Page 224 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

๒๐๗

ที่ได้รับ เพื่อความมุ่งประสงค์นี้ อัยการอาจแสวงหาข้อมูลเพิ่มเติมจากรัฐ องค์กรของสหประชาชาติ
องค์การระหว่างรัฐบาล หรือองค์การที่มิใช่รัฐบาล หรือแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถืออื่นๆ ที่อัยการเห็นสมควร

และอาจได้รับค าเบิกความเป็นลายลักษณ์อักษร หรือค าเบิกความด้วยวาจา ณ ที่ตั้งศาลอาญาระหว่าง
๔๔๑
ประเทศ
อย่างไรก็ตาม ดังที่ก าหนดไว้ในข้อ ๑๒ วรรคสอง ของธรรมนูญกรุงโรมฯ การใช้
เขตอ านาจศาลอาญาระหว่างประเทศโดยการเริ่มคดีโดยรัฐภาคีและโดยอัยการ ตกอยู่ภายใต้ “เงื่อนไข
บังคับก่อน” (preconditions) หากรัฐดังต่อไปนี้รัฐใดรัฐหนึ่งหรือมากกว่าเป็นภาคีของธรรมนูญกรุงโรมฯ
๔๔๒
หรือยอมรับเขตอ านาจของศาล
ก) รัฐเจ้าของดินแดนซึ่งการกระท าที่เป็นปัญหาได้เกิดขึ้นในดินแดนหรือรัฐที่จดทะเบียน
เรือหรืออากาศยาน หากอาชญากรรมได้กระท าขึ้นบนเรือหรืออากาศยานดังกล่าว

ข) รัฐซึ่งบุคคลที่ถูกกล่าวหาว่าประกอบอาชญากรรมถือสัญชาติ
โดยนัยดังกล่าว จะเห็นได้ว่าธรรมนูญกรุงโรมฯ เปิดโอกาสให้รัฐที่ยังมิได้ให้สัตยาบันหรือ
แสดงความยินยอมที่จะผูกพันตามธรรมนูญกรุงโรมฯ (Non-State Party) ใช้สิทธิประโยชน์ตามที่ก าหนด
ไว้ในธรรมนูญกรุงโรมฯ ก่อนที่รัฐจะให้สัตยาบันหรือแสดงความยินยอมใดๆ ได้โดยส่งมอบค าประกาศ

ให้แก่นายทะเบียนประจ าศาลอาญาระหว่างประเทศ อันเป็นการแสดงเจตนายอมรับอ านาจศาลส าหรับ
กรณีอาชญากรรมร้ายแรงคดีใดคดีหนึ่ง (ที่อยู่ในเขตอ านาจของศาล) หรือยอมรับอ านาจศาล “เป็นการ
๔๔๓
เฉพาะคราว” (ad hoc acceptance) ก็ได้ ดังที่ก าหนดไว้ในข้อ ๑๒ วรรคสาม แห่งธรรมนูญกรุงโรมฯ
ในกรณีเช่นนั้น ศาลอาญาระหว่างประเทศก็จะมีเขตอ านาจเหนือความผิดหรืออาชญากรรมที่ได้กระท า

บทที่ ๕ขึ้นในรัฐนั้นได้โดยทันที การเสนอเรื่องดังกล่าวยังเป็นการแสดงให้เห็นถึงเจตจ านงของรัฐ (ที่ยังมิได้
ให้สัตยาบันธรรมนูญกรุงโรมฯ นั้น) ที่จะผูกพันตามธรรมนูญกรุงโรมฯ ต่อไปในอนาคต
นอกจากนี้ ศาลอาญาระหว่างประเทศยังอาจปฏิบัติหน้าที่และใช้อ านาจตามที่ก าหนดไว้
ในธรรมนูญกรุงโรมฯ เหนือดินแดนของรัฐภาคี และเหนือดินแดนของรัฐอื่นใดตาม “ความตกลงพิเศษ”
๔๔๔
(special agreement) อีกด้วย
ดังนั้น แม้ประเทศไทยจะยังมิได้ผูกพันตามธรรมนูญกรุงโรมฯ อย่างเป็นทางการหรือ
ในทางกฎหมาย และยังมิได้อยู่ภายใต้เขตอ านาจของศาลอาญาระหว่างประเทศ แต่ประเทศไทยก็สามารถ

๔๔๐ ตัวอย่างของการเริ่มคดีโดยอัยการ เช่น กรณีการก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติในประเทศไอเวอรี่โคสต์
กรณีการก่ออาชญากรรมสงครามในประเทศโคลัมเบีย กรณีการก่ออาชญากรรมตอมนุษยชาติในประเทศเคนยา
๔๔๑
Rome Statute, Article 15 Prosecutor, paragraph 2.
๔๔๒ Rome Statute, Article 12 Preconditions to the exercise of jurisdiction, paragraph 2.

๔๔๓ Rome Statute, Article 12 Preconditions to the exercise of jurisdiction, paragraph 3.
“3. If the acceptance of a State which is not a Party to this Statute is required under
paragraph 2, that State may, by declaration lodged with the Registrar, accept the exercise of
jurisdiction by the Court with respect to the crime in question. The accepting State shall cooperate
with the Court without any delay or exception in accordance with Part 9”.
๔๔๔
Rome Statute, Article 4 Legal status and powers of the Court, paragraph 2.
“2. The Court may exercise its functions and powers, as provided in this Statute, on the
territory of any State Party and, by special agreement, on the territory of any other State.”