Page 118 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2559

กับสถานการณ์ที่จะส่งผลกระทบต่อระบบสุขภาพของประเทศในระยะเวลา ๑๐ ปี รวมถึงยังได้เพิ่มเนื้อหาเกี่ยวกับสุขภาพจิต
สุขภาพทางปัญญา การอภิบาลระบบสุขภาพ และธรรมนูญสุขภาพพื้นที่ นอกจากนี้ ยังพบปัจจัยที่มีผลต่อสุขภาพที่ส่งผลกระทบ

ต่อคุณภาพชีวิตและสุขภาวะโดยรวมของประเทศ จากข้อมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ ๙ ซึ่งเป็นข้อมติเกี่ยวกับการ
จัดการและการพัฒนาที่อยู่อาศัยชุมชนและเมืองเพื่อสุขภาวะ น�้าดื่มที่ปลอดภัยส�าหรับประชาชน การสร้างเสริมสุขภาวะเด็ก
๑๘๖
ปฐมวัยด้วยการบูรณการอย่างมีส่วนร่วม และการสานพลังปราบยุงลายโดยใช้พื้นที่เป็นฐาน และยังให้ความส�าคัญในการ
พัฒนาระบบการบริหารจัดการด้านการบริการสาธารณสุขโดยเน้นให้ประชาชนสามารถเข้าถึงได้อย่างมีคุณภาพและมาตรฐาน
และพัฒนาการจัดการด้านสุขภาพของประชาชนตามกลุ่มวัย ในเดือนตุลาคม ๒๕๕๙ มีประกาศระเบียบส�านักนายกรัฐมนตรี

๑๘๗
ว่าด้วยการจัดตั้งเขตสุขภาพเพื่อประชาชน พ.ศ. ๒๕๕๙ ภายใต้ระเบียบดังกล่าวน�าไปสู่การจัดตั้งเขตสุภาพ (health
area) เพื่อประชาชน โดยหนึ่งเขตสุขภาพจะประกอบด้วย กลุ่มจังหวัดซึ่งรวมแล้วมีประชากรประมาณ ๓ - ๖ ล้านคน
รวมทั้งสิ้น ๑๓ เขตพื้นที่ ครอบคลุมทั้งประเทศ การจัดตั้งเขตสุขภาพและการจัดตั้งคณะกรรมการเขตสุขภาพถือเป็นกลไกที่ส�าคัญ

ของกระทรวงสาธารณสุขในการพัฒนาระบบบริการสุขภาพให้มีการด�าเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพ โดยเน้นการบริหารและ
ใช้งบประมาณ ตลอดจนบุคลากรด้านสาธารณสุขร่วมกันระหว่างหน่วยงานของกระทรวงสาธารณสุข ส�านักงานหลักประกันสุขภาพ
และคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพเขต และกระทรวงสาธารณสุข ได้จัดท�าแผนยุทธศาสตร์เทคโนโลยีสุขภาพระยะ ๓ ปี
๑๘๘
ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๕๙ - ๒๕๖๑ เพื่อน�าเทคโนโลยีสารสนเทศด้านสุขภาพมาพัฒนาและปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐาน เพื่อการเชื่อมโยง
และแลกเปลี่ยนข้อมูลในระบบข้อมูลสุขภาพให้มีประสิทธิภาพ โดยการใช้เทคโนโลยีดังกล่าวมาบริหารจัดการระบบสุขภาพ

จะท�าให้ผู้ป่วยได้เข้าถึงระบบบริการสุขภาพที่สะดวกและรวดเร็วยิ่งขึ้น ๑๘๙

นอกจากนี้ การบริหารจัดการกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติที่มีงบประมาณรายจ่ายในการด�าเนินการ

เพิ่มขึ้นทุกปี คณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จึงได้พิจารณาแนวทางการบริหารจัดการให้กองทุนฯ มีความยั่งยืน
ภายใต้ข้อกฎหมายของพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๕ โดยที่ยังไม่มีข้อสรุปทางกฎหมายที่ชัดเจน สถานการณ์ด้านสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม
๑๙๐
เพื่อแก้ไขปัญหาบริหารจัดการกองทุน เมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม ๒๕๕๙ หัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ได้ประกาศค�าสั่ง
หัวหน้า คสช. ที่ ๓๗/๒๕๕๙ เรื่อง ค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องและจ�าเป็นต่อการสนับสนุนและส่งเสริมการจัดบริการสาธารณสุขและ
ค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ตามกฎหมายว่าด้วยหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ซึ่งผลของค�าสั่งฉบับดังกล่าว ท�าให้เงินในกองทุนหลักประกัน

สุขภาพแห่งชาติสามารถน�าไปจ่ายให้กับหน่วยงานอื่น ๆ ที่ท�าหน้าที่สนับสนุนและส่งเสริมการจัดการบริการสาธารณสุข และ
สร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค ตลอดจนค่าใช้จ่ายอื่น ๆ เช่น การล้างไตผ่านทางช่องท้อง และการช่วยเหลือเงินเบื้องต้นแก่
ผู้ให้บริการที่ได้รับความเสียหายจากการให้บริการสาธารณสุข ของหน่วยบริการของหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จนกว่าจะมี บทที่

๑๙๑
การแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๕ ในส่วนที่เกี่ยวกับค่าใช้จ่าย แต่อย่างไรก็ตาม ๔
นักวิชาการมีข้อคิดเห็นที่แตกต่างจากของกระทรวงสาธารณสุข ในการแยกเงินเดือนบุคลากรออกจากงบประมาณเหมาจ่าย
รายหัว นอกจากนี้ ยังมีข้อคิดเห็นเพิ่มเติมว่า ควรมีการปรับองค์ประกอบคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเพื่อให้
สะท้อนถึงสัดส่วนตัวแทนผู้ให้บริการและผู้รับบริการที่เหมาะสม และควรหาแนวทางในอนาคตเพื่อบริหารกองทุน
ในกรณีที่การให้บริการสาธารณสุขมีค่าใช้จ่ายที่สูงกว่าความสามารถของงบประมาณแผ่นดินจะรองรับได้ ๑๙๒

จากข้อมูลในปี ๒๕๕๙ พบว่า การเข้าถึงสิทธิในการรับบริการสาธารณสุขของรัฐมีการพัฒนาโดยล�าดับ ประชากร
เกือบทั้งหมดของประเทศเข้าถึงสิทธิผ่านระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าตามสิทธิของตนเอง ได้แก่ ระบบหลักประกัน

สุขภาพแห่งชาติ ระบบสวัสดิการรักษาพยาบาลของข้าราชการ และระบบประกันสังคม รวมถึงสิทธิในการรับบริการในกรณี

๑๘๖ การประชุมสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ ๙/๒๕๕๙
๑๘๗ ระเบียบส�านักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการจัดตั้งเขตสุขภาพเพื่อประชาชน พ.ศ. ๒๕๕๙
๑๘๘ จาก เขตสุขภาพคืออะไร ท�าไม? เพื่อ? HSRI vs AH, โดย ฐิติมา ,๒๕๕๗, สืบค้นจาก https://www.hsri.or.th/researcher/classroom/detail/5179
๑๘๙ http://www.innews.co.th/shownews/show?newscode=708898
๑๙๐ https://www.isranews.org/2017-03-07-04-25-21/43840-25491.html
๑๙๑ ค�าสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ ๓๗/๒๕๕๙
๑๙๒ จาก แก้ กม. ๓๐ บาท ต้องไม่ลืมเจตนารมณ์หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า, ๒๕๕๙, สืบค้นจาก http://www.matichon.co.th/news/224393

รายงานผลการประเมินสถานการณ์ 117 ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี ๒๕๕๙