Page 227 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

๒๑๐

โดยอัยการ (proprio motu) กล่าวคือ อัยการประจ าศาลสามารถเริ่มคดีหรือเริ่มการสืบสวนสอบสวนได้
ด้วยตนเองเกี่ยวกับอาชญากรรมที่อยู่ในเขตอ านาจของศาลอาญาระหว่างประเทศได้ ซึ่งในกรณีเช่นนี้

อัยการจะต้องวิเคราะห์ความหนักแน่นของข้อมูลที่ได้รับ และเพื่อวัตถุประสงค์ดังกล่าว อัยการสามารถ
แสวงหาข้อมูลเพิ่มเติมจากรัฐ องค์กรของสหประชาชาติ องค์การระหว่างรัฐบาล หรือองค์การที่มิใช่รัฐบาล
๔๔๙
หรือแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถืออื่นๆ ที่อัยการเห็นสมควรได้ ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่ก าหนดไว้
ในธรรมนูญกรุงโรมฯ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในการวินิจฉัยว่าจะเริ่มการสืบสวนสอบสวนหรือไม่ ให้อัยการ
๔๕๐
พิจารณาว่า
- ข้อมูลที่ได้รับมามีพื้นฐานที่สมเหตุผลที่จะพิจารณาได้ว่ามีการประกอบอาชญากรรม
แล้ว หรือก าลังมีการประกอบอาชญากรรมภายในเขตอ านาจของศาลหรือไม่
- คดีได้รับหรือจะมีการรับคดีไว้พิจารณาโดยรัฐซึ่งมีเขตอ านาจเหนือคดีนั้นหรือไม่

หรือคดีนั้นได้รับการสืบสวนสอบสวนโดยรัฐซึ่งมีเขตอ านาจเหนือคดีและรัฐได้ตัดสินใจที่จะไม่ฟ้องร้อง
ด าเนินคดีบุคคลที่เกี่ยวข้อง เว้นแต่การตัดสินใจนั้นเป็นผลมาจากความไม่สมัครใจหรือความไม่สามารถ
๔๕๑
ของรัฐอย่างแท้จริงที่จะฟ้องร้องด าเนินคดีหรือไม่
- เมื่อได้ค านึงถึงความรุนแรงของอาชญากรรมและประโยชน์ของผู้เสียหายแล้ว มีเหตุผล

ที่มีหลักฐานสนับสนุนเพียงพอที่จะเชื่อว่าการสืบสวนสอบสวนนั้นจะไม่ก่อให้เกิดประโยชน์แห่งความ
ยุติธรรม
ในกรณีที่อัยการลงความเห็นว่ามีพื้นฐานที่สมเหตุผลที่จะด าเนินการสืบสวนสอบสวน
ต่อไปได้ อัยการต้องท าค าร้องเสนอต่อองค์คณะตุลาการพิจารณาเบื้องต้น เพื่อขออ านาจ
๔๕๒
ในการสืบสวนสอบสวน พร้อมกับเอกสารวัตถุสิ่งของสนับสนุนที่รวบรวมได้ ทั้งนี้ เพื่อเป็นการ
๔๕๓
คานอ านาจอัยการ
กล่าวโดยสรุปในส่วนนี้ได้ว่า ประเทศไทยไม่สามารถเสนอเรื่องการก่ออาชญากรรม
ต่อมนุษยชาติไปยังศาลอาญาระหว่างประเทศโดยตรง แต่สามารถแสดงเจตนายอมรับอ านาจศาลอาญา

ระหว่างประเทศเหนือคดีดังกล่าวเป็นการเฉพาะเจาะจง เมื่ออัยการประจ าศาลอาญาระหว่างประเทศ
เริ่มการสืบสวนสอบสวนคดีดังกล่าวเอง

ประเทศมีเขตอ านาจเหนือคดีดังกล่าวก็ตาม แต่การร้องขอให้รัฐภาคีของธรรมนูญกรุงโรมฯ ด าเนินการเช่นนั้นย่อมมิใช่
เรื่องง่าย เนื่องจากการด าเนินการเช่นนั้นอาจเป็นการแทรกแซงหรือก้าวก่ายกิจการภายในของประเทศไทย และ
โดยทั่วไป ไม่มีรัฐภาคีใดที่ประสงค์จะกระท าเช่นนั้นเพราะอาจกระทบต่อความสัมพันธ์ระหว่างประเทศได้ นอกจากนี้
การเสนอเรื่องผ่านคณะมนตรีความมั่นคง (the Security Council) ก็มิใช่เรื่องง่ายเช่นกัน เนื่องจากมีกระบวนการและ
ขั้นตอนที่ยุ่งยากและซับซ้อนเป็นอย่างมาก อีกทั้งต้องใช้ระยะเวลาในการด าเนินการที่ยาวนานมาก
๔๔๙ Rome Statute, Article 15 Prosecutor, paragraph 2.
๔๕๐ Part 5 INVESTIGATION AND PROSECUTION. Rome Statute, Article 53 Initiation of an
investigation, paragraph 1.
๔๕๑
Rome Statute, Article 17 Issues of admissibility, paragraph 1.
๔๕๒
Rome Statute, Article 15 Prosecutor, paragraph 3.
๔๕๓
โปรดดู ปกป้อง ศรีสนิท, ค าอธิบายกฎหมายอาญาระหว่างประเทศ, กรุงเทพ: โครงการต าราและเอกสาร
ประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ๔๑๙, น. ๒๒๗.