Page 209 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546
P. 209
ท�าส�านวนคดีร่วมกับพนักงานสอบสวนตั้งแต่เริ่มแรก เพื่อเป็นการตรวจสอบถ่วงดุล (check and balance) การปฏิบัติหน้าที่ของ
พนักงานสอบสวน อันจะท�าให้การสอบสวนและท�าส�านวนคดีของพนักงานสอบสวนเป็นไปอย่างเป็นอิสระอย่างแท้จริง มีความเป็น
ภาวะวิสัย (objectivity) และปราศจากการแทรกแซงของฝ่ายการเมืองหรือบุคคลใดๆ โดยเฉพาะในคดีเกี่ยวกับกระท�าอันเป็นการ
ละเมิดสิทธิมนุษยชนร้ายแรง
ผลลัพธ์
ผู้เสียหายหรือครอบครัวของผู้เสียหายได้รับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนมากยิ่งขึ้นทั้งในแง่ของการใช้สิทธิ
ส่วนบุคคลในการด�าเนินการฟ้องร้องคดีเกี่ยวกับการกระท�าละเมิดสิทธิมนุษยชนด้วยตนเอง (ภายหลังจากที่พนักงานอัยการและ
พนักงานสอบสวนสั่งงดการสอบสวนคดี) และในแง่ของกระบวนการสืบสวนสอบสวนของพนักงานสอบสวนซึ่งมีความเป็นภาวะวิสัย
มากยิ่งขึ้น และปราศจากการแทรกแซงของฝ่ายการเมืองหรือบุคคลใดๆ
(๓) ข้อเสนอแนะเพื่อการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายว่าด้วยค่าตอบแทนผู้เสียหายและค่าทดแทนและค่าใช้จ่าย
แก่จ�าเลยในคดีอาญา
นอกจากการแก้ไขปรับปรุงประมวลกฎหมายอาญาและกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาของประเทศไทย
ดังกล่าวข้างต้นแล้ว การแก้ไขปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองสิทธิของผู้เสียหายที่จะได้รับค่าทดแทนตามกฎหมายว่าด้วย
ค่าตอบแทนผู้เสียหาย ค่าทดแทน และค่าใช้จ่ายแก่จ�าเลยในคดีอาญา ก็มีความจ�าเป็นเช่นกัน เพื่อคุ้มครองสิทธิของผู้เสียหายหรือ
ทายาทของผู้เสียหายในคดีความผิดอาญาที่เกิดจากนโยบายของรัฐดังเช่นกรณีนโยบายในการท�าสงครามขั้นแตกหักกับยาเสพติดของ
รัฐบาล เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖ ในอันที่จะได้รับการเยียวยาความเสียหายขั้นพื้นฐานอย่างเป็นธรรม
ข้อเสนอแนะ
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ในฐานะองค์กรระดับชาติในด้านการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน จึงควร
ผลักดันให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายว่าด้วยค่าตอบแทน ค่าทดแทน และค่าใช้จ่ายแก่จ�าเลยในคดีอาญา เพื่อให้ผู้เสียหายในคดี
อาญาที่เกิดจากนโยบายของรัฐ ได้รับการเยียวยาความเสียหายได้ตามเงื่อนไขที่เป็นธรรมและเหมาะสมยิ่งขึ้น
วิธีการ
การแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติมาตรา ๒๒ แห่งพระราชบัญญัติค่าตอบแทนผู้เสียหายและค่าทดแทน และ
ค่าใช้จ่ายแก่จ�าเลย ในคดีอาญา พ.ศ. ๒๕๔๔ ที่จ�ากัดสิทธิของผู้เสียหายหรือทายาทของผู้เสียหายที่จะขอรับค่าทดแทนความเสียหาย
ในการยื่นค�าขอรับเงินดังกล่าวภายในหนึ่งปีนับแต่วันที่ได้รู้ถึงการกระท�าความผิด วันที่ศาลมีค�าสั่งอนุญาตให้ถอนฟ้อง วันที่มีค�า
พิพากษาอันถึงที่สุดในคดีนั้นว่าข้อเท็จจริงฟังเป็นยุติว่าจ�าเลยมิได้เป็นผู้กระท�าความผิด หรือการกระท�าของจ�าเลยไม่เป็นความผิด
แล้วแต่กรณี โดยก�าหนดมิให้น�าบทบัญญัติดังกล่าวมาใช้บังคับกับคดีอาญาที่เกิดจากนโยบายของรัฐ (public policy) ซึ่งผู้เสียหาย
หรือทายาทของผู้เสียหายมีสิทธิที่จะขอรับค่าทดแทนตามกฎหมายนี้ได้ตลอดเวลาและไม่มีข้อจ�ากัดเรื่องเงื่อนเวลาในการใช้สิทธิขอรับ
เงินดังกล่าว
ผลลัพธ์
ผู้เสียหายหรือครอบครัวของผู้เสียหายย่อมจะได้รับการเยียวยาขั้นพื้นฐานจากรัฐเพื่อความเสียหาย
อันเนื่องจากนโยบายของรัฐ โดยไม่มีเงื่อนเวลามาจ�ากัดสิทธิขอรับเงินเยียวยาความเสียหายขั้นพื้นฐานดังกล่าวแต่อย่างใด
188
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖
