Page 161 - รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยแผนกลยุทธ์ด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชนของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2562

รายงานฉบับสมบูรณ์ (Final Report)

แผนกลยุทธ์ด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชนของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2562

การค้ามนุษย์ และถูกจัดอันดับให้อยู่ในอันดับขั้น Tier 2 Watch List จากกระทรวงต่างประเทศของสหรัฐฯ

(ซึ่งหากตกอยู่ในอันดับขั้น Tier 3 จะมีสิทธิที่จะถูกมาตรการกีดกันทางการค้าได้)

1.3 มิติทางด้านสิ่งแวดล้อม

ในปัจจุบัน ประเทศไทยมีฐานทรัพยากรธรรมชาติที่เริ่มเสื่อมโทรมลง ในขณะที่การจัดสรร

ทรัพยากรธรรมชาติยังไม่เป็นธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การจัดสรรทรัพยากรธรรมชาติเพื่อการดํารงชีวิต การ
ประกอบอาชีพ (ดิน ป่าไม้ น้ํา ทรัพยากรชายฝั่งทะเล และแร่) ซึ่งเกิดขึ้นจากความไม่เสมอภาคในสิทธิและ

อํานาจการจัดการทรัพยากร จึงนําไปสู่ข้อพิพาทในระดับพื้นที่ระหว่าง ภาครัฐ เอกชนและชุมชน โดยในบาง

กรณีได้นําไปสู่การใช้ความรุนแรงในการจัดการปัญหา

1.4 มิติทางด้านธรรมาภิบาล

1.4.1 ประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศที่มีปัญหาความอ่อนแอทางด้านธรรมาภิบาล โดยผลการ

ประเมินดัชนีภาพลักษณ์คอร์รัปชั่น (Corruption Perception Index: CPI) ได้คะแนนอยู่ที่ร้อยละ 38 (เต็ม

100) และถูกจัดอยู่ในอันดับที่ 76 จากอันดับทั้งหมด 168 ประเทศทั่วโลก

ปัญหาด้านธรรมาภิบาลส่งผลต่อปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชนใน 3 ระดับ โดยในระดับแรกจะเป็น

ปัญหาประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการจัดการปัญหา ซึ่งการขาดธรรมาภิบาลสะท้อนถึงปัญหาการขาด
การบูรณาการของภาครัฐ ภาคเอกชนและภาคประชาชนเพื่อแก้ไขปัญหา ในระดับที่สอง จะเป็นปัญหากลไก

การตรวจสอบภายในของภาครัฐ ที่อยู่ภายใต้ระบบอุปถัมภ์ และถูกแทรกแซงได้โดยผู้มีอิทธิพล หรือกลุ่มธุรกิจ

การขาดกลไกการตรวจสอบการดําเนินงานที่เข้มแข็ง ทําให้การดําเนินงานของภาครัฐในขั้นตอนแรกขาดแรง
กระตุ้นในการพัฒนาประสิทธิภาพการดําเนินงาน ในระดับที่สาม เจ้าหน้าที่ภาครัฐบางส่วน เข้ามามีส่วนร่วมรู้

เห็นในการกระทําความผิด เรียกได้ว่า เป็นหนึ่งในต้นตอของปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชนเสียเอง ปัญหาทั้ง

สามระดับนี้ทําให้การดูแลการจัดการปัญหาด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชนโดยภาครัฐยังมีช่องว่างในการพัฒนา
อีกมาก

1.4.2 รัฐวิสาหกิจยังขาดการกํากับดูแลการดําเนินงานที่มีประสิทธิภาพ ทําให้ผลการดําเนินงาน
ด้อยคุณภาพ และปัญหาด้านสิทธิมนุษยชนอาจจะเป็นประเด็นที่ถูกคํานึงถึงน้อยที่สุด (ยกเว้นกรณีที่มีกลุ่ม

บุคคลที่ดูแลสิทธิบางประเภท เช่น กลุ่มสหภาพแรงงานที่ดูแลสิทธิแรงงาน)

1.4.3 กฎหมายหลายฉบับยังไม่ได้มาตรฐานสากล มีปัญหาความล่าช้าในการพิจารณาตรากฎหมาย

หรือปรับปรุงกฎหมาย และ/หรือ มีปัญหาการขาดการมีส่วนร่วมจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และ/หรือ ขาดการ

วิเคราะห์อย่างรอบด้าน และ/หรือ มุ่งที่จะควบคุมมากกว่าที่จะสนับสนุนการพัฒนาในระยะยาว ซึ่งทั้งหมด
ขั้นต้น ทําให้เกิดช่องโหว่ที่ภาคธุรกิจสามารถละเมิดสิทธิของประชาชนได้ จึงควรที่จะมีหน่วยงานที่เข้ามาดูแล

4-14