Page 88 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2559
P. 88
มีหลักการและเหตุผลที่สอดคล้องกันคือ ความก้าวหน้า
ของเทคโนโลยีการติดต่อสื่อสารท�าให้การเก็บใช้และ
เปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลสามารถท�าได้โดยง่ายสะดวกรวดเร็ว
แต่อาจน�ามาซึ่งความเดือดร้อนร�าคาญหรือความเสียหาย
ในกรณีที่มีการน�าไปแสวงหาผลประโยชน์หรือเปิดเผย
โดยไม่ได้รับความยินยอมหรือแจ้งล่วงหน้าแม้ว่าจะได้มี
กฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลในบางเรื่อง แต่ก็ยัง
ไม่มีหลักเกณฑ์กลไกหรือมาตรการก�ากับดูแลเกี่ยวกับการ
ให้ความคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลที่เป็นหลักการทั่วไป
จึงจ�าเป็นต้องตรากฎหมายนี้ใช้บังคับ นอกจากนี้ มีบทบัญญัติที่ใกล้เคียงกัน เช่น การก�าหนดนิยามค�าว่า “ข้อมูล
ส่วนบุคคล” และ “ผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคล” การก�าหนดให้เป็นกฎหมายกลางว่าด้วยการคุ้มครองข้อมูล
ส่วนบุคคล การก�าหนดที่มาองค์ประกอบและคุณสมบัติของคณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล การก�าหนด
หลักการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลทั้งในขั้นตอนการเก็บใช้และเปิดเผย การก�าหนดสิทธิของเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคล การก�าหนด
หน้าที่ของผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคล การก�าหนดขั้นตอนและการพิจารณาเรื่องร้องเรียน การก�าหนดความรับผิด เป็นต้น
แต่อย่างไรก็ตาม ตามแนวทางการยกร่างพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลฯ ดังกล่าว ยังมีข้อห่วงกังวลหลาย
ประการที่ไม่อาจท�าให้เกิดการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลได้อย่างเหมาะสม โดยเฉพาะการก�าหนดรายละเอียดและหลักการ
ขอความยินยอมจากเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลทั้งในขั้นตอนการเก็บ ใช้และเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคล ซึ่งในแง่หนึ่งเป็นการให้
ความคุ้มครองแก่เจ้าของข้อมูลส่วนบุคคล แต่ในอีกแง่หนึ่ง ก็เป็นขั้นตอนที่อาจสร้างภาระให้กับผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคลด้วย
นอกจากนี้ ยังมีข้อห่วงกังวลต่อการก�าหนดข้อยกเว้นในการด�าเนินการต่อข้อมูลส่วนบุคคลที่มีขอบเขตอย่างกว้างขวาง
จนอาจท�าให้เกิดผลกระทบต่อหลักการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลเกินความจ�าเป็นโดยพลการ ๙๕
๓.๓.๓ สถานการณ์ปี ๒๕๕๙
ดังที่กล่าวมาแล้วว่า สิทธิในความเป็นส่วนตัวและ สถานการณ์ด้านสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
การคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลได้รับการรับรองในรัฐธรรมนูญ
๙๖
แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๓๕
และในร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช
๙๗
.... (ฉบับลงประชามติ) มาตรา ๓๒ หากพิจารณาบทบัญญัติ
ทั้งสองประการ จะเห็นได้ว่ามีความแตกต่างกันอยู่บ้าง กล่าวคือ
๙๕ ร่างพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. .... (ส�านักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณาแล้วเรื่องเสร็จที่ ๑๑๓๕/๒๕๕๘)
มาตรา ๑๗ ผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคลจะกระท�าการเก็บรวบรวม ใช้ หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลไม่ได้หากเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลไม่ได้ให้ความยินยอม บทที่
๓
ไว้ก่อนหรือในขณะนั้น เว้นแต่บทบัญญัตินี้หรือกฎหมายอื่นบัญญัติให้กระท�าได้
การขอความยินยอมต้องท�าเป็นหนังสือหรือท�าโดยผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ เว้นแต่โดยสภาพไม่อาจขอความยินยอมด้วยวิธีการดังกล่าวได้
...........
มาตรา ๒๑ ห้ามมิให้ผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคลท�าการเก็บรวบรวมข้อมูลส่วนบุคคลโดยไม่ได้รับความยินยอมจากเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคล เว้นแต่
(๑) ...........
(๔) เป็นการปฏิบัติตามกฎหมาย
(๕) กรณีอื่นตามที่ก�าหนดในกฎกระทรวง
๙๖ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๓๕
สิทธิของบุคคลในครอบครัว เกียรติยศ ชื่อเสียง ตลอดจนความเป็นอยู่ส่วนตัวย่อมได้รับความคุ้มครอง
การกล่าวหรือไขข่าวแพร่หลายซึ่งข้อความหรือภาพไม่ว่าด้วยวิธีใดไปยังสาธารณชน อันเป็นการละเมิดหรือกระทบถึงสิทธิของบุคคล
ในครอบครัวเกียรติยศ ชื่อเสียง หรือความเป็นอยู่ส่วนตัว จะกระท�ามิได้ เว้นแต่กรณีที่เป็นประโยชน์ต่อสาธารณะ
บุคคลย่อมมีสิทธิได้รับความคุ้มครองจากการแสวงประโยชน์โดยมิชอบจากข้อมูลส่วนบุคคลที่เกี่ยวกับตน ทั้งนี้ ตามที่กฎหมายบัญญัติ
๙๗ ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช .... (ฉบับลงประชามติ) มาตรา ๓๒
บุคคลย่อมมีสิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัว เกียรติยศ ชื่อเสียง และครอบครัว
การกระท�าอันเป็นการละเมิดหรือกระทบต่อสิทธิของบุคคลตามวรรคหนึ่ง หรือการน�าข้อมูลส่วนบุคคลไปใช้ประโยชน์ไม่ว่าในทางใด ๆ จะกระท�ามิได้ เว้นแต่โดย
อาศัยอ�านาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายที่ตราขึ้นเพียงเท่าที่จ�าเป็นเพื่อประโยชน์สาธารณะ
ซึ่งปัจจุบันเป็นไปตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ ประกาศใช้เมื่อวันที่ ๖ เมษายน ๒๕๖๐
รายงานผลการประเมินสถานการณ์ 87 ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี ๒๕๕๙
