Page 202 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546
P. 202
๑๘๕
ในการด าเนินการสอบสวนสอบสวนหาผู้กระท าความผิดมาลงโทษแต่อย่างใด ท้ายที่สุด ในแทบ
ทุกกรณีของเรื่องร้องเรียน เมื่อครบหนึ่งปีนับแต่การรับแจ้งความร้องทุกข์และการท าการสอบสวน
พนักงานสอบสวนสรุปจะสรุปส านวนว่ายังไม่รู้ตัวผู้กระท าความผิดว่าเป็นใคร อยู่ที่ใด และมีความเห็น
ให้ “งดการสอบสวน” และส่งส านวนการสอบสวนให้พนักงานอัยการพิจารณาต่อไป อีกทั้งเมื่อได้รับ
ส านวนการสอบสวนของพนักงานสอบสวนแล้ว พนักงานอัยการก็จะท าหนังสือสั่งการให้“งดการ
สอบสวน” ตามความเห็นของพนักงานสอบสวนโดยทันที
๔.๑.๓ ควำมเดือดร้อนเสียหำยหรือผลกระทบที่ได้รับตำมเรื่องร้องเรียนอันเป็น
กรณีศึกษำ
ผลลัพธ์ในภาพรวมของการด าเนินการตามแผนการด าเนินการเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย
ตามนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด คือการสูญเสียที่เกิดขึ้นแก่
บุคคลที่เป็นเป้าหมายและพื้นที่ที่เป็นเป้าหมาย ผลกระทบโดยตรง คือ การสูญเสียชีวิตและทรัพย์สิน
ของผู้เสียหาย ตลอดจนชื่อเสียงเกียรติยศของผู้เสียหายที่ถูกกล่าวหาว่าร่ ารวยจากการค้ายาเสพติดหรือ
เกี่ยวข้องกับยาเสพติด กล่าวคือ ผู้เสียหายตามเรื่องร้องเรียนส่วนใหญ่จะถูกสังหารหรือฆาตกรรม
ด้วยการยิงโดยอาวุธปืน ในขณะที่ผู้เสียหายอีกส่วนหนึ่งหายตัวไปโดยคาดว่าถูกอุ้มหายและไม่รู้ชะตากรรม
จนกระทั่งปัจจุบัน ผลกระทบโดยอ้อมต่อครอบครัวของผู้เสียหาย คือ การสูญเสียผู้น าครอบครัวอันน ามา
ซึ่งความปวดร้าวและความทุกข์ระทมกับการเสียชีวิตของผู้เสียหายในสภาพการณ์เช่นนี้ ส่งผลกระทบ
เป็นลูกโซ่ต่อวิถีชีวิตของบุคคลในครอบครัวของผู้เสียหายที่ต้องเปลี่ยนแปลงไปโดยสิ้นเชิง เนื่องจาก
ถูกสังคมและคนรอบข้างตราหน้าว่าเป็นครอบครัวที่เกี่ยวข้องกับยาเสพติด และการด ารงชีพก็เป็นไปด้วย
ความยากล าบาก และไม่สามารถส่งเสียให้บุตรของผู้เสียหายได้รับการศึกษาต่อไปตามปกติได้ ครอบครัว
ของผู้เสียหายบางรายยังมีปัญหาครอบครัวแตกแยกตามมาอีกด้วย นอกจากนี้ ญาติของผู้เสียหายก็ได้รับ
ผลกระทบเช่นกันจากการสูญเสียบุตรหลานของตนในสภาพการณ์เช่นนี้ กล่าวได้ว่า ผู้ได้รับความเสียหาย
จากการด าเนินการเพื่อให้เป็นไปตามนโยบายของรัฐบาลในการปราบปรามยาเสพติดได้แก่ประชากร
พลเรือนทั่วทุกพื้นที่ของประเทศไทย
นอกจากผลลัพธ์ในแง่การสูญเสียของผู้เสียหายและครอบครัวหรือญาติของผู้เสียหาย
ดังกล่าวข้างต้นแล้ว ในแง่ของการช่วยเหลือทางคดีความ พนักงานสอบสวนก็มิได้ให้การคุ้มครองสิทธิ
แก่ผู้เสียหาย ครอบครัวของผู้เสียหายหรือญาติของผู้เสียหายแต่อย่างใด ดังที่ได้กล่าวแล้วข้างต้น เมื่อครบ
เวลาหนึ่งปีของการสอบสวน พนักงานสอบสวนจะท าสรุปส านวนเห็นควรให้งดการสอบสวนส่งให้พนักงาน
อัยการ และพนักงานอัยการก็สั่งการให้งดการสอบสวนตามที่พนักงานสอบสวนเสนอมา
ด้วยความไม่มั่นใจในการท าการสอบสวนของพนักงานสอบสวน (เนื่องจากในเรื่อง
ร้องเรียนหลายๆ เรื่องมีพยานหรือผู้อยู่ในเหตุการณ์ยืนยันว่าผู้ลงมือยิงผู้เสียหายเป็นเจ้าหน้าที่ต ารวจ)
ญาติของผู้เสียหายบางรายจึงต้องไปร้องขอต่อกรมสอบสวนคดีพิเศษให้รับเรื่องร้องทุกข์ของตนเป็นคดี
พิเศษดังที่ได้ยกตัวอย่างไว้ข้างต้น ในขณะที่ญาติของผู้เสียหายบางรายก็ด าเนินการฟ้องร้องผู้กระท า
ความผิดเป็นคดีอาญาต่อศาล ในกรณีที่มีพยานหลักฐานชัดเจนว่ารู้ตัวผู้ยิงผู้เสียหายหรือท าให้ผู้เสียหายถึง
แก่ความตาย ดังที่ได้ยกตัวอย่างไว้ข้างต้นเช่นกัน ในขณะที่ครอบครัวหรือญาติของผู้เสียหายจ านวนไม่น้อย