Page 204 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

มี “ลักษณะเฉพาะ” เป็นของตนเองแตกต่างไปจากความผิดอาญาสามัญตามประมวลกฎหมายอาญา อีกทั้งมีองค์ประกอบความผิด
เป็นของตนเอง หากแต่อาชญากรรมร้ายแรงเช่นนี้กลับมิได้ถูกก�าหนดให้เป็นฐานความผิดอาญาตามประมวลกฎหมายอาญาของ

ประเทศไทย สภาพการณ์เช่นนี้ย่อมน�ามาซึ่งอุปสรรคอย่างมากต่อการฟ้องและด�าเนินคดี เพื่อน�าตัวผู้กระท�าความผิดมาลงโทษตาม
กลไกแห่งกระบวนยุติธรรมของประเทศไทย
นอกจากนี้ ในทางข้อเท็จจริง การเรียกร้องความยุติธรรมเพื่อหาตัวผู้กระท�าความผิดมาลงโทษได้ด�าเนินการ

ตามกลไกและกระบวนการภายในของประเทศไทยอย่างครบถ้วนและสิ้นสุดลงแล้ว หากแต่ไม่สามารถอ�านวยความเป็นธรรมให้แก่
ผู้เสียหายและครอบครัวหรือญาติของผู้เสียหายได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังจะเห็นได้จากเรื่องร้องเรียนจ�านวนมากของครอบครัว
หรือญาติของผู้เสียหายว่า พนักงานสอบสวนท�าสรุปส�านวนคดี โดยเสนอความเห็นให้ “งดการสอบสวน” เสนอต่อพนักงานอัยการ

และพนักงานอัยการก็มีความเห็นพ้องตามความเห็นของพนักงานสอบสวน และท�าค�าสั่งให้ “งดการสอบสวน” ท�าให้ผู้เสียหายและ
ครอบครัวหรือญาติของผู้เสียหายยังคงไม่ได้รับความเป็นธรรม และท�าให้ผู้กระท�าความผิดและต้องรับผิดชอบต่อความเสียหายที่เกิดขึ้น
จากการด�าเนินนโยบายในการท�าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖ ยังคงลอยนวลอยู่ เพียงเพราะกระบวนการ

ยุติธรรมของประเทศไทยไม่สามารถอ�านวยความเป็นธรรมได้
ข้อเสนอแนะ

ในฐานะองค์กรระดับชาติในด้านการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ จึงควร
ด�าเนินการตามความจ�าเป็นและเหมาะสม เพื่อการน�าตัวผู้กระท�าความผิดมาลงโทษ ทั้งนี้ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
สามารถด�าเนินการได้ในสองแนวทางไปพร้อมๆ กัน ดังนี้

แนวทางที่หนึ่ง: ผลักดันให้มีการเสนอเรื่องดังกล่าวไปสู่ศาลอาญาระหว่างประเทศ

(International Criminal Court)

โดยที่การก่ออาชญากรรมต่อมนุษยชาติเป็นการก่ออาชญากรรมร้ายแรงระหว่างประเทศและอยู่นอกเหนือ
กรอบของกฎหมายไทยในปัจจุบัน อันส่งผลให้เกิด “สภาวะสุญญากาศ” ในอันที่จะเอาผิดกับบุคคลที่ต้องรับผิดชอบต่อการก�าหนด
และการด�าเนินนโยบายในการท�าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติดของรัฐบาล เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ

จึงควรผลักดันให้มีการเสนอเรื่องดังกล่าวไปสู่ศาลอาญาระหว่างประเทศซึ่งเป็นองค์กรที่มีอ�านาจหน้าที่ในการพิจารณาและพิพากษา
คดีอาญาร้ายแรงเช่นนั้นตามธรรมนูญกรุงโรมฯ
อย่างไรก็ตาม โดยที่ประเทศไทยไม่สามารถเสนอเรื่องดังกล่าวหรือฟ้องคดีดังกล่าวต่อศาลอาญาระหว่าง

ประเทศโดยตรงได้ เนื่องจากประเทศไทยยังมิได้เป็นภาคีของธรรมนูญกรุงโรมฯ การเสนอเรื่องดังกล่าวไปยังศาลอาญาระหว่าง
ประเทศจึงต้องกระท�าผ่านรัฐภาคีอื่น เพื่อให้รัฐภาคีฟ้องเป็นคดีต่อศาลอาญาระหว่างประเทศ หรือเสนอเรื่องดังกล่าวผ่านอัยการ

ประจ�าศาลอาญาระหว่างประเทศ เพื่อให้อัยการประจ�าศาลอาญาระหว่างประเทศใช้อ�านาจเริ่มคดีหรือเริ่มการสืบสวนสอบสวนด้วย
ตนเอง (proprio motu) เท่านั้น ดังนั้น คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติจึงควรเสนอเรื่องดังกล่าวผ่านอัยการประจ�าศาลอาญา
ระหว่างประเทศ ซึ่งน่าจะเป็นหนทางที่เหมาะสมและคล่องตัวกว่า

วิธีการ
ในการเสนอเรื่องดังกล่าวไปยังอัยการประจ�าศาลอาญาระหว่างประเทศ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชน
แห่งชาติอาจเสนอรายงานการเปิดเผยความจริงเกี่ยวกับการด�าเนินนโยบาย ในการท�าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติดของรัฐบาล

พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖ พร้อมท�าเรื่องเสนอต่อรัฐบาลไทยให้มอบหมายคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
ให้เป็นผู้แทนของรัฐบาลไทยในการประสานและเสนอเรื่องดังกล่าวไปยังอัยการประจ�าศาลอาญาระหว่างประเทศ

183
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖