Page 153 - รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยแผนกลยุทธ์ด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชนของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2562
P. 153
รายงานฉบับสมบูรณ์ (Final Report)
แผนกลยุทธ์ด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชนของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2562
สิทธิมนุษยชนของประเทศต่างๆ ทั่วโลก ได้ประเมินสถานะของ กสม. ในช่วงเดือนตุลาคม พ.ศ. 2557 และ
แสดงความวิตกต่อกระบวนการสรรหาตัวกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ การขาดความเป็นอิสระ และความ
ล้มเหลวของ กสม. ในการจัดการประเด็นสิทธิมนุษยชนต่างๆ อย่างทันท่วงที โดยเฉพาะในยุคทหารปกครอง
ประเทศ ในครั้งนั้น ICC ให้เวลา 12 เดือน เพื่อให้ กสม. ปรับปรุงแก้ไขเรื่องดังกล่าว จนกระทั่งเมื่อเดือน
พฤศจิกายน พ.ศ. 2558 ICC เสนอข้อแนะนําให้ลดสถานะหน่วยงานของไทยจากสถานะ A เป็นสถานะ B (ใน
จํานวนทั้งหมด 3 สถานะ) ทั้งนี้ กสม. จะต้องดําเนินการพัฒนาระบบและกลไกให้ตอบสนองต่อการแก้ไขหรือ
3
ปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชนตามพันธกรณีระหว่างประเทศด้านสิทธิมนุษยชน อาทิ
1) การรายงานการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนของ กสม. ยังคงมีความล่าช้าและไม่ทันต่อ
เหตุการณ์ ซึ่งพิจารณาได้จากเหตุการณ์การชุมนุมทางการเมืองที่มีการใช้ความรุนแรงและมีการละเมิดสิทธิ
มนุษยชน 2 เหตุการณ์ เมื่อปี พ.ศ. 2553 และช่วงระหว่างเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2556 - พฤษภาคม พ.ศ.
2557 ทั้งนี้ ในเหตุการณ์แรก กสม. ใช้เวลาถึง 3 ปี ในการตรวจสอบและจัดทํารายงาน และเหตุการณ์ที่ 2 ได้
เผยแพร่รายงานต่อสาธารณชนเมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2558 ทั้งนี้ กสม. พึงใช้ความระมัดระวังในการ
ทํางานและรักษาความเป็นกลางเพื่อส่งเสริมและสร้างหลักประกันในการเคารพสิทธิมนุษยชน ความเป็น
ประชาธิปไตยและการเสริมสร้างหลักนิติรัฐในทุกสถานการณ์โดยปราศจากข้อยกเว้น โดยจะต้องมีการติดตาม
การเก็บข้อมูล การออกแถลงการณ์และการเผยแพร่รายงานการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างละเอียดและ
สม่ําเสมอ โดยผ่านสื่อมวลชนอย่างทันท่วงที ยิ่งกว่านั้น กสม. ควรจะต้องมีกระบวนการติดตามผลการ
ดําเนินงานตามข้อเสนอแนะ และผลักดันให้ข้อเสนอแนะของตนมีผลในทางปฏิบัติเพื่อสร้างหลักประกันในการ
คุ้มครองบุคคลที่ถูกละเมิด ทั้งนี้ มาตรการข้างต้น โดยเฉพาะการเผยแพร่รายงานต่อสาธารณชนจะนําไปสู่การ
นําผู้กระทําผิดมาลงโทษ
2) กระบวนการสรรหาและแต่งตั้ง กสม. นั้นไม่มีบทบัญญัติตามกฎหมายเกี่ยวกับการปรึกษาหารือ
กันอย่างกว้างขวางหรือการมีส่วนร่วมของภาคประชาสังคมในกระบวนการรับสมัคร การคัดกรองและ
กระบวนการสรรหา รวมถึงการเผยแพร่โฆษณาที่ว่างเพื่อให้ได้ผู้สมัครที่มาจากภาคส่วนต่างๆ ของสังคมและ
การมีเกณฑ์ในการพิจารณาคุณสมบัติของผู้สมัครที่ชัดเจนและมีรายละเอียดเพียงพอ ทั้งนี้ กระบวนการสรรหา
ควรมีกระบวนการที่โปร่งใส เน้นการมีส่วนร่วม ให้ความสําคัญกับคุณสมบัติของผู้สมัครในการสรรหา โดย
บรรจุในประเด็นต่างๆ เหล่านี้เข้าไว้ในกฎหมายที่เกี่ยวข้อง กฎ ระเบียบหรือแนวปฏิบัติที่มีผลผูกพันตามความ
เหมาะสมเพื่อเป็นหลักประกันความเป็นอิสระและสร้างความเชื่อมั่นให้กับสาธารณชน
3) กสม. จะต้องได้รับความคุ้มครองในการทํางานของตนโดยบัญญัติไว้ในกฎหมายที่เกี่ยวข้องอย่าง
ชัดเจน เพื่อป้องกันมิให้การปฏิบัติหน้าที่โดยสุจริตของ กสม. ตกอยู่ภายใต้อิทธิพลจากภายนอก หรือถูกข่มขู่ที่
3
ผลการทบทวนสถานะของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนใน ICC. สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ที่ กสม
0008/1168 วันที่ 27 พฤศจิกายน 2558
4-6
