Page 31 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

(๖) อนุสัญญาต่อต้านการทรมานและการประติบัติหรือการลงโทษอื่นที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรมหรือ
ที่ย�่ายีศักดิ์ศรี (Convention against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading

Treatment or Punishment: CAT)
(๗) อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิของคนพิการ (Convention on the Rights of Persons with Disabilities:
CRPD)

(๘) อนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยการคุ้มครองบุคคลทุกคนจากการหายสาบสูญโดยถูกบังคับ
(International Convention for the Protection of All Persons from Enforced

Disappearance: CED) 6
(๙) อนุสัญญาว่าด้วยการคุ้มครองสิทธิของแรงงานโยกย้ายถิ่นฐานและสมาชิกในครอบครัว
(Convention on the Protection of the Rights of Migrants Workers and Member

of their Families: CMW) 7

ประเด็นที่ส�าคัญที่สุดในแง่กลไกการบังคับใช้พันธกรณีที่เกิดจากสนธิสัญญาทั้ง ๙ ฉบับข้างต้น
คือ การจัดตั้งหน่วยงานโดยเฉพาะในรูปแบบคณะกรรมการเพื่อการก�ากับดูแลการอนุวัติการและความก้าวหน้าในการ
อนุวัติการตามพันธกรณี โดยประเทศสมาชิกมีหน้าที่ต้องจัดท�ารายงานการอนุวัติการตามอนุสัญญาที่ได้เข้าเป็นภาคีไปยัง

คณะกรรมการประจ�าแต่ละอนุสัญญาตามระยะเวลาที่ก�าหนด แต่ส�าหรับการพิจารณาเรื่องราวร้องเรียนกรณีที่ประเทศสมาชิก
ไม่ปฏิบัติตามพันธกรณีนั้น มักมีเงื่อนไขที่ประเทศสมาชิกต้องเข้าเป็นภาคีในพิธีสารเลือกรับ (Optional protocol) ที่ก�าหนด
กระบวนการส่งเรื่องราวร้องเรียน เช่น กรณีอนุสัญญาสิทธิเด็กที่มีพิธีสารเลือกรับฉบับที่ ๓ ก�าหนดเงื่อนไขและกระบวนการ

ส่งเรื่องราวร้องเรียน หรือไม่ตั้งข้อสงวนต่อบทบัญญัติว่าด้วยการส่งเรื่องราวร้องเรียนที่ก�าหนดไว้ในอนุสัญญานั้น เช่น กรณี
อนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ เป็นต้น

๒.๓ กลไกและมาตรฐานสิทธิมนุษยชนระดับภูมิภาค

กลไกระดับภูมิภาคถือเป็นประเด็นหลักในการศึกษาวิเคราะห์ในรายงานฉบับนี้ เนื่องจากพันธกรณีด้าน
สิทธิมนุษยชนในอาเซียนมีพัฒนาการหรือแรงขับเคลื่อนที่ส�าคัญจากกลไกสิทธิมนุษยชนในอาเซียน ในหัวข้อนี้จึงจะ

วิเคราะห์ถึงโครงสร้างและรูปแบบกลไกสิทธิมนุษยชนในภูมิภาคอื่นเพื่อเป็นข้อมูลเปรียบเทียบกับกลไกสิทธิมนุษยชนใน
อาเซียนที่จะกล่าวถึงในบทต่อไป

ปฏิญญาและแผนงานแห่งกรุงเวียนนา (VDPA) รับรองความส�าคัญของกลไกสิทธิมนุษยชนระดับภูมิภาคว่า
“มีบทบาทส�าคัญในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน โดยกลไกเหล่านี้ควรเสริมสร้างมาตรฐานสากลและการคุ้มครอง

6 ประเทศไทยร่วมเป็นภาคีสมาชิกแล้ว แต่ยังไมได้ให้สัตยาบัน
7
ประเทศไทยยังไม่เป็นภาคีสมาชิกในอนุสัญญาดังกล่าว

30
ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติ