนไขใด ๆ หรือจะยกเว้นไม่จ�าเป็นต้องปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้ ในกรณีใด ๆ ก็ได้” ก�าหนดให้เป็นการเสนอของรัฐมนตรีว่าการกระทรวง
มหาดไทยเป็นส�าคัญ
๓๐๙ เอกชัย ปิ่นแก้ว, รายงานสรุปการสัมมนาแลกเปลี่ยน “ประสบการณ์การจัดการการย้ายถิ่น ผู้หลบหนีเข้าเมืองและผู้ลี้ภัย” และการประชุมเชิงปฏิบัติการ “กลไกการคัดกรอง การจัดการย้ายถิ่น
ผู้หลบหนีเข้าเมือง และผู้ลี้ภัยตามมติคณะรัฐมนตรี วันที่ ๑๐ มกราคม ๒๕๖๐” ร่วมจัดโดย กสม. สถานเอกอัครราชทูตแคนาดาประจ�าประเทศไทย และโครงการอไซลัมแอคเซส
ประจ�าประเทศไทย วันที่ ๒๐ - ๒๒ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ ณ โรงแรมเรมบรานท์ สุขุมวิท ๑๘ กรุงเทพฯ
๓๑๐ มาตรา ๙๗ หากมีการจ�าหน่ายโดยเหตุที่ไม่แสดงตน แล้วสามารถแสดงหลักฐานใด ๆ ได้หลังจากที่มีการจ�าหน่ายแล้ว สามารถขอคืนรายการบุคคล (ได้เลขประจ�าตัวบุคคลเดิม) ได้
๓๑๑ มาตรา ๑๑๐ หากมีการจ�าหน่ายโดยเหตุของการทุจริต แล้วไม่สามารถขอคืนรายการบุคคลได้ เว้นแต่สามารถแสดงหลักฐานใหม่ได้ (การมีสูติบัตร การตรวจ DNA และอื่น ๆ)
160 | รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี ๒๕๖๐
