Page 159 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2560
P. 159
การแก้ไขปัญหาโดยกลุ่มผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่หรือภาคประชาสังคมมากยิ่งขึ้น ควบคู่กับปรับปรุง แก้ไขกฎหมาย หรือจัดท�า
มาตรการส�าคัญต่าง ๆ ที่เปิดโอกาสให้บุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติสามารถเข้าถึงสิทธิขั้นพื้นฐาน (อาทิ การรักษาพยาบาล การศึกษา
และอื่น ๆ) ได้ในขณะที่อยู่ระหว่างการพิสูจน์ หรือพัฒนาสถานะบุคคลทางกฎหมาย ท�าให้เกิดการพัฒนาคุณภาพชีวิตควบคู่
กันไป ทั้งนี้ ผลการส�ารวจความคืบหน้าในการด�าเนินงานตามมติคณะรัฐมนตรี ๑๘ มกราคม ๒๕๔๘ พบว่า ยังคงมีกลุ่มบุคคล
ที่ประสบปัญหาการไร้รัฐไร้สัญชาติซึ่งยังมิได้รับการแก้ไขปัญหา และเข้าไม่ถึงสิทธิในกลุ่มหลัก ๆ ประกอบด้วย ชนกลุ่มน้อย
๑๙ กลุ่ม (ตามมติคณะรัฐมนตรี) เด็กไร้รัฐ ไร้สัญชาติที่ได้รับการส�ารวจในสถาบันการศึกษาของรัฐ (เด็กติด G) และเอกชน
๓๐๓
(เด็กติด P) และกลุ่มคนไร้รากเหง้า (ตามการส�ารวจของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์) ซึ่งมิได้เป็น
ปัญหาที่อยู่เฉพาะใน ๔๐ จังหวัดที่มีพื้นที่คาบเกี่ยวชายแดนเท่านั้น ดังนั้น รัฐบาลจึงมีมติคณะรัฐมนตรีรวมถึงประกาศ
หรือค�าสั่งต่าง ๆ เพื่อแก้ไขปัญหาสิทธิและสถานะของบุคคล
อย่างไรก็ตาม จากการตรวจสอบและรับฟังความคิดเห็น กสม. ยังพบว่า การเชื่อมโยงระหว่างกฎหมายการทะเบียน
ราษฎร และสัญชาติ และแนวทางการพิสูจน์สถานะบุคคลตามกฎหมายสัญชาติ ยังคงมีความซับซ้อน และมีความเสี่ยงต่อ
การกระท�าความผิด หรือการทุจริต กอปรกับสถานการณ์ข้อเท็จจริงที่บุคคลมีลักษณะการใช้ชีวิตทั้งการอพยพโยกย้าย
โดยเหตุของภัยทั้งจากการกระท�าของมนุษย์ หรือภัยธรรมชาติ ความจ�าเป็นในการท�ามาหากิน หรือการตั้งครอบครัว ท�าให้การ
ปฏิบัติต่าง ๆ ยังมีข้อจ�ากัดที่ท�าให้บุคคลที่เข้าถึงสิทธิและสถานะบุคคลได้แตกต่างกัน อาทิ การขัดกันของเอกสารพิสูจน์ตนกับ
ข้อเท็จจริง เนื่องจากการพัฒนาสถานะบุคคลของบิดา-มารดา และบุตรที่ต่างกัน การปฏิบัติตามกฎหมายที่ใช้ระยะเวลานาน
ท�าให้จ�านวนบุคคลไร้รัฐ ไร้สัญชาติมีเพิ่มมากขึ้น (อาทิ กรณีบุตรที่เกิดในช่วงที่ไม่มีการส�ารวจ หรือก�าหนดสถานะ) นอกจากนั้น
ยังมีข้อเท็จจริงของการรับหรือจัดท�าเอกสารแสดงสถานะบุคคลที่มาจากการส�าคัญผิด (อาทิ การถือบัตรประจ�าตัว
แรงงาน หรือหนังสือเดินทางที่แสดงสัญชาติของประเทศเพื่อนบ้าน)
๓๐๓ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่องการสั่งให้บุคคลซึ่งไม่มีสัญชาติไทยที่เกิดในราชอาณาจักรไทยโดยบิดาและมารดาเป็นคนต่างด้าว ได้สัญชาติไทยเป็นการทั่วไป และการให้สัญชาติไทย
เป็นการเฉพาะราย (ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๒๙ ตอนพิเศษ ๑๗๗ ง วันที่ ๒๓ พฤศจิกายน ๒๕๕๕) ดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่<www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2555/E/177/50.PDF>
158 | รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี ๒๕๖๐
